Wist je dat bepaalde gewoonten in de tuin, hoe triviaal ook, schadelijk zijn voor het milieu, de landbouw en de biodiversiteit? Planten zorgen voor 80% van het voedsel dat we eten, leveren het voer voor het vee dat we kweken en zuiveren de lucht die we inademen. Met de campagne #PlantHealth4Life van de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) roept de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu op om voorzichtiger te tuinieren. Hoe? Met vijf eenvoudige tips. Ga er vandaag nog mee aan de slag!
1. Hou planten uit het buitenland uit je tuin
Terugkomen van een reis met exotische zaden, een stekje of een stuk fruit in je koffer is een heel slecht idee. Om te beginnen bevatten die soms onzichtbare schadelijke organismen die hele gewassen kunnen vernietigen of onze eigen ecosystemen kunnen destabiliseren. Planten, zaden of fruit van buiten de EU meenemen is strikt gereglementeerd door de Europese wetgeving. Hou het dus bij mooie foto’s en handgemaakte souvenirs.
2. Ga na of je planten een plantenpaspoort hebben
Alle planten die in de EU op professionele basis worden verkocht, moeten een plantenpaspoort hebben. Dat officiële document bewijst dat de plant werd gecontroleerd en geen gezondheidsrisico vormt voor andere planten.
Waar vind je dat plantenpaspoort? Meestal op de pot of het label. Het vermeldt de herkomst van de plant, garandeert de traceerbaarheid en bewijst dat de plant is gecontroleerd en kan worden verspreid zonder risico voor de gezondheid van andere planten. Zie je het niet? Vraag het dan zeker aan de verkoper.
Dit geldt trouwens ook voor aankopen online, waarbij je extra waakzaam moet zijn. Sommige websites verkopen planten of zaden uit het buitenland zonder plantenpaspoort, waardoor schadelijke organismen hun weg kunnen vinden naar onze contreien.
“Het is superbelangrijk dat je goed oplet als je online koopt. Sommige verkopers bieden er planten aan die niet voldoen aan de Europese fytosanitaire wetgeving. Die niet-geïnspecteerde planten zijn soms geïnfecteerd met schadelijke organismen die gezonde planten in onze tuinen, moestuinen of groene ruimtes kunnen besmetten”, waarschuwt Lieven Van Herzele, hoofd van Plant Health Services (COPHS) voor België.
3. Meld verdachte planten via ‘Beware&Note’
‘Beware&Note’ is een onderzoeksinitiatief van het Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO), Natuurpunt Studie en Viaverda. Dit project gelanceerd en gefinancierd door de FOD Volksgezondheid, helpt met:
- het herkennen van verdachte symptomen op je planten, voor bepaalde gemakkelijk herkenbare quarantaineorganismen;
- het melden van een mogelijk probleem met de knop ‘Ik heb deze soort gezien’.
Het gratis en gebruiksvriendelijke platform, gehost op de website Observations.be (klik op ‘Projecten’ en vervolgens ‘Q-organismen’) is een grote hulp voor wie verantwoord wil tuinieren en de verspreiding van plagen en ziekten onder planten wil voorkomen door een schadelijke organisme te melden.
Je kunt ook rechtstreeks contact opnemen met het FAVV via het meldpunt voor de consument of met de lokale controle eenheid van jouw provincie. De meldingsplicht geldt voor iedereen, zodra er een vermoeden van quarantaineorganismen is.
4. Ga bij twijfel voorzichtig te werk
Neem bijvoorbeeld aardappelen: zie je misvormingen, vlekken of beschadigde wortels op je knollen? Die symptomen kunnen wijzen op ziekten zoals wratziekte of aantasting door insecten zoals Epitrix papa of Epitrix cucumeris.
Wat kun je dan doen? Gooi de aardappelen niet op de composthoop of in een veld in de buurt! Meld het probleem via Beware&Note of aan het FAVV. En laat ze vooral op het besmette stuk grond liggen tot je officiële instructies krijgt. Dit voorkomt de verspreiding naar andere delen van je tuin. Zo red je meer dan enkel je moestuin!
5. Betrek er je gezin bij
Tuinieren is vaak een gezinsactiviteit. De campagne #PlantHealth4Life biedt educatieve bronnen om op een leuke manier een hoop te leren. Profiteer ervan om je (klein)kinderen uit te leggen waarom het zo belangrijk is om planten te beschermen.
In een notendop …
Verantwoord tuinieren is veel meer dan een ecologische reflex. Je beschermt er ook onze voeding en de biodiversiteit mee. Met deze tips kan iedereen zijn steentje bijdragen, terwijl je toch heerlijk blijft tuinieren. Want planten beschermen, dat is het leven beschermen.
Meer info: Campagne #Planthealth4Life
