De Japanse trots in het sumoworstelen is na acht jaar hersteld.
Sumoworstelen – twee zwaargewichten van 140 tot ruim 200 kilo die elkaar op een kleivloer proberen uit balans te brengen of buiten de cirkel te duwen – staat bij ons synoniem voor Japan. Zoals wielrennen in België maakt het er deel uit van de nationale cultuur.
Dat Daiki Nakamura, alias Onosato, eind mei in eigen land een held werd toen hij promoveerde tot yokozuna, lijkt op het eerste gezicht dus niet zo bijzonder. Maar dat is het wel. De titel van yokozuna, de hoogste rang in het sumoworstelen, wordt zelden toegekend – Onosato is de 75e in de geschiedenis – en blijft levenslang behouden. En bovenal: hij is de eerste Japanner sinds 2017 die deze status bereikt.
Sinds de promotie van de Hawaïaan Akebono in 1993 tot eerste niet-Japanse yokozuna, werden de hoogste regionen van het sumoworstelen gedomineerd door Mongolen. Van de zeven yokozuna’s vóór Onosato waren er zes afkomstig uit Mongolië. Hakuho, recordhouder met 45 toernooiwinsten (yusho) en Asashoryu (25 titels) vestigden hun hegemonie tussen 2000 en 2020. Terunofuji (negen titels) en Hoshoryu (winnaar van het prestigieuze Nagoya-toernooi in 2023) zetten die lijn voort.
Dat succes is geen toeval. De traditionele worstelvorm van Mongolië, Bökh, geeft jonge rikishi (professionele worstelaars) een uitstekende basis. Hun lichaamsbouw – vaak zwaarder en gespierder dan hun Japanse tegenhangers – is een voordeel in een sport zonder gewichtsklassen. Mongoolse worstelaars gedijen ook goed in het spartaanse leven in een heya (trainingsstal). Daarin bepalen hiërarchie, ritme en discipline het dagelijks leven. Bovendien legde de Japan Sumo Association buitenlandse rekruten geen quota op.
Populariteit aangetast
Tegelijk verloor het sumoworstelen aan glans in Japan zelf. Tussen 2008 en 2016 tastten schandalen over matchfixing, pesterijen en mishandeling het imago van de sport aan. Jongeren kozen vaker voor zakelijke carrières of kozen voor meer internationaal erkende sporten. Het aantal Japanse rikishi kromp. Fysiek delfden ze bovendien vaak het onderspit tegen de Mongoolse concurrenten. De vorige Japanse yokozuna, Kisenosato, bereikte in 2017 de top, maar moest na twee titels afhaken door chronische blessures.
Onosato combineert brute kracht met technische precisie: snelle duwtechnieken, stabiele stand, controle over de mawashi (sumogordel).
In die context groeide Onosato (24 jaar, 1,92 meter, 191 kilo) op tot een nieuwe topper, die Japan na acht jaar eindelijk verlost van een historische droogte. Zijn stijl combineert brute kracht met technische precisie: snelle duwtechnieken, stabiele stand, controle over de mawashi (sumogordel). In maart 2024 won de Japanner zijn eerste ‘honbasho’, op het Natsu Basho (‘zomertoernooi’) van Tokio. Sindsdien volgden nog drie zeges in de zes toptoernooien en eind mei de promotie tot yokozuna. Volgens de Japan Sumo Association is hij ‘zowel fysiek als moreel een voorbeeld voor de natie’.
Heropleving sumocultuur
Onosato werd opgeleid aan de universiteit van Nippon Sport Science, een kweekvijver voor topsporters. Zijn kalmte en toewijding vallen op. Zijn rivaliteit met de enige andere actieve yokozuna, de 26-jarige Mongool Hoshoryu die begin dit jaar promoveerde tot de hoogste rang, is een van de sportverhalen in Japan dit jaar.
Onosato’s populariteit beperkt zich intussen allang niet meer tot de worstelarena. Op sociale media gaat hij vaak viraal in Japan en Azië. Zijn gestage opmars naar de top heeft hem niet alleen tot sporticoon gemaakt, maar ook tot cultureel fenomeen.
De opmars van Onosato valt samen met een heropleving van de sumocultuur. Toernooien trekken weer volle zalen. Livestreams breken kijkrecords. Sumoscholen in Japan melden een lichte toename in inschrijvingen. In talkshows wordt Onosato gepresenteerd als ‘de rijzende zon van sumo’. Ook de traditionele rituelen – zoals het zuiverende zout en de plechtige dohyo-iri (ringceremonie) – krijgen nieuwe aandacht in een samenleving die snakt naar culturele herbronning.
Van 13 tot 27 juli staat het prestigieuze toernooi van Nagoya op de kalender. De ogen van de sumowereld zullen er meer dan ooit gericht zijn op Onosato. Als hij wint, zal zijn ster in Japan nog meer rijzen.
Ligt oplossing voor “jongensprobleem” in het schoolsysteem? ‘Twee uur lichamelijke opvoeding is veel te weinig’
