‘Niemand is gebaat bij zieke artsen, en zeker de patiënten niet’

‘De druk die vandaag weegt op artsen is voor sommigen te veel. Artsen zijn uiteindelijk ook maar mensen’, schrijft Vlaams Parlementslid Freya Saeys (Open VLD). Ze pleit ervoor om de gezondheid van dokters beter in het oog te houden.

Veel te vaak horen we van een collega-arts die zichzelf van het leven heeft beroofd. Dit nieuws komt hard aan, maar is jammer genoeg niet verwonderlijk. Zelf verrichtte ik onderzoek over middelengebruik bij Vlaamse huisartsen en de cijfers waren niet min. De gezondheid van de artsen vormt een wezenlijke uitdaging voor de maatschappij. Naast het gevaar dat ze voor zichzelf vormen, zijn zieke artsen ook niet meer in staat om hun professionele taken op een gepaste manier uit te voeren en lopen ze het risico medische fouten te begaan. Professionele uitputting, kan voor hen die eraan lijden, geestelijke gezondheidsproblemen veroorzaken, zoals een depressie, het risico van zelfmoord of misbruik van psychotrope middelen.

Dokters als kwetsbare groep

Bovendien zijn artsen geneigd hun eigen gezondheidsproblemen te ontkennen, vaak uit schrik voor de financiële, maatschappelijke en wettelijke gevolgen. Maar door de langdurige ontkenning en het weigeren om hulp te zoeken, komen artsen uiteindelijk in een neerwaartse spiraal. Door de grote werkdruk, de administratieve lasten, de stijgende verwachtingen en vragen van patiënten, de grote professionele inzet en de noodzaak om de zorgcontinuïteit te waarborgen aan de bevolking, zijn zij zeer kwetsbaar. Hun sociaal leven is beperkt. Jonge vrouwelijke artsen hebben het vaak nog extra moeilijk om een goede balans te vinden tussen werk en gezin, wat zorgt voor meer stress en conflicten. Kortom: de druk die vandaag weegt op artsen is voor sommigen teveel. Artsen zijn uiteindelijk ook maar mensen.

‘Arts in Nood’

De Nationale Raad van de Orde van Geneesheren neemt al geruime tijd actief deel aan werkgroepen rond het thema burn-out zowel op nationaal als internationaal vlak. Ik ben zeer verheugd dat de provinciale raad van Oost-Vlaanderen met het project “Arts in nood” de eerste stap zet in de aanpak van burn-out bij artsen. Ik heb al een aantal keer gesproken met de Orde van Geneesheren over dit probleem en het ook al meermaals aangekaart in de commissie welzijn en gezondheid van het Vlaams Parlement.

Ik ben blij dat het thema meer en meer op de agenda komt en dat nu ook de minister aankondigt werk te willen maken van een preventiebeleid voor artsen.

De ervaringen uit het buitenland leren ons dat een doeltreffende aanpak van bv. verslavingsproblemen bij artsen binnen een globale strategie moet gebeuren. In België bestaat er geen enkel programma voor de aanpak van de gezondheid bij artsen.

Een huisarts voor elke huisarts

Preventie is een Vlaamse bevoegdheid en uiterst belangrijk. Overmatig alcohol- en middelengebruik, groepssessies rond stressmanagement en coping mechanismen moeten meer aandacht krijgen binnen de artsenopleiding. Vervolgens moet men elke huisarts ertoe bewegen een eigen huisarts te hebben. Een gezondheidsdienst voor huisartsen kan psychologische en lichamelijke problemen vroegtijdig opsporen zonder huisartsen te stigmatiseren. Of deelname aan deze “check -ups” verplicht moeten worden, is een moeilijke vraag.

Ik denk dat juist de meest kwetsbare artsen meer weerstand zullen tonen en vaker problemen ontkennen. Zij zullen dus meer gebaat zijn met verplichte medische onderzoeken op regelmatige tijdstippen dan preventieve acties op vrijwillige basis.

Bescherming tegen regelgeving

Er is ook dringend nood aan een gestructureerd netwerk. Het ganse zorgnetwerk, vanaf de opvang tot de behandeling zelf, moet in de eerste plaats gericht zijn op het welzijn van de arts, en moet hem bijgevolg beschermen tegen elke vorm van aanklacht bij de regelgevende instanties. Tenslotte moet men ook een programma voor professionele re-integratie voorzien en een regelmatige opvolging van de artsen, vooral in het geval van verslavingen.

Laat ons de vele signalen ernstig nemen en niet langer wachten. Beide bevoegde ministers – Federaal en Vlaams – moeten dringend samenzitten om een concreet actieplan op te stellen, opdat de gezondheid van artsen beter gegarandeerd wordt.

Want niemand is gebaat bij zieke artsen, en al zeker de patiënten niet.