Luis Suárez lijkt te worden gedreven door een kracht die sterker is dan hijzelf. Bijna drie jaar speelt hij nu voor Liverpool. Dit seizoen spot de 27-jarige spits met alle wetten van de Premier League. De vraag is: waar eindigt dit? En is hij eindelijk van zijn jeugdzonden verlost?

Dat hij kon voetballen heeft nooit iemand ontkend. Luis Suárez behoort al een paar jaar tot de beste tien spitsen ter wereld. Er was alleen altijd een maar verbonden aan zijn naam. De Uruguayaan is een slechte verliezer, die de grenzen van het toelaatbare iets te vaak overschreed. Doelpunten wisselde hij af met controversiële momenten, die de glans van zijn prestaties wegnamen. Omdat hij niet van zijn fouten leek te leren, riep hij meer haat dan liefde op. Je tanden in een tegenstander zetten is tot daaraan toe, maar dat doodleuk twéé keer doen… In diverse opiniërende stukken werd hij neergezet als een psychopaat. Hij is een spits die zich niet altijd aan de regels houdt. Alles is geoorloofd voor de winst. Suárez was een belediging voor de sport. Hij hoorde niet thuis op de Engelse velden.

De Uruguayaan was een komediant, een horzel, een plaag.

Wat in een halfjaar niet kan veranderen. Ga maar na: zes maanden geleden zag de wereld van Suárez er nog compleet anders uit. Hij liep in z’n eentje rondjes op het trainingscomplex van Liverpool nadat hij een vertrek had proberen te forceren. Suárez had de club in diskrediet gebracht, vertelde zijn trainer Brendan Rodgers. Het is inmiddels allemaal vergeten en vergeven. Met 22 Premier Leaguetreffers in evenveel wedstrijden – die tegen Everton van afgelopen weekend nog niet inbegrepen – degradeert Suárez dit seizoen de rest tot beginnelingen. Hij is een klasse apart in een van de zwaarste en mooiste competities op aarde. Er worden hem zelfs Messiaanse kwaliteiten toegedicht. Het zelfvertrouwen spat van hem af. De aanvaller uit Uruguay is meester over de bal, sneller en scherper dan zijn tegenstanders en wordt voortdurend gezocht door zijn ploeggenoten. Hij was de voorbije duels zelfs aanvoerder van het instituut Liverpool. Luis de Verschrikkelijke is inmiddels Luis de Veroveraar geworden.

Nieuwe vrienden

Luis Suárez’ flitsende rehabilitatie past bij de moderne voetballerij: helden vallen net zo snel als ze komen en andersom. Het ene moment was hij nog de meest gehate speler in Engeland en vlak voor Kerstmis zat hij, ook tot zijn eigen verbazing, in een trein naar Londen om een prijs op te halen van de Football Supporters’ Federation. Suárez werd vorige maand door een half miljoen voetballiefhebbers uitgeroepen tot de beste in Engeland van 2013. Wie zoiets een halfjaar geleden had geopperd, was weggehoond en versleten voor een geweldige fantast. Het is op z’n zachtst gezegd inderdaad vrij onwerkelijk hoeveel nieuwe vrienden Luis Suárez de afgelopen tijd heeft gemaakt.

In de drie jaar dat hij nu door de Premier League raast, maakte de Uruguayaan toch vooral veel vijanden. Vorig seizoen vertelde Suárez in een interview met The Guardian geen spijt te hebben van zijn daden, maar zich er wel van bewust te zijn dat hij zo nu en dan met de waanzin flirt. Een veelzeggend zinnetje uit dat interview: “Als ik me thuis net zo zou gedragen als op het veld, dan had mijn vrouw jaren geleden al een scheiding aangevraagd.” Luis Suárez heeft een drive die tegen het barbaarse aanschurkt. Een van zijn specialiteiten: scoren uit situaties die anderen de rug al hebben toegekeerd. Hij anticipeert op de fouten van de tegenstander, steekt overal een voet tussen en maakt het leven zuur van verdedigers die gemiddeld twee koppen boven hem uitsteken. Hij krijgt als frontsoldaat aanslag na aanslag te verwerken. Maar telkens staat hij op en dendert hij door. Op Suárez lijkt geen rem te zitten. En dan te bedenken dat hij sinds zijn komst naar Europa, in de zomer van 2006, nauwelijks vakantie heeft gehad. Elke zomer stond er wel een toernooi op het programma. Met Uruguay nam hij deel aan achtereenvolgens een WK, de strijd om de Copa América, de Olympische Spelen en het toernooi om de Confederations Cup.

Pingelaar

De Uruguayaan is altijd het kind gebleven dat de beste wilde zijn in zijn wijk. Hij heeft op bepaalde onderdelen grote stappen gemaakt, zoals zijn traptechniek, maar in de kern is hij nog steeds de pingelaar uit zijn jeugd. Het hoofd omlaag en gáán, soms half vallend en struikelend, en zonder te weten waarheen precies. Ron Jans noemde het bij FC Groningen “de Luis Suárezstijl”. Drie jaar geleden was er daarom de nodige reserve bij zijn overstap naar de Premier League. In Engeland zou hij zich minder vaak langs al die robuuste verdedigers kunnen wurmen. Niet dus. Niemand kan uitleggen hoe hij zich steeds door de kleinste openingen weet te rommelen, maar dat het hem elke keer lukt, kan onmogelijk toeval zijn.

Als hij in Nederland een blinde egoïst werd genoemd, kwam Suárez in opstand. Hij was en is een rasopportunist, maar oog voor ploeggenoten heeft hij zeker. Bij Liverpool is hij steeds meer teamspeler geworden. Dat hij méér is dan een kille afmaker, bewijzen ook de statistieken. Net als vorig seizoen doet de spits van Liverpool niet onder voor de verfijnde spelmakers in de Premier League. Tot vorig weekend zat hij dit seizoen aan vijf assists, evenveel als pakweg Kevin Mirallas of Sergio Agüero, en maar twee minder dan Mesut Özil. Als aanvaller verzet hij het werk van twee, misschien drie spelers. Want ook wat het aantal succesvolle dribbels betreft, kan hij zich meten met de allerbesten en doet hij niet onder voor Eden Hazard. Suárez is ook de speler die met afstand het vaakst op doel schiet. De Uruguayaan lijkt overal tegelijk te zijn. Hij domineert de Premier League.

Onverstoorbaar volgt Luis Suárez zijn eigen pad. Als jong broekie bij FC Groningen had hij al schijt aan de hele wereld. Tijdens een bespreking werd hem eens duidelijk gemaakt dat hij minder met oogkleppen op moest spelen. Suárez schudde onbegrepen zijn hoofd en vroeg collega-aanvaller Erik Nevland hoeveel assists die precies had gegeven. Niet één bleek, terwijl Suárez er al zes op zijn naam had staan. De straatvoetballer uit Salto hoef je niets wijs te maken. Natuurlijk was hij in zijn beginjaren veel meer met zichzelf bezig dan nu. Het was eerst bij Groningen en daarna bij Ajax vaak FC Suárez. En eigenlijk is dat op Anfield niet anders. Hij is alom aanwezig, als doelpuntenmaker, als voorbereider en als de onvermoeibare aanjager van de rode machine. De voormalige Ajacied is een competitiebeest met een unieke mentaliteit. Hij miste de voorbije jaren heel wat wedstrijden, maar nooit door een blessure. Zelfs als hij met Uruguay de halve wereld is overgevlogen en nauwelijks heeft kunnen rusten, wil hij per se op zaterdag spelen.

Oersterk moet hij zijn. Want veel onderhoud aan zijn lichaam blijkt Suárez niet nodig te hebben. Hij is een van de weinige Liverpoolspelers die zelden in de behandelkamer zijn. Liever schiet hij nog een halfuur op een van de doelmannen of speelt hij indoor een-tegen-een. Wat daarbij opvalt, is het competitieve element dat hij aan elk spelletje toevoegt. Er moet iets te winnen zijn. Die vechtersmentaliteit komt uit zijn tenen. Suárez heeft van jongs af moeten knokken om te worden gezien. Hij is het vierde kind in een gezin van zeven en moest maar hopen dat hij ’s avonds te eten kreeg. In zijn vroegste herinnering loopt hij in Salto, zijn geboortestad, blootsvoets achter een bal aan. Nieuwe voetbalschoenen kreeg hij zelden. Hij moest het doen met de versleten exemplaren van zijn broers. Dat hij op zijn elfde een jeugdtoernooi in Argentinië miste omdat zijn moeder geen geld had voor de busreis, moet een traumatische ervaring zijn geweest. Het enige dat hij had, werd hem toen ontnomen: de bal.

Roofdier

Het is regelmatig vastgesteld door zijn trainers: de voetballer en de mens Suárez lijken twee totaal verschillende personen. Soms neemt de emotie het commando over van de ratio. Dan reageert hij instinctief als een roofdier en vergeet hij dat hij wordt bekeken door miljoenen televisiekijkers. Voetballers horen niet in het lichaam van een tegenstander te bijten. Dat weet Suárez ook wel, maar toch zijn er momenten dat hij wordt bestuurd door een kracht die sterker is dan hijzelf. Privé blijkt Suárez minder bloeddorstig. Integendeel. Zijn medespelers schetsen allemaal hetzelfde beeld: dat van een lief en opgewekt mannetje. Met Luis kun je lachen. Alleen zodra de bal voor hem uit rolt op het veld, lijkt hij plotseling elke rede uit te schakelen. Dan is Suárez bezig met overleven. Dan wil hij winnen. En vaak gaat dat ten koste van anderen.

Toch wilde Arsène Wenger hem afgelopen zomer dolgraag naar Arsenal halen. “Hij is een engel die op het veld verandert in een demon. Elke trainer droomt van zo’n voetballer”, aldus de Fransman, die in de omgeving van de Zuid-Amerikaan bleek te hebben geïnformeerd naar diens trainingslust en leven naast het voetbal. Elke keer kreeg hij hetzelfde verhaal te horen: dat van een liefhebber, een vrolijk ventje, een winnaar die leeft voor zijn vak. In eigen land heeft hij ook nooit ter discussie gestaan. Suárez is een nationale held die is uitgevlogen om zijn volk te vertegenwoordigen. Elke goal van Suárez in de Premier League is Uruguaypromotie. Andersom is Uruguay fan van Liverpool. Een heel land leeft mee met zijn icoon. Want voetbal is in het tussen Brazilië en Argentinië ingeklemde land een zaak van nationale eer. Een populaire Zuid-Amerikaanse wijsheid luidt niet voor niets: andere landen hebben historie, Uruguay heeft zijn voetbal. Suárez staat derhalve boven alle partijen. Toen hij in Engeland publiekelijk aan de schandpaal werd genageld vanwege zijn uitlatingen aan het adres van Manchester Unitedverdediger Patrice Evra (door de Engelse bond veroordeeld als zijnde racistisch), gingen de Uruguayanen nog net niet de straat op om hun ster te verdedigen. Wel kreeg hij steunbetuigingen uit heel het land, tot de belangrijkste politieke leiders aan toe. De supporters van Nacional, zijn eerste profclub, organiseerden een heuse pro-Suárezdemonstratie. Voor hen is de aanvaller een halfgod en staat hij synoniem voor Uruguay.

Hoe dan ook: de enige die Luis Suárez écht begrijpt, is zijn vrouw, heeft hij zelf eens verteld. Sofia Balbi was pas dertien jaar en hij vijftien toen ze elkaar leerden kennen. Een jeugdtrainer herinnerde zich de blonde verschijning die zich steevast naast het trainingsveld ophield. Van het kleine beetje geld dat Suárez bij elkaar wist te rapen (soms letterlijk), ging hij met zijn vriendinnetje na de training iets eten. Totdat zij in 2003 met haar familie naar Barcelona emigreerde. Suárez was daar zó kapot van dat hij tijdelijk stopte met voetballen. Niet veel later besefte hij dat hij met datzelfde voetbal een machtig wapen in handen had. Het was zijn ticket naar Europa, de snelste en enige weg naar zijn grote liefde. Die route verliep via Groningen. Luis Suárez stopte overigens al eens eerder tijdelijk. Toen zijn ouders uit elkaar gingen, verloor hij het plezier in de sport. De liefde voor de bal bleek uiteindelijk sterk genoeg.

Schade

Hoeveel doelpunten Suárez dit seizoen ook maakt, hij zal nooit door iedereen volledig worden geaccepteerd. Daarvoor heeft hij te veel schade aangericht. De racistische uitlatingen richting Evra worden hem in bepaalde kringen nog steeds stevig aangerekend. Suárez doet wel zijn best zijn besmeurde imago te verbeteren. Zijn aanwezigheid op het event van de Football Supporters’ Federation is daar een bewijs van. Hij had er niet hoeven te verschijnen. Dat deed hij wel en wat opviel: hij nam de tijd. Suárez poseerde op zijn gemak voor de fotografen, signeerde vrolijk, praatte uitgebreid met de pers en knoopte gesprekjes aan met fans van andere clubs. Iets over negen uur Engelse tijd nam de Uruguayaan de laatste trein terug naar Liverpool. Feit is dat zijn aaibaarheidsfactor de voorbije maanden is gestegen. Volgens zijn coach heeft Suárez eindelijk begrepen wat er van hem wordt verlangd. Wil hij dat zijn exceptionele kwaliteiten meer in de schijnwerpers worden gezet, dan zal hij de rafelige kant van zijn karakter in toom moeten houden. Hoe moeilijk dat voor hem ook is. Suárez heeft bovendien gezien dat er plaats is voor hem in de Premier League. Dat hij geliefd is om de voetballer die hij is. Dat hij van alle kanten wordt geroemd als hij een verdediging in de vernieling speelt. Op Anfield koesteren ze hun nummer 7 als geen ander. Hij is het waard met dat voor Liverpool magische getal op zijn rug te schitteren.

Reacties zal hij toch altijd blijven oproepen. Het is zwart of wit bij Suárez. Hij is publiekslieveling, maar ook publieksvijand nummer één. Je houdt van hem of je haat hem. Het is maar net welke kant je wil zien. Of welke kant hij láát zien. Zelf vatte hij op het recente supportersgala zijn herrijzenis als volgt samen: “I just love playing football. I play with my heart.”

DOOR SÜLEYMAN OZTÜRK – BEELDEN: IMAGEGLOBE

Luis de Verschrikkelijke is Luis de Veroveraar geworden.

“Als ik me thuis net zo zou gedragen als op het veld, had mijn vrouw jaren geleden al een scheiding aangevraagd.” Luis Suárez