Had de slang die Eva verleidde poten?

In de paleontologie van de slang vinden sommige gelovigen reden om hun heilige boek toch weer wetenschappelijke aanspraken te geven.

De vondsten, waarover zoveel enthousiasme ontstond, werden eind november beschreven in een paper voor het wetenschappelijk tijdschrift Science Advances.

Het startte in 2013 met een gelukkige graai door (toen nog postgraduaat student) Fernando Garberoglio. Hij trok door fossielrijk gebied in de Argentijnse provincie Rio Negro. Het stukje steen dat hij meende op te rapen, bleek een fragment te zijn van een goed bewaarde, plusminus 95 miljoen jaar oude slangenschedel. De slang behoorde tot de uitgestorven groep Najash (Najash is een variant op het Hebreeuwse woord voor slang).

Garberoglio kreeg de leiding over een groep van internationale onderzoekers die alles samen in La Buitrera Paleontological Area acht slangenschedels en ook slangenskeletten konden blootleggen, waarbij de slangen duidelijk achterpoten hadden. De onderzoekers gaan ervan uit dat nog eerder, pakweg 170 miljoen jaar geleden, slangen ook over voorpoten beschikten, al zijn daar tot dusver geen fossielen van opgedoken.

https://twitter.com/SmithsonianMag/status/1197648951882715137Smithsonian Magazinehttps://twitter.com/SmithsonianMag

Scientists have known about the ancient snake group Najash for years, but were not able to gain a thorough understanding of its skull until now. https://t.co/JdjrKrcube

— Smithsonian Magazine (@SmithsonianMag) November 21, 2019

De vondsten tonen niet alleen de achterpoten. Ze tonen ook jukbeenderen, iets wat de huidige slangen niet langer hebben. De schedels tonen iets wat tussenin de starre hagediskop en de flexibele kop van de moderne slang zit.

De fossielen zijn van belang omdat er tot dusver relatief weinig goede slangenskeletten zijn teruggevonden, omdat deze resten ‘driedimensioneel waren en grotendeels ongeplet’ en omdat ze meer evolutie te zien geven onder slangen dan tot dusver als waarschijnlijk werd geacht.

Maar het waren de goed zichtbare, zij het kleine achterpoten die tot de verbeelding spraken. Het is voor specialisten geen schok dat slangen ooit poten hadden. Dat was min of meer bekend. Maar het werd beschouwd als een relatief kort overgangsregime. Nu blijkt dat slangen tientallen miljoenen jaren als een succesrijke soort met poten hebben bestaan.

Bijbelvast

Fossielen zijn niet vriendelijk voor geopenbaarde religies. De scheppingsverhalen en de redding van dieren door Noah zijn stuk voor stuk in duizendvoud tegengesproken met vondsten allerhande. Extreme religieuze groepen blijven het bestaan van dinosauriërs ontkennen, en evolutie afwijzen, omdat die haaks staan op de openbaring.

De recente vondsten doen harten sneller slaan in christelijke en joodse kringen met een neiging tot letterlijke interpretatie van hun heilige geschriften. Websites als Christian Headlines of Faithwire.com hebben voor een keer geen enkel voorbehoud bij wetenschap, en de directeur van een creationistisch museum in Kentucky kan zijn enthousiasme nauwelijks de baas.

https://twitter.com/mattotcha/status/1198464369623019520Matt Willemsenhttps://twitter.com/mattotcha

New fossils shed light on how snakes got their bite and lost their legs – New fossils of an ancient legged snake, called Najash, shed light on the origin of the slithering reptiles. https://t.co/SbbMaKMSs8

— Matt Willemsen (@mattotcha) November 24, 2019

De slangen met poten, stellen zij, zijn in overeenstemming met de versie van de zondeval zoals die in Genesis 3 wordt verhaald, en waarbij de slang tot de zondeval poten had, op zijn minst achterpoten. Dat was zo tot het dier gestraft werd en veroordeeld tot een leven in het stof.

Voor degenen die niet zo Bijbelvast zijn: Adam en Eva aten op aanstoken van de slang van de verboden vrucht. Toen God hen betrapte, was er niet alleen sprake van een zondeval maar ook van een schuldwaterval.

In de Statenvertaling gaat dat als volgt:

Toen zeide Adam: De vrouw, die Gij bij mij gegeven hebt, die heeft mij van dien boom gegeven, en ik heb gegeten.

En de HEERE God zeide tot de vrouw: Wat is dit, dat gij gedaan hebt? En de vrouw zeide: De slang heeft mij bedrogen, en ik heb gegeten.

Toen zeide de HEERE God tot die slang: Dewijl gij dit gedaan hebt, zo zijt gij vervloekt boven al het vee, en boven al het gedierte des velds! Op uw buik zult gij gaan, en stof zult gij eten, al de dagen uws levens.

In de Koran wordt de zondeval beschreven zonder dat er een slang aan te pas komt. Met of zonder poten.