Voetbalstadions worden steeds meer cashmachines voor de Europese topclubs.
Na veel vertraging door allerhande procedures keert FC Barcelona een van de komende weken terug naar het vernieuwde Spotify Camp Nou. Het iconische stadion opent eerst met een capaciteit van 27.000 plaatsen, daarna worden dat er 45.000. In de zomer van 2026 moet Camp Nou 105.000 zitjes tellen en zo het grootste stadion van Europa worden.
De verbouwing maakt deel uit van Espai Barça, het megaproject dat het stadion en de omliggende site omvormt tot een modern sport- en entertainmentcomplex. Dat omvat ook een nieuwe indoorarena (Palau Blaugrana) en een uitgebreide fanzone met winkels en horeca. Het project past in een bredere trend bij Europese topclubs: stadions evolueren tot multifunctionele inkomstenmachines.
Financiële problemen
De verbouwingsgolf is een direct antwoord op de financiële problemen waarmee clubs kampen. Mediarechten, jarenlang de belangrijkste inkomstenbron, stagneren of dalen. In Italië daalden de opbrengsten uit tv-rechten met 3 procent, in Frankrijk zelfs met 33 procent. De Premier League boekte een stijging van 3 procent, maar per wedstrijd ligt dat bedrag 20 procent lager dan in de vorige cyclus. De Bundesliga noteerde voor de komende vier seizoenen slechts 2 procent groei. Tegelijk dwingen strengere financiële regels clubs tot creatieve oplossingen.
Tegelijk dwingen strengere financiële regels clubs tot creatieve oplossingen. In Engeland kreeg Everton puntenaftrek wegens overtredingen, terwijl Manchester City nog een uitspraak verwacht over meer dan honderd aanklachten. In Spanje zorgen de kostenbeperkingen in LaLiga voor gezondere boekhoudingen.
Real Madrid als voorbeeld
Real Madrid toont hoe een hypermodern stadion geld in het laatje kan brengen. Ondanks een wisselvallig seizoen ‘24-’25 (tweede in LaLiga en uitgeschakeld in de kwartfinales van de Champions League) boekte de club een recordomzet van 1,9 miljard euro. Dat is ruim 10 procent meer dan het jaar ervoor en een record voor een sportclub wereldwijd.
Mediarechten stagneren, dus zoeken topclubs andere inkomstenbronnen.
Die groei kwam onder meer door de voltooide renovatie van het Santiago Bernabéu, waarvoor de club 1,3 miljard euro uitgaf. Veel geld, maar het stadion met 81.000 plaatsen leverde meteen 150 miljoen euro op aan inkomsten op wedstrijddagen, 58 procent meer dan de 95 miljoen van het seizoen voordien. Elke thuismatch brengt Real gemiddeld 7,4 miljoen euro op, het hoogste bedrag van alle Europese clubs.
Ook buiten wedstrijddagen rinkelt de kassa. Het stadion ontvangt American Footballwedstrijden (NFL) en concerten, die tussen juli en december 2024 samen 44 miljoen euro opleverden, bijna evenveel als in het volledige voetbalseizoen ‘23-’24. De Bernabéu Tour en de RM Experience, waarbij fans het stadion kunnen bezoeken, brachten 24 miljoen euro op, een stijging van 78 procent ten opzichte van voor de renovatie.
Een zitje voor 30 jaar
Topclubs in heel Europa geven hun stadions een bredere rol als entertainmentcentrum. Tottenham Hotspur organiseert er NFL-wedstrijden, boksgala’s, rugbymatchen, concerten en zelfs een streetfoodmarkt. Manchester City breidt het Etihad Stadium uit met een fanzone, hotel, museum en een sky bar. Daarnaast investeert de club in Co-op Live, de grootste indoorarena van het Verenigd Koninkrijk. Ook het vernieuwde Camp Nou mikt op grootschalige evenementen. Clubs als Manchester United, Everton, Valencia, AS Roma, AC Milan, Inter Milaan en FC Porto volgen hetzelfde pad.
Dat soort ambitieuze plannen kost veel geld. Daarom zoeken clubs nieuwe manieren om renovaties te financieren. FC Barcelona en Real Madrid zetten in op Personal Seat Licenses (PSL), een concept uit de Amerikaanse sport. Een PSL is een eenmalige betaling voor het recht op een specifieke stoel, vaak voor 30 jaar, die de houder kan doorverkopen. Real Madrid verkocht 475 PSL’s voor 70 miljoen euro. Barcelona haalde 100 miljoen euro op met de verkoop van 300 vipstoelen aan investeringsfondsen uit Qatar en de Verenigde Arabische Emiraten.
Dit model vermindert voor een stukje de afhankelijkheid van leningen en trekt kapitaalkrachtige kopers aan. Het succes in Spanje kan andere clubs inspireren – al werkt het vooral voor teams met een grote, wereldwijde fanbase.
