Boeren koloniseerden Europa vanaf zo’n 8500 jaar geleden, vanaf het Midden-Oosten.
Een van de laatste echte Europese jagers-verzamelaarsculturen waren mensen die tot 5000 jaar geleden leefden op wat nu het Zweedse Gotlandeiland is. Ze hadden de gewoonte hun doden in collectieve graven te begraven, waardoor er veel paleontologische informatie over hen beschikbaar is. Die werd, in een analyse in Science, gebruikt om meer licht te werpen op de verspreiding van landbouw in Europa.
Het is duidelijk dat landbouw vanaf zo’n 8500 jaar geleden vanuit het Midden-Oosten in Europa kwam binnenwaaien, en dat het ongeveer 3000 jaar duurde voor gans Europa was ingepalmd. De vraag is of het boeren waren die zich over Europa verspreidden, dan wel hun technieken.
De analyse van de Zweedse skeletten toont aan dat het effectief boeren waren die zich verspreidden, en niet de landbouwtechnieken als dusdanig. De eerste boeren van Zuid-Zweden hadden effectief wortels in het gebied rond de Middellandse Zee, en waren dus niet sedentair, zoals van boeren wordt aangenomen. Ze trokken wel degelijk rond.
De studie profiteerde van het feit dat landbouw duidelijke sporen in het genetisch materiaal nalaat, waardoor skeletten van oude jagers-verzamelaars van die van vroege boeren onderscheiden kunnen worden.
Europa zou via twee wegen met landbouwers bevolkt zijn geraakt: via de Middellandse Zee en zo omhoog, en via de Balkan en de Donau. (DD)