‘Zelfs met een centrumrechtse regering raakt de begroting niet op orde. Dan moet je conclusies trekken.’ Dat zegt Kamerlid Hendrik Bogaert (CD&V), die Vlaanderen oproept om een nieuwe staatsstructuur op te nemen. ‘Ik geloof niet in het idee: laten we met z’n tweeën kijken wat we nog samen willen doen.’
‘Vlieg Vlaanderen, vlieg op je eigen vleugels de toekomst in’: die boodschap gaf federaal Volksvertegenwoordiger Hendrik Bogaert (CD&V) mee in zijn op Facebook te lezen 11 julitoespraak in het Oost-Vlaamse Buggenhout, een dag nadat Vlaams minister-president Geert Bourgeois (N-VA) meer Vlaamse autonomie en een Vlaamse grondwet had geëist. Bij CD&V werd lauw gereageerd: eerst de zesde staatshervorming uitvoeren, klonk het bij verschillende kopstukken. Voor Bogaert mag het een stuk verder gaan, en moet Vlaanderen zich afvragen in welke structuur het nog voort wilt.
‘Er zijn vier mogelijkheden. Ofwel gaan de bevoegdheden terug naar waar ze vandaan komen, naar het federale niveau. We kunnen ook richting een confederatie, volledige onafhankelijkheid, of een klein beetje meer autonomie voor Vlaanderen,’ zegt Bogaert. ‘Niet voor ieder van die mogelijkheden zijn er politieke meerderheden. Ik stel voor dat we in het Vlaams Parlement kijken waar wel een meerderheid voor te vinden is, en dat we dat voorstel trachten te realiseren.’
U hebt ongetwijfeld een voorkeur voor een van de opties.
Hendrik Bogaert: ‘Mijn voorkeur gaat naar een positief confederaal model. Enkel in die structuur kan je sociaal-economische inclusie blijven garanderen voor de komende generaties. Ook op identitair vlak zou dat de beste optie zijn: je moet een aantal beginselen delen zodat de maatschappij kan functioneren. Daarop heb je de beste garantie binnen een Vlaamse context.’
Een Waals vetorecht op een nieuwe staatsstructuur is niet gepast
Wat bedoelt u met een positief confederaal model?
Bogaert: ‘Ik neem eigenlijk gewoon het partijstandpunt over: positief confederaal. Natuurlijk vult niemand dat expliciet in. Voor mij betekent het: twee sociaal-economisch onafhankelijke deelstaten. Belastingen, arbeidsmarkt, gezondheidszorg, pensioenen, werkloosheid: die cluster kan best gedecentraliseerd worden naar de twee deelstaten die zo een veel beter resultaat moeten kunnen voorleggen dan nu.
‘De uitgangspunten van de twee deelstaten zijn zo verschillend dat die moeilijk te harmoniseren vallen in één beleid. Het alternatief zou zijn dat we bijvoorbeeld op federaal niveau differentiëren en per cluster van provincies een arbeidsmarktbeleid op maat voeren. Is daar dan een meerderheid voor?’
U steunt het voorstel van Geert Bourgeois voor een nieuwe staatshervorming?
Bogaert: ‘Ik vind niet dat we zoals Bourgeois terug moeten grijpen naar Vlaamse resoluties uit 1999. We moeten een nieuwe methodiek vinden, en de eerste stap daarin is te kijken of er een Vlaamse meerderheid is om stappen te nemen richting meer autonomie. Is die er, dan moet je ietwat politiek opportunistisch kijken voor welk scenario er precies een meerderheid is en daarvoor voluit gaan.’
Vlaanderen moet eigengereid haar eisen op tafel leggen?
Bogaert: ‘Ik geloof niet in het idee: laten we met z’n tweeën kijken wat we nog samen willen doen. Als de ene partij niks wilt en de andere alles, waar sta je dan? Wat beide partijen willen, is geen relevant criterium. We zitten natuurlijk samen in een 50/50-verhouding, maar als in het Vlaams Parlement een democratische meerderheid voor een andere staatsstructuur kiest, dan is dat onze keuze. Dan moet een onderhandeling volgen, maar een Waals vetorecht op nieuwe structuren is daarin niet gepast.
‘Zo’n staatshervorming mag voor mij dan wel de finale staatshervorming zijn. We moeten ruim durven denken, we moet durven kijken wat in ons belang is en in het belang van Wallonië, en welke structuur het meest aangewezen is om de sociaal-economische uitdagingen van de toekomst aan te gaan. Een hervorming zou immers evengoed Wallonië ten goede komen.’
Wat lukt niet in een federatie dat in een confederatie wel moet lukken?
Men moet nu toegeven dat een begrotingsevenwicht halen niet lukt, zelfs onder een centrumrechts beleid. Dan moet je een politieke conclusie trekken.
Bogaert: ‘De centrumrechtse regering-Michel ging de begroting op punt stellen. De laatste dagen heeft de federale regering echter duidelijk de handdoek in de ring gegooid: er komt geen begrotingsevenwicht in 2019. Dan denk ik meteen terug aan de start van het kabinet, toen werd gezegd: we doen geen communautaire hervormingen, we gaan zelf de puntjes op de i zetten, en je zal zien dat dat ook zonder staatshervorming lukt. Nu moet men toegeven dat het niet lukt, zelfs onder een centrumrechts beleid. Dan moet je een politieke conclusie trekken. Hoe komt het dat de begroting niet op orde raakt? Niet omdat er zo’n slecht beleid is gevoerd, maar omdat je er op deze manier gewoon niet uitkomt. Er zijn onvoldoende inkomsten, omdat het in Wallonië onvoldoende draait en omdat de motor in het zuiden van het land maar niet op gang komt.’
Is het een bittere pil dat de regering het begrotingsevenwicht lost?
Bogaert: ‘Het is wat het is, in de gegeven omstandigheden. Ik had het trouwens voorspeld: je kan met deze regering weliswaar een aantal hervormingen doen, maar voor andere hervormingen heb je een staatshervorming nodig. Als we nog eens vijf jaar regeren met deze coalitie – wat voor mij zeker een optie is, want ik steun het beleid van de regering – zal je vaststellen dat je nog altijd niet het volledige potentieel uit dit land kan halen. Je kan een aantal culturele zaken nu eenmaal niet op punt zetten zonder meer autonomie te geven aan de regio’s.’
In het verleden bleek na een staatshervorming telkens een nieuwe staatshervorming nodig om de verschuiving van bevoegdheden echt performant te maken.
Bogaert: ‘We zijn natuurlijk afhankelijk van het oordeel van het Vlaams Parlement: dat moet eerst beslissen wat het wilt. Kiest het voor iets meer autonomie, dan ga je door met de graduele verschuivingen die in het verleden telkens hebben plaatsgevonden. Op federaal vlak hebben we een pakket van 120 miljard, 80 miljard zit bij de deelstaten. Kiest het parlement ervoor om nog eens 20 miljard naar de regio’s te verhuizen, ga ik me niet verzetten. Onze partijlogica is altijd het gradualisme geweest, maar het is tijd om te kijken of Vlaanderen daar anders over beslist. In de politiek is de hoogste loyauteit die je kan geven aan je partij, je regio, en je land om je gedacht te zeggen. Dat doe ik.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
