Red Flames Mariam Toloba en Kassandra Missipo: ‘”Masters of Madness” heeft het vrouwenvoetbal nieuwe fans opgeleverd’

De jongste noemt de oudste ‘mijn kleine zus’, de oudste vindt dat de jongste minder streng moet zijn voor zichzelf. Red Flames Mariam Toloba (25) en Kassandra Missipo (27) leven toe naar het EK Voetbal.

De Belgian Cats zijn niet de enige sportvrouwen die willen schitteren op een Europees kampioenschap. Ook de Red Flames maken zich klaar voor hun EK, dat plaatsvindt in Zwitserland. De Belgische voetbalvrouwen zitten in een bijzonder lastige groep met Italië, Portugal en wereldkampioen Spanje. Voor vaste waarde Kassandra Missipo is het vertrouwd terrein. De vinnige middenvelder was erbij op het EK van 2022, toen België de kwartfinale haalde. Voor Mariam Toloba is het nieuw. De Gentse goalgetter veroverde pas vorig jaar haar eerste selectie. Met haar snedige dribbels en staalhard schot drukt de Belgische Speelster van het Jaar al stevig haar stempel bij de Flames.

‘Dat ik zo laat international werd, lag honderd procent aan mezelf’, vertelt Mariam Toloba vanuit het trainingskamp van de nationale ploeg, vlak voor het vertrek naar Zwitserland. ‘Het talent was er altijd al, maar ik was niet professioneel bezig en daarom fysiek niet op niveau. Terecht dat de bondscoach voor anderen koos. Twee jaar geleden maakte ik de klik: op tijd in bed, gezond eten, volle focus op het voetbal. Als vrouw die op niveau wil voetballen is het niet makkelijk: je combineert topsport met werken of studeren. Ik sta nu pas op het niveau dat ik eigenlijk al lang had moeten bereiken.’

In 2015 maakten Missipo en Toloba samen hun eersteklassedebuut bij AA Gent, maar de twee kennen elkaar al langer. ‘Van bij de Oost-Vlaamse selectie, toen we twaalf waren. Of waren we zelfs nog jonger?’ vraagt Kassandra Missipo – Kassie voor de vrienden. ‘Er bestaat een duidelijke Mariam-Kassie-vibe: op het veld vinden we elkaar blindelings, naast het veld horen we elkaar bijna elke dag. Als ik tenminste het initiatief neem. Mariam is een type dat berichtjes beantwoordt, maar er nooit aan denkt om zelf eens iets te sturen.’

Het Europees Kampioenschap begint voor de Red Flames op 3 juli tegen Italië. Meteen een belangrijke match. Als jullie verliezen, wordt het moeilijk om door te stoten.

Mariam Toloba: Of dat klopt, laat ik in het midden, maar het heeft sowieso geen zin om onszelf druk op te leggen. We horen thuis op het EK, we staan daar voor een reden. Er is goed gewerkt en we vertrouwen erin dat we om het even welke wedstrijd kunnen winnen. De match tegen Italië zie ik als de eerste in een hopelijk lang avontuur.

Kassandra Missipo: Ik voetbal in Italië, bij Sassuolo. Ze hebben me al stevig gejend sinds de loting bekend is: de Italianen zijn er gerust op dat ze België in de pan zullen hakken.

De Azzure zijn een ploeg die je niet mag onderschatten. Ze wisselen vlot van spelsysteem, hebben veel technische bagage en kunnen pittig uit de hoek komen. Typisch sluw theatervoetbal, met uitdagen, venijnige fouten en uitlokken van penalty’s. Maar Mariam heeft gelijk: we moeten ons vooral focussen op ons eigen spel en onze eigen kracht. Als je meestapt in hun wedstrijdplan wordt het alleen maar moeilijker.

Na Italië wacht Spanje, de favoriet om het toernooi te winnen. Hoe groot is het verschil tussen de Red Flames en de toplanden?

Missipo: Dat verschil bestaat, maar het verkleint. In de Nations Leaguematch van februari stonden wij tot in minuut 77 0-2 voor. Dat zij uiteindelijk toch nog wonnen, toont de grote kwaliteit van de Spanjaarden, en dat wij verdedigend scherp moeten blijven tot de ref affluit.

Spanje is wereldtop, megatalenten op elke positie, maar het is niet langer ondenkbaar dat België zo’n superteam klopt: die stap hebben de Flames intussen wel gezet.

De bookmakers zien het anders. De kans dat België het EK wint, is volgens hen een op honderd.

Toloba: Ik weet niet welk getal ik erop zou plakken, maar een op honderd is zeker te weinig. Ik geloof oprecht dat wij ver kunnen raken in dit toernooi. De mentaliteit zit goed en we kunnen scoren uit de kleinste kans, zelfs wanneer de tegenstander domineert.

Missipo: We kunnen in onze aanval veel variëren en daardoor verrassen. Tessa Wullaert is een heel ander type dan Ella Van Kerkhoven, en Mariam haar stijl is weer compleet anders. De Red Flames hebben meer opties dan pakweg vijf jaar geleden, al moet je erbij zeggen: in andere landen gaat het niveau ook omhoog. Het buitenland zit ook niet stil.

De nieuwe bondscoach Elisabet Gunnarsdottir legt de pees erop. De medische staf was bezorgd omdat er plots geen enkele blessure meer werd gemeld – wat haast onmogelijk is in een contactsport. Een speech van Gunnarsdottir waarin ze zei dat het ‘gedaan was met de excuses’ hadden jullie te letterlijk genomen.

Missipo: Wanneer er een nieuwe coach komt, wil iedereen zich bewijzen. Ik vind het op zich ook maar normaal dat je doorzet, limieten zijn er om doorbroken te worden. Een klein pijntje of een beetje moe: geen enkele Flame laat zich daardoor tegenhouden. Behalve als je gekwetst bent, natuurlijk.

Er kunnen er maar elf spelen. Hoe fel woedt de concurrentie binnen het team?

Toloba: Gezond fel. Concurrentie is goed. Het houdt je scherp.

De pers omschrijft de coach als iemand die fel hamert op discipline, en dat doet ze zeker, maar ik vind vooral dat ze veel vertrouwen geeft. Ik ben nieuw bij de groep, maar het voelde nooit alsof ik mijn plaats moest veroveren. ‘Dat ik je oproep, betekent dat je er voor mij bij hoort,’ zei ze.

Zijn de Red Flames nog steeds een vriendengroep? Ives Serneels, de vorige bondscoach, vond jullie soms te braaf voor elkaar.

Missipo: Dat we vriendinnen zijn, is een kracht, maar het sluit niet uit dat we professioneel met elkaar omgaan. Mariam beschouw ik als familie – zij noemt mij ‘haar kleine zus’, al ben ik de oudste van de twee. Maar wees maar zeker dat het op training af en toe botst tussen ons. Zodra je van het veld stapt, is dat vergeten en leef je weer honderd procent met elkaar mee.

Gunnarsdottir benadrukt dat er openheid nodig is om vooruit te komen. Als iets je stoort, moet je dat op de vrouw af kunnen zeggen. Anders blijven problemen aanslepen.

Mariam was een van de sterren van Masters of Madness, een nieuwe voetbalcompetitie die te zien was op Play4. U maakte indruk met onnavolgbare dribbels en een kurkdroog, staalhard schot.

Toloba: Dribbelen leerde ik op de pleintjes, voetballend tegen mijn broers. Dat deel van voetbal kwam voor mij vanzelf, maar aan mijn schot heb ik hard gewerkt, door na en voor de training gewoon heel vaak te trappen. Iedereen kan het leren, maar het kost moeite.

Wat ik nog het prettigst vond aan Masters of Madness is dat de vrouwelijke voetballers (de teams waren gemengd, nvdr) er mooi uitkwamen. De reactie die ik het vaakst kreeg, was: wow, ik wist niet dat jullie technisch zo sterk zijn. Het heeft het vrouwenvoetbal nieuwe fans opgeleverd.

Hoe is het om een rolmodel te zijn?

Toloba: Ik heb het daar niet altijd makkelijk mee. Ik ben een speelvogel, maar zo wil ik me niet profileren naar jonkies die naar me opkijken. Wij hebben een voorbeeldfunctie.

Missipo: Wij zijn een generatie die veel aandacht krijgt en dus het voorrecht heeft om een hele nieuwe lichting jonge voetbalsters te inspireren. We moeten blijven beseffen hoe geweldig dat is. Laatst bezochten we met de spelersgroep een school. Ik werd omvergeblazen door de liefde van die scholieren. Ze kenden ons allemaal en ze vonden ons fantastisch.

Het vrouwenvoetbal in België begon niet bij ons en het zal ook niet bij ons eindigen. Wij kregen de bal van de generatie van Aline Zeler en Heleen Jaques, die ooit zelf overnamen van de lichting van Femke Maes. Wij trappen de bal weer verder naar de spelers die na ons komen. En zij zullen zeker op een hoger niveau staan.

Toloba: Laatst vroegen ze me om een voetbalsterretje te verrassen op haar verjaardagsfeest. Ze was vijf en deed trucjes met een bal die je niet zou geloven. Een fabelachtige techniek. Voetballen was voor haar iets natuurlijks, iets waar ze mee opstond en mee ging slapen. Veel meer dan het dat voor mijn generatie was. Wij hebben vaak te horen gekregen: ‘Maar meisjes kunnen helemaal niet sjotten!’ Tot ze ons bezig zagen. Dan piepten ze wel anders.

Missipo: Wij beseffen soms niet meer van hoe ver wij komen. Tegen Mariam zeg ik dat dikwijls. Zij is hard voor zichzelf. Ik herinner me nog hoe ze de kleedkamer binnenkwam na haar fabuleuze goal tegen Spanje. In plaats van volle euforie was het: ‘Match kon beter.’ Wat kon beter?! De Spanjaarden – de wereldkampioenen! – zullen de naam Mariam Toloba niet snel vergeten.

In 2019 gaf Kassandra een interview in Knack dat voor een groot stuk ging over racisme: er waren toen in korte tijd meerdere incidenten geweest. Is het vandaag beter?

Missipo: ‘Beter’ vind ik een gevaarlijk woord, aangezien veel te veel jongens en meisjes het nog steeds moeten ondergaan. Ik heb de indruk dat de profs iets minder racisme ervaren dan in het verleden, maar wat er op een lager niveau gebeurt – of hoe er over de profs gesproken wordt wanneer er geen camera’s op staan te filmen – is weer een ander verhaal. Ik juich ieder initiatief voor minder discriminatie en meer diversiteit toe. Er zijn zeker stappen gezet, maar je kunt niet zeggen dat het al genoeg is.

Toloba: In het Belgisch vrouwenvoetbal kan ik me geen incident herinneren. In Italië, waar Kassie speelt, is het erger.

Missipo: Iedereen waarschuwde me daarvoor, maar zelf heb ik er nog niks meegemaakt. Wij lopen in de kijker, en zitten daardoor in een geprivilegieerde situatie: dat mag je niet vergeten.

U was ontzettend jong toen u voor het eerst met racisme te maken kreeg.

Missipo: Zes jaar. De vader van een tegenstander schold mij uit voor het lelijkste wat je een mens kunt noemen. Ik kende die woorden niet eens, toch voelden ze verschrikkelijk. Dat vergeet je niet, het tekent je. Ook al is het meer dan twintig jaar geleden, toch herinner ik me die scheldpartij alsof het gisteren was.

Toloba: Dezelfde mensen die schelden, liggen onder de zonnebank om hetzelfde kleurtje te krijgen als wij.

Ik denk dat het mij niet zo heel veel zou doen als iemand mij zou beledigen. Maar als je mijn naasten aanpakt, dan zou het mij wél raken. Stel dat Kassie vertelt dat iemand haar heeft uitgescholden: ik zou er niet mee om kunnen.

Stel dat je één advies kon geven aan de jonge Kassandra of Mariam: wat zou dat zijn?

Missipo: De jonge Kassie zou het ongelooflijk vinden dat ik hier nu zit. Vergeet niet dat wij opgroeiden in een tijd waarin vrouwenvoetbal bijna niet bestond, en compleet onzichtbaar was voor kleine meisjes. Ik dacht vroeger oprecht dat ik mijn hele leven tussen mannen zou moeten voetballen, een alternatief leek er niet te bestaan. De jonge Kassie zou tegen mij zeggen: ‘Wat ben ik trots op jou.’

Toloba: Ik ben ook trots op Kassie! (lacht) Van de kruisbandblessure die zij in 2022 opliep, keren er maar weinigen terug. Ze geeft afgezien, keihard gewerkt en staat nu sterker dan ooit. Dat is heel inspirerend.

Missipo: Die blessure heeft me veranderd. Niet dat ik daarvoor niet ernstig bezig was met mijn sport, maar die kwetsuur heeft me wel wakker geschud. Er waren momenten dat ik dacht dat het voorbij was. Dat doet je beseffen dat je je honderd procent moet geven en genieten van wat je meemaakt. Ik heb het woord ‘gratitude’ op mijn knie laten tatoeëren om dat nooit te vergeten.

(snel) Maar jij wilt hier weer ontsnappen aan de vraag: wat zou jij tegen kleine Mariam zeggen?

Toloba: Dat je levensstijl bepaalt hoe je presteert. Een prof leeft als een prof. Je omringen met mensen die je daarin bijstaan, is heel belangrijk.