Burundees, Congolees, Rwandees, Belg? Voor Alfred Raoul, persoonlijk adviseur van Mémé Tchité, zijn diens keuze voor Club Brugge en het parcours dat voor hem ligt helder. Maar eerst moet de FIFA zich uitspreken. ‘Als je een handtekening niet kunt verifiëren, is ze toch niet geldig?’

De carrière van Mémé Tchité heeft hem van Burundi, waar hij is geboren en waar hij voor Dragon Super Rangers FC en Prince Louis FC speelde, over Rwanda, waar hij bij Mukura Victory Sports FC voetbalde, naar België gebracht. Nadat hij voor Standard en Anderlecht uitkwam, tekende Tchité bij het Spaanse Santander, waar hij wegens financiële problemen van de club weer vertrok en terugkeerde naar Standard. In zijn spoor sleept Mémé Tchité, sinds de Belgische voetbalbond hem in 2008 opriep voor een interland, een juridisch kluwen mee met betrekking tot zijn voetbalnationaliteit. Brengt zijn transfer naar Club Brugge vorige week daar nu toch nog verandering in?

Goed omringd

Alfred Raoul, sinds twee jaar persoonlijk adviseur van Tchité: “Mémé komt uit een extreem arme omgeving in Burundi, een volkse wijk, een bidonville zou je kunnen zeggen, een gemeenschappelijk perceel grond waar verschillende mensen alleen maar een slaapkamer en een woonkamer hebben. Zijn vader, een bescheiden handelaar, is onlangs nog vanuit Rwanda naar hier gekomen. Ze zien elkaar geregeld. Zijn moeder heeft hem op heel jonge leeftijd gekregen, zeventien of achttien was ze, terwijl ze nog naar school ging. Dus vooral zijn grootmoeder heeft zich met zijn opvoeding beziggehouden. In Afrika houden gewoonlijk niet alleen de ouders zich met de opvoeding bezig. Mémé is altijd goed omringd geweest.

“Hier in Antwerpen heeft hij een ‘broer’, Pablo – eigenlijk de zoon van de zus van zijn moeder – die met een Vlaamse, Nancy Lemmens, getrouwd is. Vooral met Pablo is hij de hele tijd samen. Ze zijn van dezelfde generatie en ze lijken ook op elkaar. Zijn oom Patrice woont in Sint-Pieters-Leeuw, in de woning waar hij verbleef toen hij bij Anderlecht speelde. Zijn grote ‘broer’, een persoonlijke vriend van mij, is de voorzitter van de Académie Tchité, een eersteklasseclub in Burundi. Zijn moeder woont nu in Spanje met twee kleinere broertjes van hem. Mémé zelf heeft een zoontje van zes, Quincy, dat bij zijn vrouw en eerste liefde Kadidja woont in Luik. Ze zullen nu wellicht naar het Brugse komen wonen, vlakbij hem, want hij wil zijn rust hebben. Via skype hebben ze elke avond contact.

“Mémé heeft zijn hele familie, al wie ik genoemd heb, naar Europa laten komen. Hij heeft zoveel tegenslagen meegemaakt in zijn leven – er zijn momenten geweest dat hij nauwelijks te eten had – dat hij een stalen karakter heeft. Mémé zal nooit vergeten vanwaar hij komt. Maar hij is niet iemand die altijd maar ja zegt. Het is een zwanzer. ( lacht) Onder dat harnas van strijder zit ook een onvoorstelbaar sarcastische humor. Mémé Tchité heeft Rwandees bloed: een Rwandees is heel open, maar ook rancuneus. Hij zal nooit iets vergeten opdat het hem geen tweede keer zou overkomen. Want qui vole un oeuf, vole un boeuf, hein!”

Geen precedent

“Hij vertrouwt mij volledig: ik regel ál zijn zaken”, zegt Alfred Raoul. “Ik ben nu twee jaar zijn raadgever die hem juridisch bijstaat. Ik heb een BTF – een Brevet de Technicien Supérieure Actions Commerciales – en ik heb een specialisatiejaar gevolgd in de Verenigde Staten in internationaal en zakelijk recht. Ik was vroeger commercieel directeur, maar nu ben ik voltijds voetbalconsulent. Ik adviseer eersteklassers in Afrika, regel partnerships tussen Europese en Afrikaanse clubs en ik herstructureer Afrikaanse clubs die mij dat vragen. Tachtig procent van mijn bedrijf is gehuisvest in Conakry en na Centraal en West-Afrika ben ik nu actief in Burundi, Rwanda, Oeganda en Tanzania, wat nog een maagdelijke regio is. Met Mémé Tchité ben ik in contact gekomen via zijn broer, die mij gevraagd had zijn club te structureren, met de vraag of ik hem aan de juiste advocaten, makelaars en raad kon helpen. Dus ik ben hem gaan opzoeken in Santander. Hij is een uitstekende speler, maar je hebt het gevoel dat er iets ontbreekt, un goût d’inachevé. De dag dat hij international is – van om het even welk land – zal hij véél hoger kunnen spelen. We staan op het punt hem selecteerbaar te maken voor de Belgische nationale ploeg.”

Een strijd die Mémé Tchité en zijn entourage al langer voeren, want over de nationaliteit die bepaalt voor welke nationale ploeg hij mag uitkomen, bestaat discussie. Is hij als voetballer in de eerste plaats Burundees, Rwandees, Congolees of Belg? Volgens de reglementen van de FIFA mocht Tchité, die in 2002 al een interland voor Burundi speelde, niet nog een keer van voetbalnationaliteit veranderen en voor de Rode Duivels uitkomen.

Of wel?

Alfred Raoul ziet het zo: “Mémé is geboren in Burundi, uit een Congolese moeder en een Rwandese vader. Maar hoewel hij geboren is in Burundi heeft hij niet de Burundese nationaliteit, want de wet schrijft voor dat daartoe een van je ouders Burundees moet zijn. Toch is hij is in 2002 door Burundi geselecteerd voor de U20, terwijl dat dus helemaal niet gemogen had, want hij hád de na-tionaliteit niet. Maar hij was minderjarig, hij kon het niet weten. Dat is nu onderwerp van contestatie. Een precedent, zoals de FIFA misschien vreest, kan dit niet zijn, want zó specifiek als dat van Mémé Tchité is er geen tweede geval.

“Hij kan alleen maar voor de Belgische nationale ploeg spelen, maar het is wel de FIFA die moet beslissen. De FIFA heeft letterlijk gezegd: ‘Als je pretendeert niet de Burundese nationaliteit te hebben, hang je direct af van ons artikel 7.’ Dat wil zeggen: je bent een speler zonder nationale selecties en dan is het aan de Belgische bond om zijn verantwoordelijkheid te nemen. Dus wij hebben de FIFA geantwoord: jullie reglement is duidelijk – van het ogenblik dat verschillende federaties tegenover elkaar staan, zoals in dit geval Rwanda, Burundi en België, is het aan de FIFA om te oordelen. Dus wij vragen dat de FIFA ons een blanco lijst geeft wat betreft nationale selecties.

“Op 15 mei heb ik contact gehad met Omar Ongaro, de chef spelersstatuten van de FIFA. Hij heeft ons aangeraden klacht in te dienen bij de FIFA tegen de Burundese bond omdat ze Mémé Tchité opgeroepen hebben op basis van een nationaliteit die hij niet had, waarmee ze de code van de FIFA hebben overtreden. Artikel 5 zegt namelijk dat een oproeping alleen kan gebeuren als iemand de nationaliteit van het land heeft. En ook raadde hij ons aan tegen Rwanda klacht in te dienen omdat ze Mémé opgeroepen hebben met een passeport de service, wat in tegenstelling tot een gewoon paspoort niet de nationaliteit van een individu bevestigt. Dus die klachten hebben we op 7 juni ingediend, want het is duidelijk: Mémé heeft alleen een Congolees en een Belgisch paspoort.”

Alfred Raoul diept een kopie van een Burundees paspoort op, waarop een stempel over de handtekening staat en dat hij heeft gefaxt naar de FIFA. “Kijk, als je de handtekening niet kunt verifiëren omdat er een stempel over is gezet, is ze toch ongeldig? Mémé vraagt de FIFA disciplinaire maatregelen te nemen tegen de Burundese en Rwandese federaties en hun artikel 81 toe te passen, waarin staat dat het Uitvoerend Comité uitvoert. Daarin staat de ze een definitieve uitspraak moeten doen in onvoorziene gevallen.”

Van de FIFA kreeg het kamp-Tchité in een laatste contact de vraag om alle procedures die het nog tegen de Belgische bond en de FIFA heeft lopen op te schorten. Dat, zegt Raoul, heeft hij hen op 22 juni gestuurd: “Wij laten onmiddellijk alles vallen als ze Tchité toelaten voor de Belgische nationale ploeg te spelen. Die brief is niet gedateerd en niet ondertekend weliswaar. Dat – zo hebben we hen beloofd – zullen we pas in orde brengen als het probleem geregeld is. Dus wij zijn klaar, we wachten af wat zij nu gaan doen.”

Een kans

“Mémé heeft ondertussen al veel clubs geweigerd en daarmee zijn familie niet financieel veilig kunnen stellen. Bij Al Ain, dat hem al twee keer wou aantrekken, kon hij 1.700.000 netto verdienen per jaar. Bij Al Shabab kon hij 1.500.000 euro netto per jaar krijgen. Hij verdiende in het begin, toen hij uit Afrika kwam, 1000 euro per maand bij Standard. Duizend euro! Hij ging daarna naar Anderlecht en dan naar het buitenland, Santander, zonder international te zijn. En zijn doel is nu dezelfde weg af te leggen, maar met opgeheven hoofd te vertrekken, als international. Hij keerde terug naar nul, heeft Standard opnieuw verlaten voor een andere Belgische topper, Club Brugge, en zal dan weer naar het buitenland vertrekken. Maar ik garandeer je: het zal als een grote speler naar een grote club zijn. Als hij international zal zijn, zal mijn missie geslaagd zijn. Dan spreek je over een ander soort transfers. Dus zijn doel nummer één vandaag is: de nationale ploeg. Hij moet international kunnen worden van een land, want dat internationale niveau ontbreekt nog in zijn carrière. Hij wil alleen maar erkend worden – ik wik mijn woorden, want om in de nationale ploeg te geraken moet je eerst presteren – als kandidaat-international voor België. Hij weet dat hij een kans maakt.

“Bij Santander heeft hij veel geld verloren en om terug te keren bij Standard heeft hij waarschijnlijk 75 procent loon ingeleverd. Bij Club Brugge heeft hij een loon dat bij zijn statuut past, dat van een getalenteerde topspeler in België, maar geen international. Dat is normaal en daar zijn we Club dankbaar voor. Mémé is gekomen voor een sportieve uitdaging: hij moet Europees kunnen voetballen. Omdat hij geen international is, moet hij zo van zich kunnen doen spreken. Maar de strijd voor de nationale ploeg is dezelfde voor Mémé als voor mij.”

Dat hij nu bij Club Brugge voetbalt, is in het licht daarvan geen toeval, legt Alfred Raoul uit: “De aanwezigheid van Michel D’Hooghe heeft meegespeeld in de keuze voor Club Brugge. Champions League, grote club in België, een zekere Michel D’Hooghe die erevoorzitter is en lid van het Uitvoerend Comité, Jean-Luc Dehaene die supporter en oud-premier is, en Georges Leekens, de oud-bondscoach, wil hem… Bien, dat is ook een rationele keuze. Mémé Tchité is een fijne strateeg geworden. Zoals hij op het veld subtieler scoort, zo regelt hij zijn leven nu ook.”

DOOR RAOUL DE GROOTE

“Mémé Tchité is een fijne strateeg geworden. Zoals hij op het veld subtieler scoort, zo regelt hij zijn leven nu ook.” Alfred Raoul