Hof van Beroep beslist in juni of geïnterneerde euthanasie mag uitvoeren

Advocaat Jos Vander Velpen © BELGA
Jan Nolf
Jan Nolf Erevrederechter en justitiewatcher

Het Brusselse Hof beslist in juni of de geïnterneerde Frank Van den Bleeken naar een ziekenhuis mag worden overgebracht om euthanasie te laten uitvoeren, naar een Nederlandse instelling wordt gestuurd of dat beide eisen worden afgewezen.

De geïnterneerde Frank Van den Bleeken wil bekomen dat hij naar een Nederlandse instelling wordt overgeplaatst als ‘long stay’ verblijf voor seksuele delinquenten, waarvoor in België geen menswaardige opvang bestaat ( België werd hiervoor al herhaaldelijk door het Mensenrechtenhof veroordeeld). Als dat niet kan wil hij euthanasie plegen.

De zaak van Frank Van den Bleeken is in een procedurekluwen terecht gekomen.Van den Bleeken is vandaag met wat vertraging in de statige zittingszaal eerste kamer van het hof van Beroep verschenen – terloops: een zeldzame oude gerechtszaal met goede akoestiek. Naar de woorden van de kamervoorzitter zelf “is het niet gebruikelijk” dat procederende gevangenen persoonlijk voor die kamer verschijnen, en dat is het dus extra zoeken voor het veiligheidskorps. De start van de zitting moest daar voor zelfs uitgesteld worden.

In eerste aanleg had de kortgedingrechter de minister van Justitie een aantal prangende vragen gesteld over de onderhandelingen met Nederland.

Volgens de advocaat van het ministerie van Justitie kan een rechter in die materie niet tussenkomen wegens de scheiding van de machten: de rechter is in dergelijk geval “zonder rechtsmacht”.

De Commissie tot bescherming van de maatschappij had het verzoek van Frank al in eerste aanleg en in beroep afgewezen.

De overplaatsing van Frank naar de long-stay zorgafdeling van de Nederlandse Pompestichting is volgens de Belgische Staat ook geen “voorlopige maatregel” waarvoor de kortgedingrechter bevoegd is. “Toch wel”, repliceert advocaat Jos Vander Velpen (ook voorzitter van de Liga voor Mensenrechten), en wel tot ooit bijvoorbeeld het nieuwe Gentse forensisch psychiatrisch centrum over dergelijke ‘long stay’ -afdeling zou beschikken. Daar is nu nog geen sprake van.

Ook de advocaat van de Belgische Staat erkent overigens dat Frank Van den Bleeken “psychologisch en fysisch lijdt”.

De Commissie tot Bescherming van de Maatschappij heeft echter ook vastgesteld dat (tot dusver) in geen enkele Belgische wetgeving voorziet de overbrenging van geïnterneerden naar Nederland te bevelen en in Nederland uit te voeren. De Nederlandse staat kan daartoe ook niet gedwongen worden.

Euthanasie

De ondergeschikte vraag van Frank Van den Bleeken bestaat in toelating tot overbrenging naar een ziekenhuis in functie van euthanasie

Advocaat Jos Vander Velpen benadrukt dat er zich voor de rechtbank (minstens) op dat punt geen bevoegdheidsprobleem stelt. De traditie is in het gevangeniswezen immers altijd geweest dat wie aan het levenseinde is, of daarvoor kiest, vrijgelaten wordt “om gezondheidsredenen”. Dat is een feitelijke procedure waarbij de dienst gezondheidszorg communiceert met de dienst detentie, en dan – zo nodig – hogerop naar de minister van justitie.

Zelfs voor euthanasie van een terminaal zieke gedetineerde bestaat daarvoor een Belgisch precedent. Euthanasie binnen gevangenismuren wordt niet toegestaan omdat het ook niet minimaal menswaardig is. De plaats daarvoor is een burgerziekenhuis, met aanwezigheid van de familie.

Er is geen discussie over het recht van een gedetineerde, noch een geïnterneerde om euthanasie te vragen. Enkel de medische wereld kan oordelen in eer en geweten over de medische psychische uitzichtloosheid van de patiënt. Alle drie geraadpleegde psychiaters hebben erkend dat Frank Van den Bleeken voldoet aan de criteria.

Medisch aanbod verschraalt

Volgens advocaat Vander Velpen is er overigens een arts principieel bereid de euthanasie uit te voeren, maar de advocaat wil zijn naam niet publiek maken uit respect voor de arts.

Meester Vander Velpen nam geen blad voor de mond. Dat het ministerie in de procedure het – vertrouwelijk – medisch dossier van Frank in de procedure voorlegt als overtuigingsstuk om de ‘goede zorgen’ in Turnhout te pogen te bewijzen noemde hij tot drie keer toe “hallucinant”. “De minister sloeg op de vlucht naar hoger beroep toen de eerste rechter haar om uitleg vroeg” pleitte hij.

Geïnterneerden zijn en blijven het slachtoffer van structurele problemen en het medisch aanbod in Turnhout verschraalt.

Frank Van den Bleeken nam ook zelf het woord op het einde van de zitting.

“Ik heb in 6 maanden geen psychiater gezien en men zet mij onder druk”, zei hij. “Ik kan dat niet meer aan. Ik wil gewoon overgebracht worden naar een ziekenhuis. In Nederland wou ik nog een soort palliatieve behandeling. Als dat niet kan wil ik euthanasie”.

Hij besloot met de open vraag: “Er kunnen wel honderden gevangenen naar Nederland, en die hebben ook wel veel psychiatrische problemen. En zoveel Nederlanders komen naar België voor medische zorgen. Waarom mag ik niet naar Nederland ?”

Het arrest volgt op 17 juni.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content