Astronomen waren even de wanhoop nabij. De lancering van de grootste en krachtigste ruimtetelescoop ooit, die aanvankelijk gepland was voor 2007, werd keer op keer uitgesteld, maar op 24 december kan James Webb eindelijk vertrekken.
’s Werelds nieuwste generatie ruimtetelescopen is een feit. Alleen moet het ding eindelijk eens de ruimte in zien te raken. Sinds de start van de ontwikkeling in 1996 en een prijskaartje van 13 miljard euro staat de Amerikaans-Europese James Webb ruimtetelescoop (JWST) nog steeds aan de grond.
De nieuwste datum voor lancering van de opvolger van de Hubble ruimtetelescoop is 24 december omstreeks 13.20 uur Belgische tijd. Als alles goed gaat, tenminste…
De reden waarom de in 2007 geplande lancering nog steeds niet heeft plaatsgevonden, zijn de vele technische problemen waar de ontwikkelaars door de jaren heen mee te maken kregen. Er zijn menselijke fouten gemaakt, er ontstonden scheuren in een zonnescherm en bij een trillingtest schoten zeventig bouten los en vielen in de telescoop. (Een paar bouten zijn nog steeds niet teruggevonden.)
Ook de lancering wordt een behoorlijk spannend moment. Astronomen hopen op een kerstmirakel en bidden dat alles vlekkeloos verloopt zodat de 13 miljard euro niet letterlijk in rook opgaat.
Bekijk hier hoe de lancering en ontplooiing zal verlopen:
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
De James Webb telescoop, een project van de NASA, ESA, en het Canadian Space Agency, wordt nu al de belangrijkste wetenschappelijke verwezenlijking van de 21e eeuw genoemd. Ook het Centre Spatial van de Luikse Universiteit en de Leuvense Universiteit zijn mee in de ontwikkeling betrokken.
De Webb is de grootste en krachtigste telescoop ooit, bevat nieuwe wetenschappelijke instrumenten en zonneschermen de grootte van een tennisbaan. Bedoeling is dat de telescoop terug gaat kijken tot ‘kort’ (200 miljoen jaar) na de oerknal, toen de eerste sterrenstelsels zich vormden zo’n 13,5 miljard jaar geleden.
We reizen als het ware op een Columbus-achtige manier naar een onbekende periode in de kosmische geschiedenis en zullen licht opvangen dat zich al sinds het begin van het universum aan een snelheid van 300.000 km per seconde een weg baant doorheen de ruimte. Maar ook donkere gaten, donkere materie, planeten waar misschien leven mogelijk is en sterren en planeet in onze eigen Melkweg staan op de agenda om bestudeerd te worden.
Op 1,5 miljoen kilometer van de aarde
Het verschil met Hubble is dat Webb in infrarood licht kan speuren, wat voor de mens onzichtbaar is. Een infraroodtelescoop zoals de Webb kan niet alleen oudere en koudere objecten zien, maar kan ook doorheen stof loeren die in de Hubble-beelden normaal sterren en andere objecten verduisteren. Juist omdat stof het licht verspreidt, zijn die Hubble-beelden zo mooi, maar het maakt het wel moeilijker voor wetenschappers om de objecten te bestuderen.
Ook draait Webb niet rond de aarde zoals Hubble, maar rond de zon, op 1,5 miljoen kilometer afstand van de aarde. De locatie wordt L2 genoemd, het tweede Lagrangepunt of een stabiele zwaartekrachtlocatie in de ruimte. Rond L2 kan Webb extreem koud blijven, een stabiel richtpunt en hoge waarnemingsefficiëntie behouden.
Bij zijn aankomst zal de telescoop zes maanden onder toezicht gehouden worden zodat wetenschappers kunnen nagaan of de telescoop zich bij de lancering correct heeft ontvouwd en of de instrumenten correct werken.
Hemelse foto’s
Daarna zal Webb zijn eerste foto’s doorsturen. En die beloven alvast fraai te zijn. De camera van Webb is 100 keer gevoeliger dan Hubble. Toegegeven, bij het toekennen van kleuren die onze ogen wel kunnen zien aan de verschillende golflengten van infraroodlicht komt nogal wat nattevingerwerk kijken. Maar dat was bij Hubble, die de beelden in zwart-wit doorstuurt, ook al het geval. Enkele van de Hubble-beelden, zoals de Pilaren der Creatie, zijn ondertussen tot het collectieve geheugen gaan behoren.
Via de website van ESA en NASA is de lancering vanaf de Europese ruimtebasis Kourou in Frans-Guyana online te volgen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier