Impressies vanuit de coulissen van het EK in Zwitserland en Oostenrijk.

Maandag 16 juni

Oostenrijk = regen.

Das Spiel der Spiele titelt de Kronen Zeitung, editie Salzburg. Vanavond is het Oostenrijk-Duitsland. Wij profiteren van een rustige dag voor een ‘Japans’ (lees: snel) bezoek aan de Mozartstad, waar het decor vandaag wordt ontsierd door lawaaierige voetbalsupporters, die geen oog hebben voor die ene vleugelpianist die in de Herrengasse, in de schaduw van de dom, stukken van de meester speelt. Mooi beeld: hij geconcentreerd aan een grote vleugel (op wieltjes), even verder drie Oostenrijkse supporters die ter voorbereiding van de wedstrijd rustig maar volhardend een krat met blikken bier soldaat maken. De hele binnenstad is één grote fanzone, spandoeken met de grote logo’s van de officiële sponsor van het EK schermen de grandeur van de gebouwen af. Trots gaat een twintigtal jonge Duitsers centraal op de Residenzplatz op een tien vierkante meter grote Duitse vlag zitten. Salzburg hebben ze al veroverd, nu Wenen nog.

We leren van een stadsgids – omdat we discreet aansluiten bij een groepje Amerikanen, die niet weten wat hen overkomt – een en ander bij: Salz (zout) komt van de zoutwinning in de buurt. Zout was vroeger hét bewaarmiddel, de clerus hier werd er rijk mee. Hun erfgoed prijkt hoog boven de stad: Festung Hohensalzburg. In die vesting huist ook de grote klok die burgers moest waarschuwen voor naderend gevaar. Bijgenaamd ‘de grote stier’.

De wedstrijd volgen we in Innsbruck. Het plan is om dat te doen vanaf de fanzone op de skischans die uitkijkt over de binnenstad, maar we zijn te laat, de ‘Tirolermars’ vanaf de Sint-Annazuil naar de bovenstad is een groot succes en de politie sluit de fanzone vroegtijdig af. Maar geen nood, in de binnenstad hangen voldoende schermen. Alleen de tapkranen kunnen niet volgen.

Opmerkelijk, zowel in Innsbruck als in Salzburg: heel veel Russen. Jonge Russen, prille dertigers, die overvloedig met euro’s zwaaien en in Innsbruck een eigen plek hebben waar de wodka welig vloeit en gogodanseressen, overgevlogen vanuit het thuisland, het publiek animeren.

Neen, we zijn niet langs geweest. Geen tijd. Werk.

De wedstrijd is een afknapper, zoals de meeste zwaar gehypete burenduels.

Quote van de dag komt van Oliver Bierhoff, op de vraag of de spelers van Duitsland niet te veel onder druk werden gezet

voor deze match: “Veel zaken ontstaan onder druk. Olie, diamanten. Het mag dus wel …”

In Klagenfurt wint Kroatië met 1-0 van Polen, via een doelpunt van Ivan Klasnic. Is er geen wonder in Wien, dan is zijn goal wél een wonder: Klasnic heeft immers twee niertransplantaties ondergaan. In november 2005 constateerde men nierproblemen bij de Werderspits, volgens Klasnic onder meer veroorzaakt door een te veelvuldig gebruik van ontstekingsremmers, die zijn al niet te best functionerende nier veel schade toebrachten. Met een hele batterij medicijnen – onder meer epo – probeert Klasnic een jaar lang de toestand onder controle te houden, maar in december 2006 bleek een operatie onvermijdelijk. In januari 2007 ging hij onder het mes, maar de eerste poging mislukte, het lichaam stootte de vreemde nier af. Op 16 maart stond zijn vader een nier af en dit keer lukte het wel.

Laat zijn verhaal een dubbele moraal inhouden. Eén: ook na een niertransplantatie kun je weer de top halen. Maar twee: pas op voor het overdreven slikken van ontstekingsremmers, in topsport even gemeen snoepgoed als een pint bier op een bouwwerf.

Dinsdag 17 juni

Terug naar Zwitserland, naar Oranjestad Bern. Een trip van een goeie 450 km, begeleid door, jawel, het onvermijdelijke flitslicht van de attente politie. De Zwitserse kranten blijven maar schrijven over zwak bezette fanzones waar de politie werkloos toekijkt. Hoeveel agenten zijn hier dan wel in dienst?

In Bern nemen ze node afscheid van het Legioen. Zowat 600.000 fans maakten anderhalve week van deze anders zo rustige stad een dolle boel. De politie schat dat de wedstrijd Nederland-Frankrijk door 150.000 mensen op straat in de stad werd gevolgd. Vandaag is het iets rustiger. Dat zijn ook de Roemenen. De Italianen vreesden vooraf dat Nederland, dat met de B-ploeg aantreedt, niet tot het uiterste zou gaan en Roemenië een vrijgeleide zou krijgen naar de volgende ronde, maar we zien tot onze grote verbazing de Roemenen afwachtend en lusteloos voetballen. Vreemd.

Na de wedstrijd kunnen we naar de mixed zone, plaats waar spelers en pers elkaar ontmoeten. Bij Nederland is dit zowat het enige moment waarop de spelers beschikbaar zijn voor de internationale pers. De nationale heeft een iets minder streng dieet, zij krijgen tussendoor een paar ‘niet officiële’ spelersontmoetingen waarop buitenlanders (ook Nederlanders die voor internationale media als persagentschappen werken) niet welkom zijn. Een Spaanse collega wil van Klaas-

JanHuntelaar vooral weten wat hij van Spanje denkt en Huntelaar wil daar vooral niet op antwoorden. Er ontstaat een dovemansgesprek. Ze is trouwens de wanhoop nabij als ook Robben, Sneijder én Van Nistelrooy een gesprek weigeren. Robben beent zo mogelijk nog sneller door de persruimte dan op het veld, terwijl de anderen vriendelijk zeggen dat ze “niet hebben gespeeld en dus geen commentaar hebben”.

Op de weg terug regent het.

Vraag van de dag: “Meneer Domenech, hoe ziet u uw toekomst als bondscoach?”

Antwoord van de dag: “Mag ik van deze gelegenheid profiteren om mijn verloofde ten huwelijk te vragen?” (Domenech)

Voetbalromantiek.

Woensdag 18 juni

De regen eist zijn tol, we hebben een fikse verkoudheid te pakken.

Vandaag zon, zowaar … Na een dag hard werk op onze hotelkamer (echt waar) proberen we in de late namiddag het nuttige aan het aangename te paren door ter voorbereiding van een verhaal over Duitsland wat informatie door te nemen aan de rand van het meer. Op een vers gemaaid veld, zo ruiken ook wij eens echt gras. Niet beducht voor enige afleiding – zoals eerder gezegd, de gemiddelde leeftijd van de bezoekers bedraagt hier 80 plus – verdiepen we ons in de psychologie van Der Bundestrainer Joachim (de krant is, bewust of niet, zijn achternaam vergeten).

Blijkbaar lokt de zon ook anderen naar buiten. Zoals een koppeltje prille dertigers op wandel, gekomen met de boot die hier een paar keer per dag toeterend aanmeert. Zij kort kleedje, hij iets te rondbuikig. Tot onze grote verrassing (lees ontzetting!) trekt mevrouw plots het kleedje over het hoofd. Daaronder lingerie, van het type string en bh, genre scheefgetrokken verhouding tussen prijs en hoeveelheid textiel.

Hoeft het gezegd, de job voor alles. Uiteraard wisten we een halfuur later meer over de tactiek en het inzicht van de Duitsers dan Luiz Felipe Scolari en heel zijn technische staf samen.

Mevrouw Estelle (Domenech) wil niet reageren op het huwelijksaanzoek. Privé. Hoezo, privé, als het aanzoek op tv gebeurt? Zou ze ook pas amusée zijn, zoals de echtgenote van die streaker tijdens België-Armenië. Misschien had Raymond dát moeten doen …

Donderdag 19 juni

Het WK van de jonge bondscoaches, titelt de Basler Zeitung. De jeugd haalt het in de groepen van de oudjes. Een collega glundert, hij is één jaar jonger dan Scolari (in november 60) en voelt zich plots nog jong.

Scolari glundert een paar uur later minder, hij had zijn voorbereiding ook beter op het gras van Murten gemaakt. Portugal-Duitsland bekijken we vanuit de ‘eretribune’: de zevende rij achter de dug-out van de Portugezen. Die zijn in dit stadion duidelijk in de minderheid. Vreemd hoe de Duitsers op een plaats waar niemand ze een week geleden verwachtte (Basel in plaats van Wenen) aan 80 procent van de tickets zijn geraakt én er bovendien ook nog eens in slagen om bij het betreden van het veld voor tifositoestanden te zorgen. Een club heeft daar een pak voorbereidingswerk aan, de Duitsers hadden drie dagen …

De mimiek van Scolari is goed te volgen, zelfs de aanwijzingen die hij schreeuwt horen wij. Jogo, jogo, brult de man als Portugal vertwijfeld zijn spel verliest en met wilde afstandsschoten probeert de Duitse muur te slopen. Maar spel krijgt hij er niet meer in. Direct na affluiten verlaat Ronaldo alleen het veld, zonder op of om te kijken, gevolgd door een camera. Dit is zijn toernooi niet.

Vrijdag 20 juni

Op naar het Duitse kamp, in het verre Locarno. Twee jaar geleden hadden de Duitsers als enige hun basiskamp in Berlijn, ver weg van al de rest. Dit keer kozen ze voor het Lago Maggiore. Locarno. Schitterende plek, dat centro sportivo van Ternero, waar de plaatselijke jeugd leert sporten, zeker als de zon schijnt en er een zege kan worden gevierd. Ausfahrt heet hier uscita. Vakantiegevoel, de bergen, vrolijke mensen, zelfs ongedisciplineerde Zwitsers, die zich aan de andere kant van de Gotthardtunnel niks van verkeerswetten aantrekken en vlammen dat het een lieve lust is.

De Duitse journalisten hangen in afwachting van de komst van Bundestrainer Joachim vrolijke verhalen op over hun terugkeer uit Basel een paar uur geleden. Zij hebben er met wedstrijden in Wenen, Klagenfurt en nu Basel al een pak kilometers op zitten. Avondmalen (lees: nachtmalen) bestaan uit voorgerecht chips en hoofdgerecht chocolade, allemaal langs de weg gekocht in een benzinestation. Om drie, vier uur in bed, maar als je wint, maakt dat niks uit.

Opvallend in het ochtendnieuws van negen op het eerste net van de Duitstalige Zwitserse nationale radio: niet één nationaal item, tenzij het weer. Wel vier uit de States, één over een bomaanslag en één uit China. Gebeurt in dit land dan niks? Op de weg allerminst, iedereen lijkt gezapig te genieten. Vanaf Luzern eindelijk ook hier een berggevoel. Tot vandaag was Zwitserland glooiend heuvelland.

Vanavond Turkije-Kroatië in Wenen, wedstrijd die veel gevoelens opwekt. Voetbal is geen opium voor het volk meer, maar producent van nationalistische gevoelens. Honderdduizend Kroaten overstromen Wenen en Turken zullen er zeker niet veel minder zijn.

Voetbal als metafoor voor het beeld van het land: Zwitsers zijn geen veroveraars, hun autovlaggetjes zijn allang weer opgeborgen, tot de volgende skikampioenschappen wellicht.

Ons oog valt op een oud verhaal in Der Spiegel met Orhan Pamuk. Voetballiefhebber en fan van Fenerbahçe, maar vooral schrijver en poëet, Nobelprijswinnaar voor literatuur. Leuk verhaal, over de invloed die voetbal op een mens kan hebben. Over nationalisme en identiteit en hoe die eerder groeit in de nederlaag dan in de zege. Nederlagen genoeg, Turkije. Een voorteken? Over voetbal schrijven vindt hij niet interessant: voetbal moet beeld blijven, geen woord.

Zouden we dan niet beter nu stoppen met dit werk?

Tussen haakjes: Kroatië-Turkije 1-1 en de Turken winnen met de strafschoppen.

Zaterdag 21 juni

De Russen komen, ook naar Bazel. En masse. En ze willen allemaal in hotels met vier en vijf sterren. En ze hebben hun danseressen mee. Voetbal als metafoor voor het beeld van een land.

Zondag 22 juni

Am siebten Tage aß der Herr eine Weißwurst. Maar dit keer niet. Het wordt pizza, om twee uur ’s nachts in het station van Basel, te midden van dronken Hollanders die overal rondzwerven met een kater, op zoek naar een slaapplaats. S

door peter t’kint en pierre danvoye – beelden reporters