Trailloper Kilian Jornet: ‘Moeder liet ons soms achter in het bos, dan moesten we zelf de weg terug zoeken’

Bijna 1000 kilometer lopen en klimmen, en 4000 kilometer fietsen in één maand? Trailloper Kilian Jornet tart alweer de grenzen van het menselijk kunnen.

Kilian Jornet is een kind van de bergen. Zijn jeugd bracht hij door in een berghut in de Pyreneeën. Het vormde een jongeman die sneller klom dan hij liep. Vandaag is hij een icoon in de wereld van het trailrunnen, met 1,8 miljoen volgers op Instagram. De Catalaan brak records in de Alpen, Pyreneeën en de Himalaya met razendsnelle monstertochten. Hij won meerdere keren bekende trailwedstrijden zoals de Sierre-Zinal, de Ultra-Trail du Mont-Blanc en de Hardrock Hundred Mile Endurance Run.

Zijn nieuwste avontuur, States of Elevation, is zijn meest gedurfde project: ruim zestig zogenaamde ‘fourteeners’ verbinden – bergen in de Verenigde Staten die hoger zijn dan 14.000 voet (ongeveer 4267 meter). Dat betekent 965 kilometer rennen, wandelen en klimmen, plus zo’n 3900 kilometer fietsen: meer dan in de Tour de France.

Op 3 september startte Jornet in Colorado, met een maand als streeftijd. ‘Mijn hele carrière heeft me hierop voorbereid’, zegt hij vastberaden. De inspanning, daar is hij niet zo bang voor. Wel voor onverwachte zaken die zijn pad kunnen kruisen: vrachtwagens, onweders en poema’s.

Wat verklaart dat iemand keer op keer zulke onmogelijke uitdagingen aankan? Bij Jornet komt het neer op vijf pijlers – de fundamenten van zijn leven, training en succes.

1. Bergen als leermeester

‘De bergen leren je nederigheid en geduld’, aldus Kilian Jornet. Dat ervoer hij van jongs af, toen hij opgroeide in de berghut Cap de Rec in Lles de Cerdanya, op 2000 meter hoogte in de Catalaanse Pyreneeën. Zijn ouders, die de hut beheerden, voedden hem en zijn zus Naila op met respect voor bergen en natuur. Hun moeder liet hen soms in een bos achter zodat ze zelf de weg naar huis moesten vinden. ‘Op een natuurlijke, bijna onbewuste manier leerde ze ons deel te zijn van de berg’, zei Jornet daarover later. Een poster van de Matterhorn, de bekende Zwitserse berg, in zijn slaapkamer voedde zijn dromen.

Zijn zus Naila herinnert zich hoe haar broer als kind al ‘bergspelen’ organiseerde: vrienden uitdagen om hellingen op te rennen en daarna medailles van steentjes uitdelen. Zo oefende hij al vroeg de kunst van het klimmen en dalen over rotsen. Op zijn derde wandelde de Catalaan naar de top van de 2916 meter hoge Tossa Plana de Lles. ‘Hij huppelde verder, alsof de berg hem riep’, vertelde zijn moeder. Drie jaar later beklom Jornet op zijn zesde de Pico de Aneto, de hoogste piek van de Pyreneeën (3404 meter). Hoewel hij uitgeput was, weigerde hij tijdens de afdaling koppig gedragen te worden.

Op vierjarige leeftijd sloop hij ’s nachts uit de berghut om in het maanlicht een heuvel te beklimmen. Toen zijn ouders hem vonden, zat de kleine Kilian op een rots, gefascineerd door de sterren. Later, als tiener, kampeerde hij alleen in de bossen rond Cap de Rec. Hij voelde zich vrij, alsof hij deel uitmaakte van de berg.

Voor Jornet ligt de essentie van zijn sport in de omgeving zelf. Hij benadrukt vaak dat een zonsopgang in een mooi berglandschap of een glinsterende sterrenhemel hem meer energie geeft dan welke gel of supplement ook. ‘Dat is mijn grootste rijkdom’, zei Jornet in zijn documentairereeks Els cims de la meva vida (De toppen van mijn leven). Intussen woont de Catalaan met zijn vrouw Emelie Forsberg, voormalig wereldkampioen skyrunning, en hun drie dochters in het Noorse Åndalsnes, omringd door fjorden.

Zijn verbondenheid met de natuur voedt ook zijn ecologisch engagement. Dat begon toen hij als tiener een gletsjer in de Pyreneeën zag smelten, een moment dat hem diep raakte. Jaren later leidde Jornet een schoonmaakactie op de Mont Blanc. Het brak zijn hart om plastic te zien op plekken waar hij als kind nog door een onbezoedeld landschap had gewandeld.

Met de Kilian Jornet Foundation, die hij in 2020 oprichtte, en zijn duurzame trailschoenen van zijn eigen merk NNormal strijdt de Spanjaard nu voor schone bergen. ‘Zij hebben mij alles gegeven’, postte hij op X (Twitter) in 2024. ‘Het is mijn plicht om terug te geven.’

2. Een lichaam voor extremen

Sommige atleten blinken uit in bergbeklimmen, trailrunning of ultralopen. Het unieke van Jornet is dat hij overal in excelleert. Zijn fysieke kwaliteiten zijn een mix van genetische aanleg en training. Als tiener rende hij na school al twintig kilometer naar huis, omdat hij de bus ‘saai’ vond. Het was zijn manier om ‘de dag los te laten’.

Vandaag traint hij veelzijdig: tochten van acht tot twaalf uur, intervallen, krachttraining en zelfs omhoog rennen met een kinderwagen, zijn ‘ultieme krachttraining’. Wetenschappers maten bij hem een een uitzonderlijk hoog zuurstofopnamevermogen dat hem toelaat urenlang op hoge intensiteit te presteren. Tijdens een test liep de Spanjaard op een loopband met 15 procent helling tot de machine zelf oververhit raakte.

Jornet recupereert bovendien enorm snel, een kwaliteit die hem hielp om verschillende records te vestigen. In mei 2017 deed hij wat niemand hem ooit heeft voorgedaan of nadien evenaarde: de Mount Everest tweemaal in vijf dagen beklimmen, telkens zonder extra zuurstof en zonder vaste touwen. De eerste keer deed hij er 26 uur over, de tweede keer, enkele dagen later, 17 uur, telkens vanaf Advanced Base Camp (6500 meter) naar de top (8848 meter).

Zijn lage gewicht – 58 kilogram bij een lengte van 1,71 meter – is niet alleen ideaal voor beklimmingen, maar ook voor afdalingen. Tijdens de Hardrock Hundred Mile in Colorado rende Jornet eens zo snel naar beneden dat concurrenten hem een ‘berggeit’ noemden. Toch benadrukt hij dat hij geen superman is. ‘Ik heb vooral geleerd mijn lichaam te begrijpen.’

3. Dromen zonder grenzen

Als kind schreef de Spanjaard al een opstel over het beklimmen van ‘alle bergen van de wereld’. Toen zijn leraar dat onrealistisch noemde, rende hij naar een bergtop om zijn droom te bewijzen. ‘De echte grenzen hangen niet af van ons lichaam, maar van onze geest en het verlangen om dromen werkelijkheid te maken’, noteerde Jornet later in zijn eerste boek Correr o morir (Rennen of sterven).

Jornet ziet zijn expedities vandaag als een manier om te onderzoeken waar de menselijke limieten liggen en anderen te inspireren. In een recent interview met The New York Times bekritiseerde hij het ‘zittende leven’ van veel mensen, dat volgens hem hun ‘genetische expressie desactiveert’. De voorbije jaren neemt hij minder deel aan wedstrijden. In plaats daarvan focust de Catalaan vooral op persoonlijke projecten. Die presenteert hij als een voorbeeld om andere mensen ook te doen dromen, of op zijn minst te doen bewegen.

Die omslag kwam in 2023, toen Jornet tijdens een beklimming van de Mount Everest in een lawine belandde en meerdere ribben brak. Zijn ongeduld in de revalidatie verergerde de blessure, waardoor zijn ultrarunningseizoen verloren ging. Uit die tegenslag ontstond een nieuw idee. Onderweg naar huis besloot hij alle 177 Pyreneeëntoppen boven 3000 meter in één aaneengesloten poging te verbinden. Hij slaagde in zijn opzet, in amper acht dagen, goed voor 485 kilometer en 43.000 meter hoogteverschil.

Een jaar later, in augustus 2024, deed hij er nog een schep bovenop met Alpine Connections. Hij beklom alle 82 Alpenpieken boven 4000 meter, goed voor zo’n 1200 kilometer en 75.000 meter hoogteverschil. Door het gebrek aan voorbereiding duurden sommige beklimmingen driemaal langer dan gepland. Hij verloor zes kilo, zag zijn team hooguit eenmaal per dag en moest rondkomen met weinig rust en voeding. Toch voltooide hij het project in 19 dagen. Weer was een droom werkelijkheid geworden.

4. Het nu als kompas

Jornet staat niet lang bij stil bij zijn prestaties. Hij bewaart zelfs geen trofeeën of medailles. ‘Het beste moment is nu, en de beste herinnering altijd morgen’, is een van zijn bekende citaten. Jornets filosofie draait om het proces: een obsessie met cijfers leidt volgens hem enkel tot burn-out en verlies van plezier.

Zijn vroegere motto ‘winnen of sterven’ heeft hij ook al lang losgelaten. ‘Als je jong bent, is het motiverend om ambitieuze doelen te hebben, maar ik heb het geluk gehad dat ik ze heb bereikt. Dat betekent niet dat er minder motivatie is – integendeel. Aan de start wil ik winnen, maar het is geen noodzaak; het is eerder een vraagteken’, vertelde hij in een interview met El País in juni 2025.

Zijn gezin – in maart dit jaar werd Jornet vader van een derde dochter – vormt voor hem nu evenzeer een kompas als de competitie. Vorig jaar onderbrak hij een training om met zijn oudste dochter een sneeuwpop te bouwen. ‘Dat was het echte winnen’, zei hij.

Die gedachte wortelde al vroeg. Toen Jornet als achtjarige zijn eerste skiwedstrijd won, gaf hij zijn medaille aan de laatste, omdat die volgens hem evengoed zijn best had gedaan. ‘Succes is niet winnen, maar groeien’, zei hij. Jornet ziet falen daarom als een essentieel onderdeel: ‘Alleen dan kun je leren.’

5. Met mentale discipline pijngrens verleggen

Maite Hernández, de voormalige coach van Jornet, vatte het ooit samen: ‘Kilian is zeer getalenteerd, maar zijn werkethiek maakt hem uitzonderlijk.’ Discipline is zijn mantra. Volgens Jornet is het belangrijk om een momentum te creëren, zodat trainen even normaal wordt als ademen. In Noorwegen gaat hij elke dag op pad, zelfs als het regent of sneeuwt. ‘Er zijn dagen dat je thuis wilt blijven, maar training vraagt toewijding. Dat kan alleen met passie, niet met geldingsdrang’, vertelde Jornet dit jaar in de podcast Untapped.

Volgens Jornet is de mentale belasting van zijn trainingen en tochten vaak zwaarder dan de fysieke inspanning. Vijftien uur per dag bewegen op terrein waar één fout fataal kan zijn, vergt meer dan alleen een uitzonderlijk lichaam.

Die houding verklaart waarom hij pijn niet als vijand ziet, maar als ‘een leraar’ met wie hij tijdens moeilijke momenten in dialoog treedt. Tijdens de Ultra-Trail du Mont-Blanc van 2017, toen zijn lichaam na 100 kilometer dreigde te bezwijken, hield hij zichzelf gaande door telkens een klein doel te stellen – nog één heuvel, nog één stap. Die methode bracht hem uiteindelijk de zege. Ook in zijn Alpine Connections-project in 2024 vond de Catalaan na 36 uur zonder slaap opnieuw kracht door zijn ademhaling als houvast te gebruiken. ‘Ik voelde mijn lichaam breken, maar mijn geest hield me overeind’, zei hij.

Nog extremer was zijn experiment om de limieten van ontbering te testen. Vier dagen hield hij zijn normale trainingsroutine vol – twee tot vier uur hardlopen in de ochtend, nog een uur in de middag – zonder iets te eten. Tot hij op dag vijf volledig instortte. Voor Jornet toont dat soort masochisme – zijn eigen woord – dat grenzen niet absoluut zijn. Wel dat ze verlegd kunnen worden zolang lichaam én geest samenwerken. En dat beheerst hij als geen ander.