‘Korte schooluren zijn vrouw- en kindonvriendelijk’

Het lijkt sadistisch om op de eerste dag van de vakantie te pleiten voor langere schooluren. Nochtans is het cruciaal voor de emancipatie van zowel vrouwen als kinderen, vindt de Vrijdaggroep.

Ten eerste moeten de schooluren, die de organisatie van het dagelijkse leven van elk gezin dicteren, worden aangepast aan de realiteit van de 21^e eeuw, opdat beide ouders een beroepsloopbaan en een gezinsleven evenwichtig zouden kunnen combineren. Ten tweede moet het schoolsysteem de Belgische samenleving een model meegeven waarin elk kind, meisje of jongen, zich kan ontplooien in een vrij gekozen richting die haar of hem het best past.

Te zuiden de taalgrens wordt momenteel het Pacte pour un Enseignement d’Excellence uitgewerkt. Het is een unieke kans om bepaalde fundamentele elementen van het schoolsysteem te herzien. Het omvat een waaier aan concrete initiatieven voor de aanpassing van de schoolritmes en de pedagogische inhoud die, als ze effectief worden uitgevoerd en door alle actoren worden gesteund, de gendergelijkheid kunnen bevorderen. Het voorstel om de schooldag langer te maken, is daar een voorbeeld van. Maar dat voorstel komt nu in het gedrang. Volgens de recente barometer van RTL-TVI/Le Soir (20/05/2016), verwerpt 71% van de ondervraagden het plan om de schooldag tot 17 uur of 17.30 uur te verlengen, waarbij het meeste huiswerk op school zou worden gemaakt. Vlaanderen is eveneens bezig met een belangrijke hervorming van het (secundair) onderwijs, maar ook daar ligt de verlenging van de schooluren niet op tafel.

‘Schooluren zijn historische weerspiegeling van patriarchale maatschappij’

Toch bemoeilijkt de huidige organisatie van de schooldag een effectieve gelijkheid tussen de ouders. Wanneer de school voor 16 uur eindigt, en soms vroeger, worden de ouders immers onvermijdelijk heen en weer geslingerd tussen hun verlangen naar een loopbaan en de zorg voor hun kinderen en hun buitenschoolse activiteiten. Als men geen beroep kan doen op grootouders of op hulp, wat slechts een bevoorrechte minderheid kan doen, dwingt deze situatie één van de partners de facto om af te zien van een voltijdse baan. En in het huidige Belgische keurslijf is dat vaak de vrouw. Kortom, de huidige schooluren zijn de historische weerspiegeling van een patriarchale maatschappij die in grote mate de keuzevrijheid van de vrouw beperkt.

Een verlenging van de schooldag zou die spanning wegnemen, want een langere schooldag stelt hen in staat om een logistieke puzzel op te lossen als ze allebei willen werken. Als het bovendien niet als een simplistische vermeerdering van het aantal uren aanwezigheid op school ingevuld wordt, zullen de kinderen er ook wel bij varen. Die tijd kan namelijk worden gebruikt voor huiswerk, sport en culturele activiteiten waardoor de leerkloof tussen kinderen vermindert.

Deze verlenging van de schooltijd mag echter niet ten koste van de leerkrachten gaan. Dat moet uiteraard met hen worden gecoördineerd. Daarnaast moet de school veel meer open staan voor het verenigingsleven en kinderen in aanraking laten komen met stimuli die ze niet van thuis meekrijgen. Het concept ‘school’ moet dus evolueren. Van een plaats die uitsluitend aan het klassieke onderwijs gewijd is, moet ze veranderen in een open platform dat alle actoren rond de emancipatie van onze kinderen verzamelt. Frankrijk, bijvoorbeeld, heeft sinds september 2014 de stap gezet door een halve dag per week uit te trekken voor ‘periscolaire’ activiteiten. De scholen worden er gevraagd om aan een territoriaal educatief project te werken dat de leerkrachten, de lokale overheden en de verenigingen tot samenwerking aanzet. De Franse Gemeenschap is er via het Pacte d’Excellence mee bezig. Vlaanderen moet volgen!

Thomas Dermine, Nathalie François en Brieuc Van Damme zijn leden van de vrijdaggroep, een denktank voor jongeren van diverse pluimage. Ze worden ondersteund door de Koning Boudewijnstichting www.vrijdaggroep.be