Komende maandag begint Wimbledon voor het eerst in 147 jaar zonder lijnrechters.
Op geen enkel grandslamtoernooi worden tradities zo geëerbiedigd als op Wimbledon. Toch is de organiserende All England Lawn Tennis Club (AELTC) geen oubollige, vastgeroeste oudemannenclub. Innovaties worden wel degelijk omarmd, zolang die het totale product ten goede komen. Daarom besliste de AELTC dat vanaf 2025 Electronic Line Calling (ELC) in alle wedstrijden van de kwalificaties en het hoofdtoernooi zal worden gebruikt. Deze technologie vervangt de lijnrechters die tot vorig jaar bepaalden of een bal buiten de lijnen werd geslagen.
ELC is een geautomatiseerd Hawk-Eye-systeem dat met highspeedcamera’s en sensoren de baan van de bal volgt. Twaalf camera’s per baan registreren 340 frames per seconde. Een computer berekent binnen 0,1 seconde een driedimensionale baan van de bal. Beslissingen worden meteen weergegeven op grote schermen in het stadion. Dat gebeurt vaak met een geluidssignaal of een automatische stem. Spelers kunnen nog steeds een challenge aanvragen om een oproep te betwisten. Ze krijgen drie challenges per set. Een correcte challenge behouden ze, een verkeerde gaat verloren.
Volgens experts biedt ELC een hogere nauwkeurigheid en consistentie dan menselijke lijnrechters. ‘Machines voelen geen druk bij een stand van 5-5 in de vijfde set’, merkte een scheidsrechter op. Spelers waarderen de technologie omdat ze zich minder hoeven te bemoeien met de arbitrage. Ook lange discussies met scheidsrechters worden zo vermeden.
Evolutie in het tennis
Wimbledon introduceerde Hawk-Eye al in 2007 op Centre Court en Court 1 als hulpmiddel waarmee spelers ‘line calls’ van lijnrechters konden betwisten. Het systeem werd een succes en verbeterde de arbitrage aanzienlijk. Toch bleven lijnrechters tot en met 2024 een centrale rol spelen, weliswaar ondersteund door Hawk-Eye.
De lijnrechters op Wimbledon waren geen voltijdse professionals. De besten konden tijdens het toernooi tot 240 euro per dag verdienen, plus onkosten.
De overstap naar een volledig geautomatiseerd systeem volgt op de bredere adoptie van ELC in de tenniswereld. De US Open introduceerde Electronic Line Calling in 2020 om het aantal mensen op de baan te beperken tijdens de coronapandemie. De Australian Open volgde in 2021. De ATP Tour past ELC sinds dit jaar toe in alle toernooien buiten de grandslams. Ook de WTA Tour beweegt in dezelfde richting. Alleen Roland Garros gebruikt nog traditionele lijnrechters, onder meer vanwege de zichtbare balsporen op gravel.
Het verdwijnen van 300 lijnrechters markeert het verlies van een iconisch onderdeel van Wimbledon. Decennialang droegen ze donkergroene outfits, passend bij de officiële toernooikleuren groen en paars. Sinds de AELTC in 2006 een deal sloot met het Amerikaanse kledingmerk Ralph Lauren, verschenen ze in marineblauwe en crèmekleurige jassen, krijtstreephemden en witte broeken of rokken.
De lijnrechters op Wimbledon waren geen voltijdse professionals. De besten konden tijdens het toernooi tot 240 euro per dag verdienen, plus onkosten. Ze werden geselecteerd op basis van hun prestaties bij kleinere toernooien in de voorafgaande twaalf maanden. Ervaring op grastoernooien gaf vaak de doorslag voor een plek op Centre Court. Hoewel hun rol verdwijnt, ontstaan er nieuwe functies. Denk aan video review officials en match assistants, die spelers begeleiden naar het toilet of rackets naar de bespanner brengen voor nieuwe snaren.
Een breuk met tradities
Het verdwijnen van de lijnrechters is niet de enige traditie die op de schop gaat. Tot vorig jaar begonnen de vrouwen- en mannenfinales in het enkelspel altijd om 14 uur (Engelse tijd). Dat tijdstip sloot aan bij de Britse ‘tea time’-cultuur, met ruimte voor sociale activiteiten rond de finale.
In het komende toernooi starten de finales twee uur later. Ze worden voorafgegaan door dubbelspelfinales om 13 uur. Dit nieuwe schema biedt meer zekerheid voor dubbelspelers. Tegelijk bouwt het op naar een climax met de enkelspelfinales, die wereldwijd meer kijkers moeten trekken.