Bijna een jaar duurt het voor de KBVB de eerste aanwijzingen van een gokschandaal met in de hoofdrol een kleine Chinees ernstig neemt. Een onderzoek wordt opgestart, maar wanneer de grote kanonnen weigeren hun medewerking te verlenen, wordt het hen niet lastig gemaakt. Waarom niet?
Op 18 maart 2006 zegt Herman Wijnants in de weekendeditie van De Standaard: “Ik kan je zeggen dat niet Leo Theyskens en Roland Duchâtelet in deze affaire de kat de bel hebben aangebonden. Er zijn al veel eerder mensen van de bond naar het gerecht gestapt. Meer kan en mag ik daar niet over kwijt.”
Duchâtelet is de voorzitter van wat dan nog gewoon Sint-Truiden heet en heeft als eerste voetballeider de omerta over de infiltraties van Ye Zheyun doorbroken. Hij doet dat na de beruchte Sint-Truiden – La Louvière van 29 oktober 2005. La Louvière, met kersvers trainer Gilbert Bodart, wint met 1-3. Thuiskeeper Dusan Belic heeft zijn dagje niet en Ye kijkt goedkeurend toe in het gezelschap van een mooi jong meisje en haar moeder. Na de wedstrijd keert de vrolijke bende naar Brussel terug, waar het feest wordt voortgezet in Le Rosa, een door menig voetballer gefrequenteerde nachtclub (die avond wemelt het er van de Anderlechtspelers), en eindigt in het Hilton Hotel. Het is al laat wanneer Ye zijn kans ruikt. Hij probeert zich te vergrijpen aan het minderjarige meisje, maar ziet zijn op hol geslagen libido gedwarsboomd door haar moeder. De volgende dag doet zij aangifte van de poging tot aanranding bij de politie.
Tot grote verbazing van de agenten hangt de vrouw ook een warrig verhaal op van gemanipuleerde voetbalwedstrijden, veel geld en gokken. Omdat ze vreest voor represailles, staat ze op haar anonimiteit. De lokale wetsdienaars krabben zich eens stevig achter de oren en besluiten het dossier door te spelen naar de federale gerechtelijke politie. Die begeeft zich na het weekend onmiddellijk naar Ye’s hotel en neemt er zijn pc en een onverklaarbaar grote som cash geld in beslag. Ook aanwezig op dat moment zijn Pietro Allatta en Olivier Suray.
Twee dagen later schrijft Sport/Voetbalmagazine dat Sint-Truiden – La Louvière mogelijk is vervalst. Bij Betfair is voor meer dan 600.000 euro ingezet op de wedstrijd, het zéstigvoudige van de normale inzet op een doorsnee Belgisch duel. Sint-Truiden is torenhoog favoriet, waardoor wie een gokje waagt op La Louvière zich van een hoge winstuitkering verzekerd weet. Bij een aantal bookmakers is de argwaan zo groot dat ze de weddenschappen nog tijdens de wedstrijd schorsen. Duchâtelet ziet de bui hangen. Nu zijn club dreigt te worden meegesleept in het in juli 2005 door Sport/Voetbalmagazine geopenbaarde schandaal, kiest hij voor de vlucht vooruit. Ook Liersevoorzitter Theyskens stapt kort nadien naar het gerecht.
Zij zijn niet alleen. Reeds vóór Sint-Truiden – La Louvière is het Belgische gerecht getipt over mogelijke wedstrijdfraude in de Jupiler Pro League. In september 2005 stapt KarlDhont naar het gerecht met een lijst van wedstrijden waarop in Azië voor abnormaal grof geld is gegokt. Volgens de West-Vlaamse gokexpert zijn het wedstrijden waarmee met honderd procent zekerheid ‘iets aan de hand is’. Vandaag is Dhont inspecteur bij de UEFA, maar zijn expertise dateert van 1997, toen hij een van de oprichters was van Mr Bookmaker, een internetbedrijf voor sportweddenschappen dat later werd overgenomen door Unibet. Daar leert hij Duchâtelet kennen, die kort na de oprichting toetreedt tot de raad van bestuur van Mr Bookmaker. Het is op basis van Dhonts informatie dat de voorzitter van Sint-Truiden besluit de kat de bel aan te binden.
Maar volgens Herman Wijnants is hij dus niet de eerste uit de voetbalwereld. Op het moment van zijn ballonnetje in De Standaard is de manager van VC Westerlo door zijn zitje in het Uitvoerend Comité van de voetbalbond (KBVB) nog een invloedrijke bobo. Hij wekt de indruk meer te weten, maar namen noemen doet hij niet. Zeker is dat hij niet op Dhont zinspeelt, maar op wie dan wel?
Ongestraft zwijgen
Het is 10 juni 2006 en de controlecommissie van de KBVB maakt werk van haar onderzoek naar de gefikste wedstrijden. Onderzoek dat zich gemakshalve beperkt tot de betrokkenheid van Lierse, nadat vier maanden eerder assistent-trainer Patrick Deman zich als spijtoptant heeft gemeld. In ruil voor immuniteit heeft hij zich bereid getoond uit de biecht te klappen. De commissie wil die bewuste donderdag wat meer uitleg van Herman Wijnants over zijn straffe woorden in De Standaard. Bij zijn eerste oproeping heeft hij nog zijn kat gestuurd, maar dit keer is hij toch komen opdagen. Veel verschil maakt het niet. Wijnants weigert iets te zeggen. “Vraag het aan Colin!”, snauwt hij de brave commissieleden toe, verwijzend naar de journalist die hem interviewde.
De aanwezige advocaten van verdachte spelers zijn verbijsterd. Geen enkel commissielid roept Wijnants tot de orde en ook bondsprocureur René Verstringhe geeft geen krimp. Dezelfde Verstringhe die tot dan geen gelegenheid onverlet heeft gelaten om de spelers te hekelen die weigeren zich door zijn mensen te laten verhoren. Wijnants echter komt ermee weg. Bij de advocaten begint men zich ernstige vragen te stellen over de onafhankelijkheid van de controlecommissie. Hun indruk is dat ze probeert Jan Peeters uit de wind te zetten.
Over de toenmalige bondsvoorzitter zo dadelijk meer, maar diezelfde middag maakt ook RolandLouf zijn opwachting in het bondsgebouw. Louf is in april 2005 naar Verstringhe gestapt met de waarschuwing dat er een Chinees met een of andere textielbusiness als dekmantel probeert voet aan de grond te krijgen in diverse clubs. Louf is op dat moment algemeen directeur van Excelsior Moeskroen, maar was tussen 2001 en 2004 manager van La Louvière. Met de door hem aangestelde trainer Ariël Jacobs beleeft de club het hoogtepunt uit haar bestaan, met winst van de beker van België en een ronde UEFA Cupvoetbal tegen Benfica als toetje.
‘Vage’ informatie
Over wat Verstringhe van hem te horen krijgt, bericht Sport/Voetbalmagazine uitvoerig op 6 juli 2005. In een telefonisch interview geeft de bondsprocureur toe dat de informatie vooral PietroAllatta betrof. Hoewel hij zegt de indruk te hebben dat er zich “een gevaarlijke tendens” aan het voltrekken is, noemt hij de informatie toch vooral “vaag”. Hij verzuimt ze dan ook door te spelen aan de politie. Dat doet hij ook niet wanneer op 16 juni 2005 in de Gazet van Antwerpen het eerste bericht over een overname van de Finse club AC Allianssi door Ye en Suray verschijnt en de bezorgde Louf opnieuw contact met hem opneemt met de retorische vraag: “Zie je wel dat ik gelijk had?”
Wanneer hij voor de controlecommissie van de KBVB verschijnt, zit Louf alweer negen maanden zonder club na een conflict met Moeskroenvoorzitter Jean- Pierre Detremmerie. Met zijn verschijning out hij zich openlijk als de klokkenluider. Louf bevestigt dat hij eind april 2005 al Verstringhe inlichtte over zijn vermoeden van grootschalig bedrog door Ye in het Belgische voetbal. De bondsprocureur kan niet anders dan dit schoorvoetend toe te geven, maar verschuilt zich achter een gebrek aan middelen om zijn passiviteit uit te leggen. Zowel het optreden van Wijnants als dat van Louf zet hem met de billen bloot, maar niemand in de commissie die hem op de rooster legt of tot actie aanmaant.
Waardig slotakkoord
Een week later wordt ook Jan Peeters bij de ondervragers van de KBVB verwacht. Tien dagen voor het definitieve pensioen van de veel geplaagde bondsvoorzitter. De invitatie is het gevolg van de getuigenis van Louf en van de halsstarrigheid waarmee Wijnants weigert de commissie te woord te staan. Meer dan ooit is duidelijk dat de KBVB al langer dan hij steeds heeft voorgelogen op de hoogte was van de strapatsen van Ye. Opdat Peeters zich met het WK in Duitsland als excuus niet aan de oproeping zou onttrekken, is de uitnodiging hem zowel op de bond als bij hem thuis betekend.
Peeters echter plaatst een waardig slotakkoord achter vijf jaar zwalkend voorzitterschap. Net als Wijnants stuurt hij zijn kat en weigert hij zijn medewerking aan het eigen interne onderzoek naar het corruptieschandaal. De demissionaire voorzitter verkiest het comfort van een zachte WK-fauteuil boven de getuigenbank van de controlecommissie en blijft waar hij is: in Duitsland. Ook hij komt ermee weg. In het jaarverslag dat enkele dagen later bij zijn afscheid wordt gepresenteerd, staat te lezen dat zodra de KBVB “in het midden van het seizoen 2005/06” de eerste berichten over het schandaal bereikten, “wij meteen in actie zijn geschoten”. Midden 2005/06? In actie geschoten?
Het geciteerde tijdstip komt overeen met de veelbesproken Panoramareportage De tackle van de maffia van 5 februari 2006. Tién maanden na het bezoek van Louf aan Verstringhe, maar volgens de KBVB het eerste bericht over het schandaal. Peeters maakt er een onvergetelijke indruk. Samen met Verstringhe steekt hij op grootse wijze Statler en Waldorf, het komische duo uit het balkon in The Muppet Show, naar de kroon. Met welke feiten het duo ook wordt geconfronteerd, ze weten nergens van. Hun grimassen leveren onbetaalbare tv op.
Artikel faxen
Twee weken later klopt Patrick Deman aan bij Verstringhe en begint de bondsprocureur aan zijn ‘onderzoek’. Dat de ontslagen hulptrainer van Lierse het statuut van spijtoptant en kwijtschelding van tuchtsancties krijgt, is het gevolg van een impulsieve uitspraak van Peeters. De bondsvoorzitter heeft iedereen die uit de biecht wil klappen zomaar immuniteit beloofd. Voor de voortgang in het dossier is dat geen gelukkige ingeving. Paul Put wenst er ook gebruik van te maken, maar Verstringhe vindt dat het met Deman welletjes is geweest. First come, first served. Verscheidene spelers weigeren vervolgens te praten met de controlecommissie. Ook Put zwijgt.
Terwijl Verstringhe aan zijn rondje spelers verhoren is begonnen, zit ook Peeters niet stil. Hij roept op 20 maart 2006 de clubvoorzitters van de Jupiler Pro League samen aan de Houba de Strooperlaan voor crisisoverleg over de gokgeruchten. Eerst laat hij nog gauw een bondsmedewerker naar de redactie van Sport/Voetbalmagazine bellen met de vraag of we ons allereerste verhaal over de gokchinees even willen faxen. Vreemd, want een maand eerder had hij het artikel en zijn auteurs in een tv-interview op Kanaal Z nog gebagatelliseerd. Als hij het herlas (hij had de tekst dus toch), zei hij toen, kon hij slechts besluiten dat de meeste clubs de Chinees wandelen hadden gestuurd. Over de gokmaffia had hij niets gelezen. In één moeite heeft hij hiermee de passiviteit van Verstringhe goedgepraat.
Reputatie op het spel
Waarom schiet de bondsprocureur niet in actie wanneer Louf hem al in de lente van 2005 voor de infiltraties van Ye Zheyun komt waarschuwen? Het blijft tot op vandaag een onbeantwoorde vraag, maar misschien speelde dit wel mee: kort nadat Verstringhe is ingelicht, gaat David Delferière – de vader van huidig scheidsrechter Sébastien – als zelfstandig consulent aan de slag bij La Louvière. Delferière, van beroep humanresourcesmanager bij een bank, is een zwaargewicht uit het Belgische voetbal: hij is ondervoorzitter van de KBVB en maakt deel uit van het strategisch comité onder leiding van Anderlechtvoorzitter Roger Vanden Stock dat de bond moet hervormen. Na het ontslag van clubmanager Stéphane Pauwels vraagt Filippo Gaone, voorzitter van La Louvière, hem om in het niemandsland op Tivoli administratief orde op zaken te stellen.
Het zijn de hoogtijdagen van Ye en Delferière ontkent niet dat hij hem er ook heeft gezien. Op 26 oktober 2005 geeft de bobo zijn opdracht onverwacht terug aan Gaone. Volgens Delferière omdat zijn werk erop zit en Gaone twijfelt over zijn aanbevelingen. Volgens insiders omdat hij er zaken heeft gezien en gehoord die hem zijn reputatie kunnen kosten. Delferière geeft achteraf toe dat hij zich daar inderdaad zorgen om maakte. Het weekend voor zijn ontslag heeft La Louvière Lierse geklopt met 1-0, een bal door de benen van Cliff Mardulier. Het is de eerste wedstrijd onder Gilbert Bodart. Die is twee dagen voordien in het bijzijn van Delferière op het kantoor van advocaat Laurent Denis als opvolger van de ontslagen Emilio Ferrera aangesteld. Drie dagen na Delferières ontslag wordt Sint-Truiden – La Louvière gespeeld.
Het is ook tijdens Delferières en Ye’s aanwezigheid op Tivoli dat Roger Vanden Stock de transfer van Silvio Proto van La Louvière naar Anderlecht doordrukt. Hij dwingt zijn aarzelende manager Herman Van Holsbeeck om te onderhandelen met Pietro Allatta, de makelaar van Proto van wie het op dat moment in het voetbalmilieu een publiek geheim is dat hij optreedt als rechterhand van sjoemel-Chinees Ye. Vanden Stock ziet er geen graten in.
Ongemoeid gelaten
Herman Wijnants, die bars elke medewerking aan het onderzoek naar de grootste corruptiezaak uit de geschiedenis van het Belgische voetbal weigert, waardoor de vraag wie hij beschermt altijd onbeantwoord is gebleven.
Jan Peeters, die het onderzoek van zijn eigen bond hinderlijk vindt en weigert terug te keren uit Duitsland, waar hij met een vijfsterrenbehandeling van het WK geniet.
David Delferière, die ongemoeid wordt gelaten ook al heeft hij tijdens Ye’s aanwezigheid maandenlang de dagelijkse leiding op La Louvière.
Roger Vanden Stock, die met dezelfde mensen die vanaf volgende week terechtstaan onderhandelde over de grootste transfer ooit van de Henegouwse club en ook nooit om uitleg is gevraagd.
Het is de controlecommissie van de KBVB zeker niet makkelijk gemaakt door haar eigen toplui. Wanneer op Valentijnsdag 2007 de Brusselse rechter in kortgeding ook nog eens beslist dat de KBVB geen straffen mag uitspreken zolang de strafzaak loopt, neemt de commissie op 21 maart 2007 de enige beslissing die haar nog rest: de zaak voor onbepaalde tijd uitstellen. Concreet betekent dat: tot de strafzaak is afgehandeld. Die strafzaak gaat aanstaande maandag 3 februari 2014 eindelijk van start. Negen jaar nadat bij de KBVB de eerste klokkenluider op de stoep stond. Met “vage” informatie, helaas.
DOOR JAN HAUSPIE – BEELDEN: IMAGEGLOBE
Bondsvoorzitter Jan Peeters verkiest het comfort van een zachte WK-fauteuil boven de getuigen-bank van de controlecommissie.
