De 222 miljoen euro die het door Qatari gecontroleerde Paris Saint-Germain voor Neymar betaalde, toont nog maar eens hoe verwrongen en vervormd de voetbalmarkt is. Het is nog maar de vraag of de grens van de waanzin daarmee werd bereikt en het straks niet tot nieuwe escalaties komt. Met het salaris, honoraria voor de makelaars en belastingen kost de hele transactie nu een half miljard euro, dat is bijna dubbel zoveel als het budget van alle clubs uit de Jupiler Pro League samen.
Deze transactie dreigt het voetballandschap door elkaar te schudden. Al langer wordt de markt overspoeld door buitenlandse investeerders. Russische oliemaatschappijen, Amerikaanse bedrijven, Arabische sjeiks of Chinese concerns, ze pompen miljarden in het voetbal. Daarbij versmelten de grenzen tussen sportieve belangen en economische motieven. Steeds meer worden voetballers gebruikt om andere markten aan te boren. Zelfs een club als Bayern München, dat zich afsluit van welke inmenging dan ook, leende van Real Madrid twee jaar de Colombiaan James Rodríguez om voet te zetten in Latijns-Amerika. Zo groeien voetballers ook uit tot marketinginstrumenten.
De overgang van Neymar is veel complexer, onder meer omdat het wordt gefinancierd door een staatsfonds uit Qatar. Dit Arabische emiraat bevindt zich in een politiek isolement omdat alle omringende landen de diplomatieke relaties hebben verbroken. Qatar wordt ervan beschuldigd banden te onderhouden met terroristische groeperingen.
Deze blokkade speelt zeker mee in de transfer van Neymar. De oliestaat wil zijn macht aan de hele voetbalwereld tonen. En dat doe je niet door de Franse beker te winnen of zelfs het Franse kampioenschap. Maar wel door je Europees nadrukkelijk op de kaart te zetten. In die zucht naar grootheid bepalen de Qatari hun eigen regels. De UEFA en FIFA moeten dat ondergaan. Er zijn al veel maatregelen aangekondigd om de wildgroei op de transfermarkt onder controle te houden, maar ze worden nooit uitgevoerd. Makelaars die gevraagd worden hun internationale transferdossiers voor te leggen, de zogenaamde Financial Fair Play waarin de uitgaven nooit de inkomsten mogen overtreffen. Daar zou strikt op toegekeken worden zoals de vroegere UEFA-voorzitter Michel Platini herhaaldelijk met de nodige aplomb liet horen. Er werd met harde sancties gedreigd, maar in werkelijkheid kwam daar niets van terecht. Ook al omdat clubs altijd wel vluchtwegen vinden.
Met de nodige grandeur werd Neymar in het Parijse Prinsenpark gepresenteerd. De Braziliaan, in een duur designpak, leek zich met een natuurlijke nonchalance door dit krankzinnige theater te bewegen. Die onbewogenheid zal nodig zijn nu alle ogen op hem gericht zijn. Niettemin zou het naïef zijn te denken dat PSG nu alle oppositie zal wegblazen en in een nieuwe wereld wordt gekatapulteerd. Dat de Braziliaan zegt met PSG niet voor het geld te hebben gekozen klinkt lachwekkend. Waarom is hij dan niet bij Barcelona gebleven, op Camp Nou, de voetbaltempel van de schoonheid? Tenzij Neymar wil zien hoe hij zich uit de schaduw van Lionel Messi verder ontwikkelt en op zoek gaat naar nieuwe grenzen.
De transfer van Neymar brengt ongetwijfeld een nieuwe geldstroom op gang. En zal nog maar eens duidelijk maken dat het voetbal wordt geregeerd door de macht van de investeerders en clubs zijn overgeleverd aan het recht van de rijkste. Dat de voetbalsport de voeling met de basis is kwijtgeraakt, is geen nieuw gegeven. Luidop wordt er nu weer geschreeuwd om een hervorming van de transfermarkt en een beter financieel evenwicht. Ook Aleksander Ceferin, de voorzitter van de UEFA, liet horen verschillende concrete maatregelen te onderzoeken. Maar steeds weer leert het verleden dat dergelijke uitspraken niet meer zijn dan wat hol geblaat.
@JacquesSys
DOOR JACQUES SYS
Dat Neymar zegt niet voor het geld te hebben gekozen is lachwekkend.
