De laatste missie van ruimtesonde Rosetta is afgelopen. De Europese ruimtevaartorganisatie Esa heeft zijn verkenner gecontroleerd laten neerstorten op komeet 67P.
Vrijdag was al beslist om afscheid te nemen van Rosetta. De sonde was toen verder dan ooit van de zon weg. Daardoor kreeg ze minder zonne-energie. Ook de bandbreedte voor het downloaden van wetenschappelijke data minderde. Dat deed de Europese Ruimtevaartmaatschappij ESA beslissen om de sonde te laten neerkomen op de komeet CP67 (foto), waar Rosetta al rondcirkelt sinds november 2014. In het landingsgebied waren er ‘actieve putten’ waaruit soms bundels van gas en stof ontsnappen.
Na onderzoek bleek CP67 meer zwaar water te bevatten dan de aarde, maar verwijderde zich steeds verder van de zon en de aarde en is intussen uitgedoofd.
Donderdag omstreeks 22.50 uur Belgische tijd floepten daarom de stuwraketten aan om op ramkoers met de komeet te komen. In de nacht van donderdag op vrijdag kreeg Rosetta dan de laatste bevelen: zak zo zachtjes mogelijk naar de komeet, al filmend en gas snuivend. Met drie kilometer per uur bereikte de sonde dan het oppervlak van de komeet. Omdat Rosetta niet voor een landing ontworpen werd, was dat een crash, een gecontroleerde weliswaar. ‘Een volledig succes’, zegt de ESA.
Drie keer botsen
Ook de landing van Philae, het landertje dat Rosetta in november 2014 afstootte, was eerder ruw. Pas na drie keer botsen kwam Philae neer, op zijn zij en buiten het bereik van de zon. Pas een maand geleden kon Rosetta het landertje uiteindelijk lokaliseren.
In totaal duurde de missie van Rosetta twee jaar. In maart 2004 vertrok de sonde, gelanceerd met een Ariane-5 draagraket, voor een ingewikkelde baan langs vier planeten. Die baan was anders dan eerst vastgelegd. Ze moest door de schaduw van Mars – en dus even zonder zonlicht – vliegen. Daarvoor moest veel software herschreven worden. De sonde heeft bijna acht miljard km afgelegd, is op haar reis in 2005 en 2009 drie keer rond de Aarde gescheerd en één keer rond Mars (2007), terwijl ze twee keer een ontmoeting met een asteroïde had, Steins (2008) en Lutetia (2010). Het tuig vertoefde 31 maanden in gecontroleerde winterslaap.
Op de tekentafel in 1986
‘Rosetta heeft eens te meer de geschiedenisboeken gehaald’, zei directeur-generaal Johann-Dietrich Wörner van ESA. ‘Vandaag vieren we het einde van een missie die het spel heeft veranderd, één die al onze dromen en verwachtingen heeft overstegen, en die de faam van ESA als ‘eerste bij kometen’ heeft verdergezet.’
Directeur Wetenschappen Alvaro Giménez van ESA herinnerde er daarbij aan dat Rosetta al op de tekentafel lag alvorens de Europese Giotto-sonde haar eerste foto van een komeetkern nam toen zij in 1986 voorbij de komeet van Halley vloog. Hij benadrukte dat de massa’s data van Rosetta wetenschappers nog decennia zal bezighouden. Wetenschappers vragen zich ook af in hoeverre kometen hebben bijgedragen tot het ontstaan van leven op onze planeet.
(BELGA/JVL)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier