Een beetje verveeld gingen Jos Verhaegen & co zondag de vraag uit de weg wat er gebeurt als GBA degradeert. Duidelijk is dat de sportieve malaise het nieuwe toekomstproject op de helling zet.

Wat zou Leo Beenhakker gedacht hebben toen hij zondagmiddag GBA-Standard aanschouwde ? Alvast niet dat hij de aan Germinal uitgeleende Ajacieden over de rode loper terug naar Amsterdam moet halen. Zorgeloos en zelfbewust ogen ze bij de precaire sportieve en financiële situatie van GBA : hun contract loopt straks hoe dan ook door. Maar Ajax 1 zit niet te wachten op potentieel talent dat onder in de Belgische eerste klasse de armen laat zakken, of er de neus voor ophaalt om zich in de Antwerpse kleedkamers om te kleden. Te oud zijn ze voor Ajax 2, dus het beste waar ze kunnen op hopen is een uitleenbeurt aan eerstedivisieclub Haarlem of, voor wie meer geluk heeft, aan De Graafschap. In afwachting moeten deze spelers bij GBA hun eergevoel trachten te redden door het behoud in eerste klasse veilig te stellen. Dat het verzamelde talent daarvoor niet volstaat, bleek ook zondagmiddag toen tegen een experimenteel en futloos Standard duidelijk werd hoe slecht de ploeg reageert nu voor het eerst in vier jaar enige druk op haar gelegd wordt.

Dat is nog een zorg meer voor de al veel geplaagde club en haar trainer Franky Van der Elst. In vier jaar GBA doorloopt hij een spoedcursus van wat een beginnend trainer allemaal kan meemaken. Van zijn dure basisteam dat vier jaar geleden voor Europees voetbal zou strijden, bleven er zondag op het wedstrijdblad drie spelers over : rechtsachter Svetlicic in de basis, middenvelder Haagdoren als invaller en voorstopper Marinovic op de bank.

De sportieve malaise zet bovendien het hele toekomstproject rond GBA op de helling. Een beetje verveeld gingen de overnemers rond Jos Verhaegen de vraag uit de weg wat er gebeurt als GBA zou zakken. Die vraag stelt zich na het verlies van zondag heel nadrukkelijk. Germinal Beerschot mag dan van Ajax een extrasportieve toekomst cadeau gekregen hebben, voor een sportieve oplossing voor zijn problemen moet het zelf zorgen.

Ver is Germinal Beerschot inmiddels verwijderd van het project dat vier jaar geleden voorgesteld werd. In het Olympisch Stadion stonden er donderdagmiddag, naar aanleiding van de persconferentie van Jos Verhaegen, belegde broodjes op de tafel in de vergaderzaal, naast koffie, fruitsap, water en bier. Vier jaar geleden werd in het kasteel van Brasschaat aan de champagne genipt, terwijl mannequins de nieuwe outfit van de toekomstige topclub showden. Verhaegen, toen nog voorzitter, riep toen in zijn speech “iedereen op om alle krachten te bundelen om de nieuwe club te laten uitgroeien tot een echte topclub in België en de inwoners van Antwerpen en de regio opnieuw te geven wat ze verdienen : topvoetbal”.

Van het toenmalige, indrukwekkende organigram met zes leidinggevende namen zat afgelopen donderdag nog maar één man aan tafel : administratief directeur Bob van Jole. Ook het hoofd opleidingen, Urbain Haesaert, is er nog steeds aan de slag, al hoort hij overal de vraag gesteld worden hoe op het jeugdbudget van 30 miljoen oude frank (waarvan Ajax ook in de toekomst nog een deel wil dragen) bespaard kan worden.

Directeur voetbalzaken Luc Verheyen verdween al na enkele maanden, omdat hij zich niet kon vinden in het gevoerde beleid. Technisch directeur Martien Vreijsen volgde gauw. Nog even zijn intentieverklaring van toen nagelezen : “We starten met een budget van 250 miljoen frank (zes miljoen euro). Dat is het vertrekpunt. Daarmee moeten we komend seizoen bij de eerste vijf eindigen. Daarna moet de begroting omhoog om binnen drie, vier jaar uit te kunnen groeien tot een topclub die jaarlijks mee doet voor de titel. Met minder nemen we geen genoegen.” Waarop hij zich haastte om toen nog onbekende maar potentiële toppers als Brusselers, Svetlicic, Marinovic en Mutavdzic peperdure vierjaarscontracten te geven. Alleen omdat Marc Degryse werd gehaald, zag Vreijsen, zij het met spijt in het hart, af van de Australische topper Krassimir Maracic. “Iemand die het bij elke ploeg in België kan maken, een echte topper.”

De volgende naam die uit het organigram verdween, was die van Jos Verhaegen. Als het verlies na één jaar al meer dan drie miljoen euro bedraagt (wat betekent dat de club niet eens de helft van het geplande budget bijeen krijgt), beslissen hij en zijn compaan René Snelders snel om de sterkhouders Wesley Sonck en Jan Moons voor 70 miljoen frank te verkopen en een extra lening in te brengen.

Dat staat haaks op de oorspronkelijke intentie om een topclub uit te bouwen, vindt ook Ajax. Mei 2000 trekt dat zijn oorspronkelijke aandelenpakket van 30 procent op naar 51 procent, en november 2001 nog eens naar 72 procent. Participeerde Ajax aanvankelijk enkel wegens de technische samenwerking (“Om jong Belgisch talent naar Amsterdam te krijgen”, gaf algemeen directeur Arie van Eijde donderdag aan), dan geloofde het toen ook nog in de maakbaarheid van een topclub. Drie maanden later corrigeert het die ambitie : GBA is geen topclub, maar een tobclub . Op dat moment is ook de vierde grote naam uit het organigram, algemeen directeur Louis de Vries, om gezondheidsredenen inderhaast uit de vereniging gestapt.

Achteraf moet Arie van Eijde toegeven dat het geen goed idee was om de Antwerpse club vanuit Amsterdam te sturen. “Het oog van de meester maakt de paarden vet. Is de meester er niet, dan weet hij niet wat er gebeurt.” Van Eijde begint te beseffen dat wanneer hij bij Breda de grens oversteekt, hij zich ondanks de overeenkomsten toch in een ander land bevindt.

Louter voor de vorm wordt op dat moment opnieuw een Belg voorzitter van de raad van beheer : Marc Van Beek. Vóór de fusie bekleedde hij geen bestuursmandaat, maar als Germinalsponsor werd hij wél tot dat kamp gerekend. Als papieren voorzitter getroost hij zich vaak niet eens de moeite om de vergaderingen van de raad van beheer in Amsterdam bij te wonen. Maar, gaf hij vorige week aan, als de anderen willen dat hij voorzitter blijft, staat hij daar voor open en wil hij vaker aanwezig zijn. Vorige week al sprak hij de spelers toe om met hen de sportieve situatie te evalueren. Op de persconferentie konden ook de aanwezige journalisten voor het eerst een gezicht op de naam in het cluborganigram plakken.

Als GBA er voor het derde opeenvolgende jaar niet in slaagt het budget van zes miljoen euro rond te krijgen, vindt Ajax het in de zomer van 2002 welletjes. Dat het in drie jaar 13,5 miljoen euro in de Antwerpse club heeft gestopt, zal niemand bevestigen, maar evenmin ontkennen. Een zucht van opluchting slaakt Ajax wanneer in februari Jos Verhaegen met een ernstig overnamebod komt. Tot dan, geeft Van Eijde aan, waren er enkel een informele vraag van een Amerikaans bedrijf en een paar gesprekken met Roger Lambrecht, de voorzitter van Lokeren SNW.

Van Eijde benadrukte nog eens dat de kiem voor de mislukking de “ongelofelijk optimistische startpiste in 1999 is geweest, met prognoses over geldstromen die nooit zijn gerealiseerd, maar waarop wel zware uitgaven gebeurden mét langlopende contracten”. Nadien werd die koers niet gecorrigeerd. “Misschien ging eigenbelang prevaleren boven het algemeen belang.”

door Geert Foutré

‘Misschien ging eigenbelang prevaleren boven het algemeen belang.’