Meccanotracé scoort het best op vlak van leefbaarheid: say no more!

Heel erg vervelend, wanneer journalisten je vragen om een reactie op een studie over je eigen alternatief, terwijl je die studie niet te zien krijgt.

Een journalist belt ons vanmiddag rond drie uur met de vraag: ‘En, wat vinden jullie van de voorlopige conclusies van het ontwerp-MER over Oosterweel en alternatieven?’ Wij vallen uit de lucht: welke voorlopige conclusies? Zegt de journalist: ‘Vanmiddag kregen wij tijdens een perslunch die conclusies voorgelegd.’ ‘Kregen jullie meer dan dat?’ vragen we, ‘bijvoorbeeld de studie op basis waarvan die conclusies worden gemaakt.’ ‘Neen’, zegt de journalist, ‘de journalisten vroegen nochtans naar dat rapport, want hoe kunnen ze anders verifiëren of wat wordt beweerd klopt. Maar dat rapport mocht niet worden verspreid, het moest eerst nog naar adviesorganen.’

Conclusie van de journalist: we worden blijkbaar enkel verondersteld de conclusies aan de publieke opinie mede te delen – het gaat dus om een communicatiesturing.

Heel erg vervelend, wanneer journalisten je vragen om een reactie op een studie over je eigen alternatief, terwijl je die studie niet te zien krijgt en je weet dat de pleitbezorgers van een ander alternatief (regering en BAM, die pro-Oosterweelverbinding ijveren) natuurlijk wel al zicht hebben op de inhoud van de hele studie.

Nog vervelender is het wanneer je beseft dat die journalisten zelf ook moeten communiceren en reacties sprokkelen zonder dat ze beschikken over die studie. (Pas morgen zullen we overigens kunnen vaststellen of alle journalisten en redacties effectief gelijk behandeld worden in deze.) Reacties over voorlopige conclusies op basis van een voorlopig MER-rapport dat verder niemand te zien krijgt.

Een en ander heeft veel weg van het sturen of zelfs ‘framen’ van de communicatie. Altijd op je hoede zijn daarvoor, denken wij dan. In het bijzonder wanneer het om een studierapport over Oosterweel en alternatieven gaat.

Maar goed. Wat zijn nu die conclusies, naar verluidt?

Dat het regeringsproject Oosterweelverbinding het best zou scoren op het vlak van mobiliteit, het alternatief van de actiegroepen het best op vlak van leefbaarheid en een centrale tunnel onder de stad het best op het vlak van ruimtelijke effecten.

Wat daarvan te denken?

1. Laten we beginnen met het belangrijkste: het alternatieve Meccanotracé zou het best scoren op het vlak van leefbaarheid. No surprise aan onze kant. En geweldig nieuws, natuurlijk, want daarvoor doen we het – al jarenlang. Wat wordt bedoeld met ‘leefbaarheid’? Geluidshinder, luchtverontreiniging, gezondheid quoi. Als actiegroepen ijveren we al jaren voor een mobiliteitsoplossing die de leefbaarheid in en rond Antwerpen ten goede komt. Het is supernieuws om te vernemen dat ons alternatief effectief de meest positieve beoordeling zou krijgen op het vlak van leefbaarheid.

2. Een centrale tunnel bouwen onder de stad zou de meest gunstige aanpak zijn met het oog op het beperken van de ruimtelijke effecten. No surprise there either. We beweren het al jaren: tunnels zijn beter dan viaducten of autostrades op maaiveldhoogte (gelijkgronds). Apart en samen organiseerden stRaten-generaal en Ademloos daar inmiddels tussen 2008 en vandaag drie wetenschappelijke congressen over, telkens in het Provinciehuis.

Qua ruimtelijke effecten zal het ons verder nog benieuwen wat de negatieve impact is van het bouwen van een gevangenis op het Meccanotracé in het Waasland. Het gaat hier dan om effecten die door de overheid zelf zijn veroorzaakt, want de gevangenis had perfect 100 meter opgeschoven kunnen worden.

3. De Oosterweelverbinding zou het best scoren op het vlak van mobiliteit. Daarmee wordt bedoeld: doorstroming en bereikbaarheid.

Tja, leg extra rijstroken in het hart van de stad, en je verhoogt de doorstroming. Maar is dat wat we willen? Neen, zeggen wij, zie ook onder 1. Het zal ons bijvoorbeeld zeer benieuwen hoeveel verkeer precies door de Oosterweelverbinding naar bijvoorbeeld de zone van het Sportpaleis gesluisd wordt. De cijfers daarover in het eerdere rapport van 30 mei 2013 waren dramatisch.

Bovendien komt de mobiliteitsconclusie heel erg verwarrend over. Want in de eerste persberichtgeving over de voorlopige conclusies lezen we ook dit:

Het rapport stelt dat een vrachtverbod in de Kennedytunnel en een tolheffing voor de Oosterweelverbinding negatieve effecten hebben. Die voorwaarden waren nochtans een vereiste van de Vlaamse regering.

Wat is het nu? De Oosterweelverbinding zou het best scoren op het vlak van mobiliteit, maar de daaraan gekoppelde sturingsvoorwaarden van de regering scoren negatief. Hebben we het dan over een nieuw soort Oosterweelverbinding, met andere voorwaarden? De welke? Rekeningrijden? Trajectheffing? Het is koffiedik kijken, want zoals gezegd: over het rapport beschikken we voorlopig niet.

Deze communicatie van onze kant krijgt zo vlug mogelijk een vervolg, wanneer we ook over het effectieve rapport kunnen beschikken. Dat laatste liefst zo vlug mogelijk, dus. We hopen dat het rapport vandaag nog vrijgegeven wordt. Dat zou maar correct zijn ten aanzien van insprekers van alternatieven die reeds twee jaar voorbeeldig en intensief meewerken aan het tot dusver gelopen MER-proces.

Verder zijn we natuurlijk ook benieuwd naar wat de adviesorganen hierover denken en zullen formuleren. Met andere woorden: waar leggen zij prioriteiten? Doorstroming of leefbaarheid? Het is de sleutelvraag van dit dossier, al jarenlang. Het voorlopige MER-rapport stelt die vraag op scherp, zo lijkt het voorlopig.

Met de klemtoon op voorlopig, dus.

Manu Claeys en Peter Verhaeghe, voor stRaten-generaal

Wim van Hees en Guido Verbeke, voor Ademloos