Mirra Andrejeva (18), Russisch tenniswonder en ettertje: ‘Geen pizza vanavond als je verliest, zeg ik tegen mezelf’

Tieners aan de top van het vrouwentennis zijn heel zeldzaam geworden. Er is één uitzondering: het 18-jarige Russische supertalent Mirra Andrejeva.

In het hart van Siberië, in de stad Krasnojarsk, wordt op 29 april 2007 Mirra Aleksandrovna Andrejeva geboren. De regio, met winters tot -30 graden, is geen typische broedplaats voor tennistalent. Buitengewone talenten vinden echter altijd een weg, vaak via de ouders.

Zo ging het ook bij Andrejeva. Haar moeder, Raisa, raakt verslingerd aan tennis wanneer ze in 2005 haar landgenoot Marat Safin de Australian Open ziet winnen. Die passie brengt ze over op haar twee dochters: eerst Erika, later Mirra.

Al op zesjarige leeftijd slaat Mirra haar eerste ballen. Al zijn de omstandigheden niet ideaal. Buitenbanen zijn in de Siberische wintermaanden onbruikbaar, en de afhankelijkheid van indoorfaciliteiten beperkt de trainingsuren.

Toch blinkt Mirra al vroeg uit. Haar kleine gestalte compenseert ze met een ongeëvenaarde vechtlust. Ze bereikt op haar achtste al de halve finale van een internationaal jeugdtoernooi in Duitsland, in de categorie onder twaalf jaar. Haar optreden trekt de aandacht van een talentscout, die vader Aleksandr en moeder Raisa aanmoedigt om verder te kijken dan Siberië.

Om de 13-jarige Erika en 10-jarige Mirra betere trainingsomstandigheden aan te bieden, verhuist het gezin Andrejeva in 2017 van Krasnojarsk naar Sotsji. De stad aan de Zwarte Zee, waar drie jaar eerder de Olympische Winterspelen plaatsvonden, heeft moderne tennisbanen en een milder klimaat.

Het versnelt de ontwikkeling van Andrejeva, die op haar elfde een plek in het nationale Russische juniorenteam krijgt – uitzonderlijk, op haar leeftijd. Het doel wordt al snel vastgelegd: ooit tot de beste tennissters ter wereld behoren. Moeder Raisa belooft Mirra een hond als ze ooit de top 20 zou bereiken, een doel dat haar dochter als tiener gretig nastreeft.

Een rolmodel heeft Mirra ook in haar oudere zus Erika, die zelf schittert als junior en onder meer de finale van Roland Garros in 2019 bereikt. De zussen delen een gezonde rivaliteit én een sterke band. Erika geeft Mirra advies over tegenstanders en strategieën, wat Mirra’s leerproces versnelt.

Al in haar jeugd zegt ze daarover: ‘Dankzij Erika vermeed ik sommige fouten die zij heeft gemaakt.’ Wanneer ze elkaar later op het professionele circuit ontmoeten – Erika staat 98^e op de WTA-ranking – noemt Mirra die duels wel de moeilijkste uit haar carrière. ‘Het is emotioneel zwaar om tegen mijn zus te spelen. Ik wil winnen, maar wil haar ook geen pijn doen.’

Weg uit Rusland

In 2022 maken vader Aleksandr en moeder Raisa een gedurfde keuze: ze verlaten Rusland voor het Franse Cannes, waar hun dochters Erika en Mirra gaan trainen in het Elite Tennis Center. Die beslissing heeft ook andere redenen. Door de geopolitieke situatie en de sancties tegen Russische sporters kunnen de twee tieners niet langer in eigen land of onder Russische vlag deelnemen aan internationale toernooien.

De verhuizing werpt zijn vruchten af. In 2023 bereikt Mirra de finale van de Australian Open voor juniores, een slopende wedstrijd die ze verliest van Alina Korneeva. Na zes titels op het lagere ITF-profniveau besluit de Russische daarna dat ze bij de junioren, als nummer één van de wereld, niets meer heeft bij te leren.

Gesteund door het gerenommeerde managementbureau IMG stapt ze definitief over naar de WTA Tour. Datzelfde jaar, net voor haar zestiende verjaardag, debuteert Andrejeva met een wildcard in het toptoernooi van Madrid. Ze stoot door naar de vierde ronde, als de derde jongste speelster ooit die een WTA 1000-wedstrijd wint.

Haar opmars is niet meer te stoppen: in 2024 – op haar zeventiende – volgt de halve finale op Roland Garros, als jongste halve finaliste in een grand slam sinds 1997, en zilver in het olympische dubbeltoernooi in Parijs. In 2025 breekt ze volledig door: eindwinst in het WTA 1000-toernooi van Dubai en een maand later een nog grotere triomf in Indian Wells – soms de ‘vijfde grand slam’ genoemd.

Andrejeva wordt in Dubai de jongste winnares ooit van een WTA 1000-toernooi en in Indian Wells de jongste speelster in veertig jaar die de nummers 1 en 2 van de wereld (Aryna Sabalenka en Iga Swiatek) in één toernooi verslaat. Alleen tennisiconen als Steffi Graf en Serena Williams hadden haar dat als tieners voorgedaan.

Tennisster Coco Gauff: het Amerikaanse meisje dat de GOAT wil worden

Hingis als voorbeeld

Wat maakt Mirra Andrejeva nú al, enkele weken na haar 18^e verjaardag, zo bijzonder? Een combinatie van krachtige slagen, een snelle service, een uitzonderlijk spelinzicht en een mentale veerkracht die haar Siberische achtergrond heeft gevormd. Haar vermogen om onder druk te presteren en punten geduldig op te bouwen, onderscheidt haar ook van jonge leeftijdsgenoten die vaak nog worstelen met de fysieke en mentale eisen van proftennis.

Terwijl veel topspeelsters vertrouwen op pure kracht en agressie, blinkt de Russische ook uit in technische variatie. Martina Hingis, die in de jaren negentig vijf grand slams won, is niet toevallig haar inspiratiebron. Net als Hingis gebruikt ze slice, dropshots en topspin om tegenstanders uit balans te brengen. Andrejeva bekijkt zelfs geregeld wedstrijden van de Zwitserse op YouTube. ‘Ik wil spelen zoals zij, maar dan in een modern jasje.’

Een sleutelrol in haar ontwikkeling speelde ook Conchita Martínez. De Spaanse Wimbledonkampioene van 1994 werd begin 2024 haar coach en verfijnde Andrejeva’s technische en tactische arsenaal, met dagelijkse trainingssessies van in totaal vijf uur.

Zowel op de baan, aan de hand van doorgedreven videoanalyses, als in de fitness, om haar lenigheid, explosiviteit en uithouding op te krikken. De 1m75 grote Russische kan zo grotere, fysiek sterkere speelsters aan. Zoals Aryna Sabalenka (1m82), de nummer één van de wereld, die ze in de finale van Indian Wells versloeg in een lange driesetter.

‘Een ettertje’

Conchita Martínez houdt ook Andrejeva’s soms onstuimige karakter in toom. Zelf noemt die zich ‘een beetje een ettertje’ – zoals ze lachend toegaf in haar overwinningsspeech in Dubai. Een eigenzinnig karakter dat al vroeg bovendreef. Als zesjarige weigerde Mirra ooit een training af te maken omdat ze vond dat de ballen ‘te oud en te pluizig’ waren.

Haar coach Marina Pavlova lachte later: ‘Zelfs toen wist Mirra al precies wat ze wilde.’ Als tiener en als profspeelster leidden Andrejeva’s temperament en woede-uitbarstingen tot boetes en zelfs een diskwalificatie. Nadat Aryna Sabalenka, die ze twee maanden later zou kloppen in Indian Wells, haar in de vierde ronde van de Australian Open van het terrein speelde, volgde een stevig gesprek met coach Martínez over haar houding. ‘Het was zwaar, maar nodig’, zei Andrejeva later.

Martínez overtuigde haar ook om met een psycholoog te werken, zodat ze haar emoties beter kon leren beheersen. Andrejeva leerde zo onder meer haar ademhaling te beheersen op cruciale momenten in een wedstrijd.

Het resultaat was opmerkelijk. In Indian Wells veroverde Andrejeva de titel met een kalme, speelse houding waarmee ze ook het publiek charmeerde. Haar overwinningsspeech is typerend voor haar humor: ‘Ik wil vooral mezelf bedanken, zoals Snoop Dogg (Amerikaanse rapper, nvdr) zou doen.’

Die speelsheid komt niet alleen tot uiting in haar speeches, maar ook in haar interacties buiten de baan. Tijdens een persconferentie in Indian Wells, waar een journalist vroeg hoe ze omgaat met de druk in matchen tegen toppers als Sabalenka en Swiatek, antwoordde Andrejeva met een knipoog: ‘Ik zeg tegen mezelf: “Mirra, als je verliest, geen pizza vanavond.” Dat werkt altijd.’

Het publiek barstte in lachen uit, en het moment ging viraal op sociale media. Het toont haar vermogen om zichzelf niet al te serieus te nemen, een zeldzame eigenschap in de vaak gespannen wereld van professioneel tennis. Toch blijft ze gefocust: ‘Ik lach veel, maar op de baan wil ik een leeuwin zijn.’

Mirra Andrejeva wordt daardoor vaak vergeleken met Maria Sjarapova, de Russische tienersensatie die op haar zeventiende (in 2004) Wimbledon won. Net als Sjarapova combineert Andrejeva een ijzeren wil met een opvallende rijpheid op jonge leeftijd, al is haar speelstijl minder krachtig en technischer.

Ook buiten het veld vertonen ze gelijkenissen: ze spreken vloeiend Engels, hebben een opvallende flair, zijn mediawijs en worden door bedrijven al opgepikt als potentiële uithangborden. Toch benadrukt Andrejeva dat ze haar eigen pad wil volgen. ‘Maria was geweldig, maar ik ben Mirra’, zei ze onlangs. Die eigenheid zou wel eens haar grootste troef kunnen worden.

Marathon

Mirra Andrejeva’s opkomst is uniek in het moderne vrouwentennis. Na haar zege in Dubai stootte ze door naar een zesde plaats op de wereldranglijst, als jongste toptienspeelster sinds Nicole Vaidisová in 2007. De volgende en enige andere tieners in de top 100 van de WTA-ranking? De 19-jarige Filipijnse Alexandre Eala, die in Miami verrassend de halve finale bereikte, op plaats 70, en de 18-jarige Australische Maya Joint, op plaats 78.

Ter vergelijking: in 2000 stonden er nog zeventien tieners in de top 100. Kampioenes als Steffi Graf, Monica Seles, Martina Hingis, Serena Williams en Maria Sjarapova wonnen een of meerdere grandslams voor hun twintigste. Alleen de Britse Emma Raducanu en de Amerikaanse Coco Gauff, die in 2021 en 2023 respectievelijk op hun 18^e en 19^e de US Open op hun naam schreven, realiseerden dat de laatste vier jaar, maar konden sindsdien geen andere grandslamtitel veroveren. Raducanu zakte zelfs helemaal weg. Gauff handhaaft zich dankzij haar atletische lichaam wel in de top tien op de WTA-ranking.

Dat jonge tieners moeilijker doorbreken heeft te maken met de evolutie van het vrouwentennis: kracht en uithoudingsvermogen wegen zwaarder dan ooit. Fysiek volgroeide lichamen gedijen beter dan jeugdige frisheid en techniek.

Tegelijkertijd blijven topspeelsters langer actief. Steffi Graf stopte in 1999 op haar dertigste, maar Serena Williams won in 2017 haar laatste grandslam op een leeftijd van 36 jaar. Oudere toptienspeelsters zoals Jessica Pegula (30), Jasmine Paolini (29) en Madison Keys (30) breken nu pas door. De WTA Tour is een marathon geworden, geen sprint, en dat maakt Andrejeva’s prestaties nog indrukwekkender.

Zelf schuwt ze ook niet de hoge ambities: ‘Ik wil nummer 1 worden, en grandslamtoernooien winnen.’ Hoewel er voor tieners – zelfs voor een supertalent als Andrejeva – nog vele valkuilen liggen op weg naar de top, is het volgens veel kenners niet meer de vraag óf dat zal gebeuren, maar wanneer.