‘In een e-mail staat dat mij “een lesje geleerd moest worden”’, schreef Nafi Thiam in haar Instagrampost vorige vrijdag. Daarin trok ze van leer tegen Belgian Athletics, dat haar aanvankelijk wilde thuislaten van het WK atletiek omdat ze de gedragscode van de bond niet had ondertekend. Met de ‘lesje leren’-quote verwees Thiam naar Rutger Smith, topsportcoördinator van Atletiek Vlaanderen. Die heeft dat echter nooit met die woorden gemaild.
‘Waar kan een atleet terecht wanneer hij geïntimideerd of gepest wordt door zijn eigen federatie? Wie beschermt hen? Niemand. Dat is waarom zo veel mensen bang zijn om te praten. In een e-mail staat zelfs dat mij “een lesje geleerd moest worden” en dat men “een voorbeeld van mij moest maken, zodat het niet opnieuw zou gebeuren”. Dat toont andere atleten wat er gebeurt als ze niet plooien naar de wil van Belgian Athletics. Dit illustreert perfect de huidige onveilige en toxische omgeving waarin atleten en coaches moeten functioneren.’
De beschuldigingen van Nafi Thiam aan het adres van Belgian Athletics in het Instagrambericht dat ze vorige vrijdag postte, waren hard.
Ze verwees vooral naar twee zinnen die Rutger Smith, zonder hem bij naam te noemen, zou hebben geschreven in een mailconversatie tussen hem, Ludwig Peetroons (algemeen directeur van Atletiek Vlaanderen), Gery Follens (voorzitter van Atletiek Vlaanderen), Jessica Mayon (voorzitter van de Waalse LBFA) en Stéphanie Noël (technisch directeur van LBFA).
Die Engelstalige conversatie vond plaats op 7 augustus, nadat Thiam had geweigerd om de gedragscode van Belgian Athletics te ondertekenen.
Wat er echt in de mails stond
Knack kon de volledige mailconversatie inkijken. Daarin is van ‘laten we Nafi Thiam een lesje leren’ geen sprake. Smiths letterlijke zin luidt: ‘Then we don’t sign her up. Set an example now and it will never happen again’: ‘Dan schrijven we haar niet in. Stel nu een voorbeeld en het zal nooit meer gebeuren.’
Zowel Stéphanie Noël als Jessica Mayon (van LBFA) antwoorden dat ze akkoord gaan: ‘I completely agree’ en ‘I agree’.
Mayon stelt een meeting voor met de managers van Thiam. Ludwig Peetroons antwoordt daarop dat hij al slechte ervaringen heeft gehad met het management van Thiam, over eerdere gedragscodes in 2014 en 2018. Hij treedt de mening van Smith bij: ‘Geen handtekening is geen deelname.’ Ook Gery Follens gaat akkoord. Waarop Mayon nogmaals bevestigt: ‘No signing is no world championships.’
RTBF publiceert op vrijdag 26 september een deel van de mailconversatie. Zonder het akkoord van Mayon en Noël, maar wel met quotes van Peetroons (‘Geen handtekening is geen deelname’) en Smith (‘Dan schrijven we haar niet in. Stel nu een voorbeeld en het zal nooit meer gebeuren.’). Over ‘Thiam een lesje leren’ wordt niets gemeld.
De foutieve interpretatie van Rutten
Op de publicatie van die mails gaat niemand in. Tot woensdag 1 oktober, om half tien de Commissie voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media vergadert in het Vlaams Parlement.
Daarin vraagt oppositielid Gwendolyn Rutten (Open VLD) aan minister Annick De Ridder (N-VA) om opheldering:
‘Ik heb de wenkbrauwen gefronst toen ik vernam dat men bij de RTBF zwart op wit mails heeft waarin men vanuit de Vlaamse Atletiekfederatie zou zeggen: “We gaan een voorbeeld stellen. We gaan onze olympische kampioene Nafi Thiam thuislaten, dat zal haar leren.” Klopt het dat dat zwart op wit op die manier is neergeschreven? Dat er een mail bestaat waarin de Vlaamse Atletiekfederatie eigenlijk zegt: “Laat Nafi Thiam” – om haar naam dan maar te noemen – “maar thuis. Op die manier zullen we ze eens een lesje leren.”’
Minister Annick De Ridder antwoordt: ‘Laat ons er geen communautair spelletje van maken. Alle betrokkenen hebben gezegd dat die code ondertekend moet worden en dat er, zo niet, consequenties zijn. Dat mailverkeer bestaat dus, maar dat is redelijk unaniem in dezelfde richting. Op een bepaald moment is er vanuit Vlaamse kant gestuurd: “Set an example now and it will never happen again.” Dan hebben alle Waalse vertegenwoordigers gezegd: “I completely agree”, “I also agree.”’
De Ridder bevestigt in haar repliek dus het bestaan van de mails, maar niet dat Smith of iemand anders heeft geschreven dat Thiam ‘een lesje geleerd moest worden’. Rutten gaat er daarna ook niet meer op in.
Hoe de misquote over Nafi Thiam zich verspreidde
Diezelfde woensdagnamiddag, 1 oktober, verschijnt omstreeks 16 en 17 uur op de websites van de kranten van Mediahuis (De Standaard, Het Nieuwsblad, Gazet van Antwerpen en Het Belang van Limburg) een artikel met als titel: ‘Laten we haar een lesje leren: uitgelekte mail van topsportcoördinator Atletiek Vlaanderen toont dat ze Nafi Thiam wilden thuislaten van het WK.’
Verderop in het artikel staat: ‘De Vlaamse minister van Sport Annick De Ridder (N-VA) bevestigde in de commissievergadering Sport het bestaan van een interne e-mail waarin Smith dreigende taal spreekt aan het adres van Thiam. Fragmenten van de mail waren eerder uitgelekt bij de Franstalige omroep RTBF. “Dan schrijven we haar niet in”, zou Smith aan collega’s van de Vlaamse en Franstalige atletiekbonden hebben laten weten. “Laten we haar een lesje leren zodat dit niet meer opnieuw gebeurt.”’
Manager Nafi Thiam: ‘Nafi heeft geen diva-allures. Maar je kan haar statuut ook niet vergelijken met dat van andere Belgische atleten’
Later die avond, op 1 oktober, pikt ook La Dernière Heure de niet-gezegde quote op: ‘”Donnons-lui une leçon”: un e-mail de l’aile flamande de la fédé d’athlétisme révèle qu’ils voulaient exclure Nafi Thiam des Mondiaux de Tokyo.’ Het wordt ook de kop van de cover van het sportkatern van La Dernière Heure op 2 oktober.
Die dag verschijnt ’s avonds een nieuw artikel op de website van De Standaard, getiteld: ‘Rutger Smith, de atletiekbaas die Nafi Thiam “een lesje wilde leren”, ligt geregeld onder vuur.’
Verder in het artikel, dat daags erna (3 oktober) ook in de krant staat: ‘Thiam weigerde dat wegens tegenstrijdige sponsorbelangen, waarop Smith vond dat ze “een lesje moest leren”.’
Diezelfde vrijdagnamiddag post Thiam haar Instagrambericht over de ‘onveilige en toxische omgeving waarin atleten moeten functioneren’. Maar dat blijkt dus deels gebaseerd op een verkeerde, nooit gebruikte quote.
Hoe druk, mindere vorm en slechte communicatie Nafi Thiam tot opgave dwongen op het WK atletiek