Het bitterkoude weer dat België en vooral de rest van Europa in de ban houdt, is mogelijk het gevolg van het smelten van het ijs in de Arctis, waar de opwarming van de aarde het meest voelbaar is.
Een dramatische vermindering van het zee-ijs dat de Barentszzee en de Karische Zee boven het noorden van Rusland bedekt, verklaart mogelijk waarom een koude poolwind momenteel over een groot deel van Europa waait en al meer dan 200 vriesdoden heeft veroorzaakt.
Vooral Oekraïne heeft te kampen met een grote dodentol door de vrieskou, maar ook in Roemenië en Polen vielen al heel wat vriesdoden.
Meer en meer wetenschappers zijn ervan overtuigd de oorzaak van de koudegolf veranderende windpatronen zijn door het smeltende zee-ijs waarin enorme ijsvrije stroken worden blootgelegd.
Hogedrukzones
Meerbepaald beïnvloedt het verlies aan Arctisch ijs mogelijk de ontwikkeling van hogedruksystemen boven het noorden van Rusland, die erg koude winden van de Noordpool en Siberië naar West-Europa brengen.
“De ijsvrije gebieden in de oceaan fungeren als een warmtebron aangezien het water warmer is dan de Arctische lucht erboven. Dit stimuleert de formatie van een hogedruksysteem nabij de Barentszzee dat koude lucht naar Europa voert”, zegt professor Stefan Rahmstorf van het Potsdam Instituut voor Klimaatimpactonderzoek in de Britse krant The Independent.
De hoeveelheid zee-ijs in de Barentszzee en de Karische Zee is uitzonderlijk laag deze winter, en de luchttemperaturen boven de Barentszzee en de Karische Zee waren hoger dan gemiddeld, zo blijkt uit Amerikaanse gegevens.
Windpatronen
Onderzoek aan het Alfred Wegener Instituut voor Pool- en Marineonderzoek bevestigt de link tussen het verlies aan Arctisch ijs en de ontwikkeling van hogedrukzones in de poolregio, die de windpatronen op lagere hoogtes in het zuiden beïnvloeden. De wetenschappers ontdekten dat als de ijskap in de oceaan krimpt, de warmte van het zeewater vrijkomt in de koude lucht, waardoor de lucht stijgt. Stijgende lucht destabiliseert de atmosfeer en wijzigt het verschil in luchtdruk tussen de Arctische en meer zuidelijk gelegen gebieden, waardoor de windpatronen veranderen.
Eerder voorspelde Vladimir Petoukhov van het Potsdam Instituut al koudere winters in West-Europa als gevolg van het smeltende ijs. Petoukhov en zijn collega Vladimir Semenov waren een van de eerste wetenschappers die een link vermoedden tussen het verdwijnen van de ijskap en koudere winters in Europa. (TE)