Op voorwaarde dat de wolken geen roet in het eten gooien, zijn we in de vroege ochtend van komende maandag 28 september getuige van een volledige maansverduistering – ook ‘bloedmaan’ genoemd. Bovendien staat de volle maan extra dicht bij de aarde (‘supermaan’). Er wordt dan ook al gesproken over een ‘superbloedmaan’, al klinkt dat sensationeler dan het is. En toch wilt u er misschien wel vroeger voor opstaan: onze volgende kans om een gelijkaardig spektakel te zien is immers pas in 2029.
Eerst een kleine domper op de feestvreugde: het enige wat super is aan de ‘supermaan’, is de naam. De maan staat wel degelijk dichter bij de aarde, maar daar is met het blote oog niets van te merken. ‘Aan de horizon kan dat wel zo lijken, maar dat is te verklaren door referentiepunten als bomen en gebouwen,’ legt Marc Van den Broeck van volkssterrenwacht Urania uit aan Knack.be. ‘Dat het gezichtsbedrog is, kan je overigens perfect nagaan door foto’s te nemen van de maan aan de horizon en aan de hemel. Als je die met elkaar vergelijkt, zal je geen verschil zien.’
Weerman Frank Deboosere vult aan: ‘Astronomen gebruiken die term supermaan niet. De maan draait rond de aarde in een ellipsvormige baan. Soms staat ze dus wat dichter bij de aarde, soms wat verder. Maar dat verschil is niet meer dan dik 10 procent. In feite much ado about nothing dus.’
Totale maansverduistering van begin tot einde
De ‘hoofdact’ van de nacht van 27 op 28 oktober is de maansverduistering. Die is van begin tot einde zichtbaar in België en dat is zeldzaam. Deboosere: ‘De volgende maaneclips die we helemaal zullen kunnen zien, is op 29 december 2029. Van eerdere maansverduisteringen die in Europa te zien zullen zijn – in 2018, 2019, 2025, 2028 en juni 2029 – zullen we of alleen het begin of alleen het einde kunnen zien.’
De verduistering begint om 3.11 uur, zal totaal zijn om 4.48 uur en eindigt om 6.24 uur, zo meldt Urania. Grofweg tussen 4 uur en 5.30 uur zal de maan dus rood zien.
Rode kleur
Tijdens de totaliteit bevindt de maan zich volledig in de schaduw van de aarde en valt er geen direct zonlicht meer op de maan. Die krijgt dan een rode kleur – rood zonlicht dat door de atmosfeer rond de aarde alsnog het maanoppervlak bereikt. Doordat de verduistering erg centraal is, is dit effect bij deze eclips bijzonder sterk.
‘Romantische zielen kunnen het beschouwen als de weerkaatsing van de zonsondergang over de hele wereld,’ zegt Deboosere. ‘Stel dat je op de maan zou staan en naar de aarde kijken, dan zien je overal rond de aarde die rode gloed.’
De intensiteit van de rode kleur hangt af van de hoeveelheid stof in de atmosfeer, afkomstig van vulkaanuitbarstingen, aldus Van den Broeck. ‘Hoe meer stof, hoe donker het rood. Omgekeerd: hoe helderder het rood, hoe minder stof.’
Zeldzame combinatie
‘Het “speciale” aan deze maansverduistering is dus dat ze vrij donker zal zijn en dat de maan dichter dan anders bij de aarde zal staan. Die combinatie is geleden van begin jaren 1980’, zegt Van den Broeck.
Wie het spektakel wil zien, zal echter vroeg moeten opstaan. Aan het einde van de eclips, na zes uur, zal de maan al grotendeels terug verlicht zijn.
‘Een maansverduistering zoals die van 28 september is in België maar vijf tot tien keer in een mensenleven te zien, het is dus zeker de moeite om voor op te staan,’ zegt Deboosere. ‘En zoals het er nu naar uitziet, zal het weer alvast meezitten.’
‘Een tip nog: volg het met een eenvoudige verrekijker.’
Ontbijt
Urania is open van 3 tot 8 uur. De maansverduistering zal door verschillende telescopen te zien zijn en Urania-medewerkers zullen deskundige uitleg verschaffen. De toegangsprijs is 6 euro, inclusief ontbijt en koffie, thee of chocomelk. Meer info op www.urania.be. Urania voorziet ook een livestream.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
