Even op de tanden bijten is soms nodig, maar langdurig klemmen en tandenknarsen? Geen goed idee. Het kan leiden tot een pijnlijke of geblokkeerde kaak en kan zelfs je hele houding en manier van bewegen beïnvloeden. Het goede nieuws: kaakproblemen, klemmen of tandenknarsen kunnen meestal eenvoudig behandeld worden met een aantal sessies kinesitherapie.
Kennis kent geen einde: 600 jaar Wonderzoek
KU Leuven viert 600 jaar en Knack feest mee: een heel jaar lang vind je regelmatig op knack.be een artikel over een thema waarrond onderzoekers van KU Leuven sterk wetenschappelijk werk leverden.
Zo’n 5 procent van de bevolking heeft een kaakprobleem dat een behandeling vergt. En ook de cijfers voor klemmen en knarsen (bruxisme) worden in diverse studies vrij hoog geschat. Je hebt twee soorten klemmen en knarsen: bij ongeveer 30 procent van de bevolking zie je waakbruxisme, dus overdag. Bij zo’n 15 procent komt het ’s nachts voor, en is er dus sprake van nachtbruxisme. Of een behandeling nodig is, hangt af van hoe dat klemmen en knarsen gebeurt. Het wordt een probleem als je de kaakspieren heel repetitief of voor erg lange tijd opspant: dat is schadelijk voor je lichaam.
Even doorbijten…
Bij het Departement Revalidatiewetenschappen aan de KU Leuven, op de campus in Brugge, doet professor Hans Isselée onderzoek met proefpersonen. In het bewegingslab, zoals de experimentruimte heet, krijgen vrijwilligers een bijtsensor in hun mond. Die meet de krachten in de kaakspieren te, vertelt Isselée, die verbonden is aan de vakgroep Muskeloskeletale Revalidatie. ‘Met die experimenten kijken we wat het effect is van de kaakspierspanning op de andere spieren tijdens het ademhalen en het bewegen, en vice versa. Als je bijt terwijl je op één been staat, heeft dat een meetbaar effect op je balans. Zelfs als je met je twee voeten op de grond staat en lang bijt, begin je naar voren te neigen. En met een diepe ademhaling kan je de spanning op je kaakspieren doen toe- of afnemen.’
Hoe we onze kaken en tanden bewegen, hangt dus samen met de rest van onze bewegingen. En dat is een vrij nieuw wetenschappelijk inzicht, vervolgt Isselée: ‘Vroeger bekeek men enkel de kaken en de tanden en kwam je bij de tandarts terecht. Later werd duidelijk dat ook een nekletsel – denk bijvoorbeeld aan een whiplash – tot kaakproblemen kan leiden. Ondertussen weten we dat wat er met je kaken en tanden gebeurt, samenhangt met je hoofd, nek, schouders, wervels. Met andere woorden: met je hele houding en al je bewegingen. Vandaar dat patiënten nu ook vaker bij de kinesitherapeut of fysiotherapeut terecht komen. Tandartsen verwijzen nu ook vaker gericht door.’
Hoe kan kine helpen?
Bij de kine omvat de therapie drie basisingrediënten: bewustwording, ademhaling en beweging. Iemand die klemt of knarst, moet zich daar om te beginnen bewust van worden. Mensen moeten vaak opnieuw naar hun lichaam leren luisteren, weer leren voelen wanneer ze opspannen en ontspannen en welke factoren dat uitlokken. Vervolgens verleg je de focus: in plaats van te denken aan het vermijden van dat klemmen of knarsen, doe je iets anders: diep ademhalen en in een goede houding zitten, staan en bewegen.
Beweging is het middel om een bepaald gedragspatroon te doorbreken, om te genezen. Werkt het? Hans Isselée : ‘Bij gemotiveerde patiënten die veelvuldig oefenen, zie je al na drie tot zes weken een verbetering.’
Meer lezen?
stories.kuleuven.be/nl/verhalen/even-op-de-tanden-bijten