Beleggen in uiteenlopende financiële producten met fondsen

© Getty Images/iStockphoto

In een beleggingsfonds zit geld van meerdere beleggers, dat een fondsbeheerder en zijn team volgens een vooraf uitgestippelde strategische lijn belegt in verschillende beleggingsproducten (aandelen, obligaties…). Vanwege de spreiding van die activa is het beleggingsrisico bij fondsen relatief kleiner. (Tekst: Dirk De Moor)

Als je belegt in een gemeenschappelijk beleggingsfonds, dan koop je een deelbewijs of een participatie. Je koopt dus geen aandelen of obligaties van één bedrijf, maar van een fonds met investeringen in meerdere bedrijven (of overheden). Doe je dat via een beleggingsvennootschap (bevek of sicav), dan koop je (wel) een aandeel, want het fonds is een bedrijf, maar het belegt net zoals een gemeenschappelijk beleggingsfonds in verschillende beleggingsproducten.

Fondsen kunnen beleggen in uiteenlopende financiële producten, zoals aandelen, obligaties, trackers (ETFs), vastgoed, munten… Of ze kunnen thema’s of specifieke criteria hanteren voor de samenstelling van een fonds. Zo kan u kiezen voor vastrentende financiële producten (obligaties, termijnrekeningen…) of voor niet-vastrentende financiële producten (aandelen, vastgoed…). Een gemengd fonds bevat dan weer een combinatie van verschillende activa.

WAT IS HET RENDEMENT?

Je deelbewijs of participatie kun je op de financiële markt verhandelen en zo een meer- of minderwaarde verwezenlijken. De waarde van een fonds en dus van de deelbewijzen wordt groter als de onderliggende investeringen in waarde toenemen. Dat is afhankelijk van de economische resultaten van de samenstellende onderdelen, van evoluties in de markt en van het beleid van de fondsbeheerders.

Dankzij de diversificatie over meerdere producten is beleggen in een beleggingsfonds beduidend minder risicovol.

De fondsbeheerder en zijn team analyseren de bedrijven of overheden achter de financiële producten in het fonds. En ze stemmen de samenstelling van het fonds af op een beleggingsstrategie en op evoluties in de markt.

Dankzij de diversificatie over meerdere producten is beleggen in een beleggingsfonds beduidend minder risicovol dan beleggen in aandelen, obligaties, munt… van één uitgever. Anders gezegd, je portefeuille is in veel mindere mate afhankelijk van het economische resultaat van één product of één aanbieder van een product. Nog een voordeel is dat je ook met een beperkt budget in verschillende financiële producten tegelijk kunt beleggen. Of in financiële producten met een grote instapdrempel in aantallen.

HOEVEEL KOST BELEGGEN IN FONDSEN?

Beleggen in fondsen brengt kosten en belastingen met zich mee en die bepalen voor een stuk het rendement van je belegging. Denk onder meer aan:

-beurstaks bij de aankoop van deelbewijzen van sommige fondsen;

-instapkosten uitgedrukt in een percentage van het belegde kapitaal;

-beheerskosten keren elk jaar terug;

-uitstapkosten bij vervroegd uittreden;

-meerwaardebelasting als een fonds voor minimum 25 % in vastrentende beleggingen investeert.

-commissieloon als een fonds een hoger rendement dan dat van zijn referentie-index behaalt.

Het risico van een fonds wordt vooral bepaald door de activa waarin het fonds belegt, maar er zijn ook andere risico’s.

HOE VEILIG ZIJN BELEGGINGSFONDSEN?

Beleggen in fondsen kent een zeker risico, net zoals andere investeringen in financiële markten. Dankzij de spreiding van de beleggingen in een fonds is het risico natuurlijk beduidend kleiner dan bij beleggen in een individueel financieel product.

Het risico van een fonds wordt goeddeels bepaald door de activa waarin het fonds belegt, maar er zijn ook andere risico’s:

-het marktrisico: bijvoorbeeld tijdens een financiële of economische crisis;

-het wisselrisico: als gevolg van wisselkoersschommelingen;

-het concentratierisico: bij een eng gericht fonds;

-het inflatierisico: omdat een toenemende inflatie de waarde van fondsen kan aantasten.

Fondsen hebben wel een toezichthouder die erop toekijkt dat een reeks regels voor de bescherming van de belegger tegen operationele risico’s worden gerespecteerd. Overigens is elk fonds verplicht om beleggers een Key Investor Information Document (KIID) aan te bieden, met informatie over de beleggingsdoelstelling en -strategie, de kosten en de fondsbeheerders, het risicoprofiel van het fonds etc.

Hoeveel is een fonds waard?

Je koopt deelbewijzen aan de netto-inventariswaarde (NIW) van het fonds op het moment van uw aankoop. Die waarde is de waarde van alle beleggingen in het fonds gedeeld door het aantal deelbewijzen dat het fonds heeft verkocht. De verschillende producten in een fonds schommelen voortdurend en dat beïnvloedt de NIW van een fonds. Om de precieze prijs van je deelbewijs te kennen, moet je wachten tot de beurzen afsluiten.

Goed mengen

Gemengde fondsen zijn een goede piste voor wie wil profiteren van opwaartse beursbewegingen én van bescherming bij neerwaartse trends. Voorwaar twee fundamentele bekommernissen van een belegger. Geen wonder dat investeren in fondsen aan belangstelling wint.

Iedereen weet al dat je beleggingen het best spreidt over verschillende activa. En dat het juiste aankoop- of instapmoment belangrijk is. Toch is de beurs voor heel wat personen te complex geworden om zelf individuele producten (specialisten noemen ze weleens lijnen) te volgen en te selecteren. Het risico van verlies bij een foute keuze is navenant.

Wat kun je als belegger doen om zonder al te veel risico toch meer rendement te behalen? Wel, je kunt in gemengde fondsen, met aandelen, obligaties of andere activa beleggen. Alles wat je moet doen is het bedrag kiezen dat je wilt besteden. Dat kan meestal al vanaf 100 euro. Periodiek bijkopen is een goed idee omdat je dan het heikele punt van het juiste moment omzeilt. Naar de rest heb je voorts geen omkijken: de fondsbeheerder volgt het fonds verder op, volgens zijn strategie en de markt.

Flexibele fondsen

Bij een flexibel fonds kan de fondsbeheerder de samenstelling van het fonds aanpassen aan het actuele of verwachte marktrisico. Hij verandert dan het gewicht van aandelen ten opzichte van dat van obligaties. Anders gezegd: hij wijzigt de verhouding tussen beide. Zo kan hij het fonds doen profiteren van een stijging op de beurs en de schade bij een daling beperken. Het behoud van het kapitaal is bij veel fondsen vaak belangrijker dan veel extra rendement.

Sommige fondsen kunnen ook voor een inkomen zorgen. De fondsbeheerders kiezen dan vooral activa met een hoog rendement. Zo kan het fonds inkomsten verwerven en een gedeelte daarvan periodiek onder de beleggers verdelen.

Gemengde fondsen mengen

Door te beleggen in verschillende gemengde fondsen tegelijk spreid je je risico nog meer. Investeren (of beleggen) in een combinatie van fondsen met uiteenlopende inzichten en acties van de fondsbeheerdersis een prima idee.

Gewoon of gemengd?

-Obligatiefondsen beleggen in obligaties van landen of ondernemingen.

-Aandelenfondsen beleggen in aandelen en leggen zich toe op een regio, een sector…

-Gemengde fondsen verdelen hun activa over aandelen, obligaties en andere activa. Sommige kiezen voor een vaste verhouding tussen de samenstellende activa (vooral aandelen en obligaties), andere laten die verhouding variëren.