Voor het kleine Villarreal is het een sprookje: woensdag staat het in een Europese finale tegen Manchester United. Met dank aan Unai Emery, Mister Europa League.
Stel je voor dat Royale Union uit Sint-Gillis in de finale van de Europa League staat… Met zijn inwonersaantal van 50.000 is het vergelijkbaar met Villarreal, een gemeente gelegen in de oostelijke provincie Castellón, onder Catalonië. Echte voetbalfans en -liefhebbers kenden Villarreal CF – beter bekend onder zijn bijnaam ‘de Gele Onderzeeër’ – misschien al van hun eerste golf van uitmuntendheid in 2006, toen ze geheel onverwacht onder Manuel Pellegrini de halve finales van de Champions League bereikten.
Dat was toen ook al een verbazingwekkend sprookje, des te meer omdat de in 1923 opgerichte voetbalvereniging pas in 1998 in de Primera División debuteerde. Momenteel is de club in Spanje nog in de running voor een Europees ticket. Op de officiële UEFA-ranking voor clubs staat het 22e, na Napoli en RB Leipzig.
Gok
Natuurlijk gebeurde het in Spanje al eerder dat promovendi meteen in de top vijf eindigden en zich zo onverwacht kwalificeerden voor Europees voetbal. Maar bij de oud-werkgever van Juan Carlos Garrido – hoofdcoach van februari 2010 tot december 2011 en later bij Club Brugge – gaan ze toch nog een stapje verder. Hoewel Villarreal CF in het seizoen 2012/13 nog een keertje proefde van de Segunda División, keerde het snel weer terug. Bovendien slaagde het er ook telkens in om kwaliteitsspelers (onder anderen Juan Román Riquelme, Robert Pires, Giuseppi Rossi en Diego Forlán) voort te brengen en uitstekende resultaten te boeken (halve finales van de Europa League in 2011 en 2016, kwartfinale in 2019), onder impuls van sterke trainers.
Dat eind juli vorig jaar de Bask Unai Emery (49) onder contract werd gelegd tot 2023, was weer een sterk staaltje van voorzitter Fernando Roig (74). Die werd met zijn familiebedrijf Pamesa rijk via de keramiekindustrie (tegels) en nam in 1997 de gok om Villarreal CF te kopen. Eerder had de eigenaar al geïnvesteerd in sport, met financiële steun aan het voetbal en basket in Valencia. ‘Elk seizoen uitkomen in de Primera División, dat is voor deze club de belangrijkste triomf’, poneerde Roig vier jaar geleden. ‘Maar ook af en toe eens Europees te spelen. Villarreal is economisch stabiel. Over een paar jaar moet onze jeugdacademie de bron zijn van nieuw talent binnen onze eerste ploeg.’
Kapers
Alleen is de keerzijde van een goed gerunde maar kleine club, met een heel professionele en stabiele structuur, dat er altijd kapers op de kust liggen in succesvolle tijden. Het overkwam ook Villarreal CF. Antonio Cordón Ruíz (57), vanaf 2000 sportief directeur en de ontdekker van onder meer Antonio Valencia, Jefferson Montero, Diego Godín, Martín Cáceres, Nilmar, Luciano Vietto en Gabriel Paulista, werd in 2016 weggehaald door AS Monaco. Zijn opvolger Pablo Ortells en rechterhand Sergio Moya verhuisden naar het in Amerikaanse handen zijnde Real Mallorca in april vorig jaar. Ook directeur Raúl Herrera, jarenlang de sterkhouder van de jeugdacademie, verliet in 2020 de clubwerking.
Maar de continuïteit zit vooral in de top van Villarreal CF. Roig, iemand die heel pragmatisch denkt en werkt, wordt op dagelijkse basis bijgestaan door zijn zoon Fernando Roig Negueroles (47). In februari 2016 lieten ze voormalig Spaans international Marcos Senna (44), een middenvelder met Braziliaanse roots die 356 duels bij Villarreal op de teller heeft staan, terugkeren naar de club als directeur institutionele betrekkingen. ‘Onze eerste maanden onder Unai Emery verliepen spectaculair goed’, verklaarde hij tegenover The Athletic. ‘Iedereen is blij dat we de uitdaging aangingen, ook al moesten we ons vanaf het begin aanpassen aan elkaars werkwijze.’
Het is meer dan duidelijk dat Villarreal CF met Emery, die in het verleden de buren van Valencia naar Champions Leaguevoetbal leidde in drie van zijn vier seizoenen, driemaal de Europa League veroverde met FC Sevilla en Frans kampioen werd met PSG, een coach met kwaliteit haalde. De ex-middenvelder, die in november 2019 nog aan de kant geschoven werd bij Arsenal, zag in Villarreal een opportuniteit. Want net als eerder bij Valencia en Sevilla moest de trainer er maar aan één zaak denken: het voetbal. Hij kreeg de sportieve macht en controle, had goede voetballers onder zijn hoede en moest enkel zorgen dat de puzzel in elkaar paste. Emery was ook blij met de korte lijnen naar vader en zoon Roig, iets wat hij eerder in Parijs en Londen niet kende.
Groot voordeel van het goed gevoerde financiële beleid, bleek dat er vorige zomer in volle coronacrisis toch nog lucratieve deals werden afgesloten. Tegenover het vertrek van Karl Toko Ekambi (11,5 miljoen euro, Ol. Lyon), Enes Ünal (ex-KRC Genk, 9 miljoen euro, Getafe CF), de geliefde spelmaker Santi Cazorla (Al Sadd SC, Qatar) en de gestopte veteraan Bruno Soriano werd 16,4 miljoen euro uitgegeven aan linksback Pervis Estupiñán (23) bij Watford. Bij het zieltogende Valencia werd middenvelder Dani Parejo (32) transfervrij opgehaald, terwijl de Franse controleur Francis Coquelin (29) amper 5 miljoen euro kostte.
Routiniers
De balans van Emery, die succesvol een 4-3-3-veldbezetting installeerde én die heel overtuigend ondersteunt met videoanalyse, oogt indrukwekkend. Maar liefst 64 procent (of 1,93 op 3 punten) staat er op zijn rapport, met een doelpuntenverhouding van 101-52. De trainer, die graag terugvalt op routiniers in zijn basiselftal, smeedde een hecht geheel. Doelman Sergio Asenjo (31), verdedigers Raúl Albiol (35), Pau Torres (24) en Mario Gaspar (30), revelatie Alfonso Pedraza (25) op de linkerflank, centrale middenvelder Manu Trigueros (29), scoremachine Gerard Moreno (29) en Paco Alcácer (27) zijn de meest opvallende namen. En ook Carlos Bacca (ex-Club Brugge, ondertussen 34) kreeg de afgelopen maanden nog wat speeltijd in La Liga en bedankte met vijf goals.
‘Unai Emery gaf ons een enorme vertrouwensboost, pompte er bij de groep het geloof in dat we zijn plannen perfect kunnen uitvoeren’, zo klinkt de bewondering groot bij Alfonso Pedraza. ‘Het gaat er ongelofelijk intens aan toe. De coach streeft er gewoon naar om het maximale uit ieder individu te halen.’
