Roos Vanotterdijk behaalde maandag op het WK in Singapore zilver op de 100 meter vlinderslag, het beste resultaat ooit voor een Belgische zwemster op een wereldkampioenschap lange baan. Op haar twintigste is Vanotterdijks grootste kracht niet haar buitengewone fysiek of haar sublieme techniek, maar de manier waarop ze haar sport beleeft.
Soms ben je als journalist na een interview onder de indruk van de levenswijsheid van een sporter. Meestal gaat het dan om iemand die al wat ouder is, en al heel wat zaken heeft meegemaakt.
De 20-jarige Roos Vanotterdijk, die we begin juli interviewden in aanloop naar het WK zwemmen, was daarop de uitzondering. Zelden spraken we zo’n evenwichtige, nuchtere en intelligente jonge vrouw.
Over haar slechte ervaring met haar ex-coach Fred Vergnoux, die haar mentaal en fysiek veel te ver had gepusht, wilde ze nochtans niet uitweiden. Liever vertelde ze over haar passie voor het zwemmen. Over hoe het in het water helemaal stil wordt in haar hoofd en ze alles kan vergeten. Over hoe de droom van een carrière als topzwemster al rijpte toen ze als jonge tiener van Limburg naar Antwerpen verhuisde om er naar de topsportschool te gaan.
Genieten zonder stress
Nog meer viel haar geduld op. Tieners en jonge twintigers willen vaak zo veel en zo snel mogelijk. Met haar grote talent zou je verwachten dat ook Roos Vanotterdijk liever vroeg dan laat medailles wil behalen op grote kampioenschappen. Ze benadrukte echter dat ze nog alle tijd van de wereld heeft. Zeker op haar twintigste. En zeker in een sport waarin tegenwoordig zelfs rijpe dertigers nog succesvol zijn.
Een medaille veroveren op het WK in Singapore, of over drie jaar op de Olympische Spelen van Los Angeles, of zelfs een finaleplaats zwemmen: daar was ze niet mee bezig. Ze had, tot onze verbazing, zelfs niet eens de ranking met de beste jaartijden bekeken. ‘Ik focus op mijn tijden, op wat ik kan verbeteren. Of ik dan zesde, achtste, tiende of zelfs vijftigste word: dat maakt niet uit. Zolang ik maar het beste uit mezelf heb gehaald’, was haar uitleg.
Intussen probeert de Limburgse zo veel mogelijk te genieten van het proces naar een doel, zonder stress. ‘Dat maakt het leuker. Als je alleen maar bezig bent met die éne minuut waarin je móét presteren en waarin zoveel kan fout gaan, zul je sneller uitgeblust zijn.’
Daarom had Vanotterdijk helemaal geen stress toen ze vorig jaar in Parijs, ze was nog maar negentien, deelnam aan haar eerste Olympische Spelen en twee keer de halve finale bereikte. Ze was vrij in het hoofd, omdat ze zichzelf geen verwachtingen had opgelegd. ‘Ik moest er niets bewijzen, gewoon doen wat ik op training al duizenden keren had gedaan. Alles wat ik zou presteren was goed.’
‘Mijn droom, van niemand anders’
Nog meer verbaasde Roos Vanotterdijk toen ze vertelde dat een medaille niets zegt over wie ze is als mens. ‘Het is een hoogtepunt, maar het leven en een carrière zijn zoveel meer dan dat. Ik ben in de eerste plaats een mens, dan pas een topsporter.’
Dat inzicht heeft ze opgedaan door al vanaf haar vijftiende met een psychologe te werken. Die nieuwsgierigheid naar de menselijke psyche dreef haar ook om de studie psychologie aan te vatten. Zo houdt ze naast het zwembad haar mentale scherpte op peil. Daarom kan ze ook uren verdwalen in Engelstalige romans, om het zwemmen helemaal los te laten.
Belgisch toptalent Roos Vanotterdijk: ‘Ik ben eerst een mens, dan pas een zwemster’
In een topsportwereld die geobsedeerd is door resultaten, is haar aanpak een voorbeeld voor elke sporter — jong of oud. Vanotterdijk zwemt niet voor de buitenwereld, maar voor zichzelf: ‘Dit is mijn droom, van niemand anders.’
Pogacar, Scheffler en de kunst van relativeren
De manier waarop ze in het leven staat, sluit opvallend goed aan bij de mentaliteit van twee wereldtoppers die de jongste weken verbaasden: Tourwinnaar Tadej Pogacar en Scottie Scheffler, de nummer één van de wereld in het golf, die de British Open won.
Scheffler had de wereld eerder verbaasd door in een interview te vertellen dat golf bij hem pas op de derde plaats komt. Na zijn familie en zijn geloof. ‘Golf bepaalt niet wie ik ben. Als het mijn gezinsleven zou schaden, dan zou dat het laatste zijn wat ik doe. Ik ben liever een goede vader dan een goed golfer.’
Dat betekent niet, benadrukte Scheffler, dat hij niet gepassioneerd is door zijn sport. ‘Ik vind het geweldig om dit spel voor mijn broodwinning te kunnen spelen. Het is een van de grootste vreugden in mijn leven. Maar vervult het de diepste wensen en verlangens van mijn hart? Absoluut niet.’
Tijdens de Tour de France werden de uitspraken van Scheffler aan Tadej Pogacar voorgelegd. De Sloveen knikte instemmend: ‘Je moet van het moment en de kleine dingen genieten, niet alleen van de overwinningen.’ Of zoals hij tegen ploegmaat Tim Wellens zei: ‘Soms is 95 procent voor je sport leven ook voldoende.’
Presteren door jezelf te blijven
Die mentaliteit houdt hem overeind onder de verstikkende druk en aandacht. Druk die — zoals in de laatste Tourdagen bleek — zelfs op de zorgeloze Pogacar kan beginnen te wegen.
Hij snakte naar rust in Monaco, naar een koffieritje in de zon. Naar een moment waarop hij weer zichzelf kan zijn bij zijn vriendin, en de balans tussen de veelwinnaar op de fiets en de mens Tadej weer in evenwicht kan brengen.
🔥 “Vonken en vuur” it is! 🔥 What an incredible performance by Roos Vanotterdijk in the 100m butterfly semi-final at the Worldchampionships!
— BELSWIM (@belswim) July 27, 2025
She sets a fantastic new Belgian record and qualifies 2nd overall for the final — behind top favourite Walsh. 💥🇧🇪
Let’s go, Roos! 💪 pic.twitter.com/Hmcn5yKV7n
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
De aanpak van Pogacar, Scheffler en Vanotterdijk — elk op hun niveau — toont dat topsport niet draait om koste wat het kost alles op te offeren voor resultaten. Het draait om passie en toewijding, die noodzakelijk zijn. Maar prestaties, goed of slecht, mogen je identiteit en eigenwaarde als mens niet bepalen.
Juist door niet krampachtig naar succes te streven, door niet te jagen op validatie van anderen en door zichzelf te blijven, zal een atleet beter presteren. Zelfs onder de felste schijnwerpers.
De echte overwinning is geen trofee. Het is weten dat je, wanneer de spotlights doven, nog steeds trots bent op de persoon die je bent. En dat dat belangrijker is dan wat je bereikt.
Roos Vanotterdijk beseft dat al op haar twintigste. Meer dan haar techniek en fysiek, of zelfs een medaille op het WK, maakt haar dat zo bijzonder.
Wordt Summer McIntosh de ster van het WK zwemmen in Singapore?