Driedimensionele structuur celwand in beeld

© Science Photo Library

Signalen van buiten de cel beïnvloeden eiwitten in de cel.

G-eiwit gekoppelde receptoren werken als schakelaars in de wand van een cel, die informatie van buiten de cel doorgeven aan eiwitten in de cel. Zo kunnen cellen reageren op uitwendige prikkels als hormonen of andere boodschappers.

De receptoren zijn dus uitermate belangrijk voor een goed functioneren van een lichaam, waardoor ze ook goud waard zijn als schietschijf voor geneesmiddelen. Tot dusver was het echter onduidelijk hoe ze de informatie die ze oppikken omzetten in informatie voor de cel waaraan ze verbonden zijn.

Een analyse in het topvakblad Nature, waaraan werd meegewerkt door Jan Steyaert van de Brusselse tak aan het Vlaams Instituut voor Biotechnologie, brengt voor het eerst beelden van zo’n receptor in actie. Driedimensionele beelden van de schakelaar op atoomniveau, waaruit blijkt dat hij als reactie op het hormoon adrenaline een eiwit in de cel in tweeën splitst. Het was een huzarenstukje, waaraan wetenschappers uit de hele wereld meewerkten.

Astma
De onderzochte reactie stuurt de vecht- of vluchtreactie van een lichaam op een angstprikkel, mee in de hand gewerkt door een versnelling van de hartslag en het openzetten van de luchtwegen. Daardoor is ze ook een doelwit voor middelen tegen astma of een hoge bloeddruk.

Aan de Universiteit Gent richtten Savvas Savvides en zijn collega’s hun aandacht op een receptor op de wand van beenmergcellen die, als hij geactiveerd wordt, resulteert in de vermenigvuldiging van de cel waarop hij zich bevindt. Hij is van groot belang voor de opbouw van ons afweersysteem.

Leukemie
In het vakblad Blood beschrijven de onderzoekers gedetailleerd de werking van de receptor. Die is complex, maar toch blijkt de sleutelstof waarop hij reageert (een cytokine) zich steeds op een heel compacte plaats van zijn structuur te bevinden. Dat opent mogelijkheden voor een eventueel gebruik van de receptor in de strijd tegen ziektes als leukemie en bloedkanker. De bestaande middelen slagen er niet in de woekerende groei van beenmergcellen voldoende stil te leggen. De cellen van patiënten die lange tijd behandeld moeten worden, ontwikkelen er ook weerstand tegen.

Een blokkering van de ontvangstplaats voor de activerende stof zou zulke euvels niet vertonen. (DD)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content