‘Zijn er, behalve Theresa May, Britten die uitkijken naar de komende verkiezingen?’

In de omgeving van correspondente Lia Van Bekhoven is er maar weinig animo voor de aankomende verkiezingen in het Verenigd Koninkrijk.

Zijn er, behalve Theresa May, Britten die uitkijken naar de komende verkiezingen? Het meest gehoorde geluid in mijn buurt is: ‘O nee, niet weer naar de stembus.’ Als het geen landelijke verkiezingen zijn (2015) dan zijn het referenda (2016). Houdt het dan nooit op? Waarschijnlijk niet. Zoals de Schotten, die er de afgelopen drie jaar nog een extra referendum tussen persten, al zeiden: referendum = neverendum. Een zelfstandig Schotland, afsplitsing van de EU; het waren kwesties die met een volksstemming voor eens en altijd beslist zouden zijn, maar even snel terugkomen als sleehakken.

Weet wel, maan ik mijn Britse zonen die het sportcentrum – en dan vooral de bar – liever gebruikt zien in zijn oorspronkelijke staat dan voor een dag omgedoopt tot stemlokaal, dat mensen hun leven gegeven hebben zodat jullie de gang naar de stembus kunnen maken. Het is gezegd tegen een dichte deur. De zonen zijn al op weg de bar leeg te drinken voordat de uitvoering van hun democratisch recht dat tijdelijk onmogelijk maakt.

Tot dusver heeft apathie gewonnen. Volgens de meeste waarnemers staat de uitslag al vast. Theresa May gaat een grote verkiezingsoverwinning behalen waarmee ze haar grip op land en partij versterkt. Door vervroegde verkiezingen uit te schrijven wil ze kamerleden die ‘proberen de wil van het volk te saboteren’ met hun bezwaren tegen Brexit, een les leren.

May wil een mandaat voor de Brexit onderhandelingen, zonder daarbij gehinderd te worden door andersdenkenden. Haar missie is niet de 48% Blijvers over de streep te lokken met haar versie van Brexit; ze wil ze vermorzelen. En met hen de Labourpartij. Pratend over de reden voor vervroegde verkiezingen loopt ze over van verontwaardiging over de notie van parlementaire oppositie. Het begrip oppositie heet bij May verdeeldheid. En ‘Verdeeldheid in Westminster veroorzaakt onstabiliteit’. Haar taalgebruik is er vol van. ‘Remainers verdelen ons land’, ‘alleen een sterke leider kan Brexit uitvoeren’. Aangemoedigd door haar geluidsversterkers in de tabloidpers, voedt ze een klimaat waarin tegenstanders van Brexit ‘vijanden van het volk’ zijn. ‘Vertrap de saboteurs’, vertaalde de Daily Mail de verkiezingsboodschap van May in chocoladeletters op de voorpagina.

En daarom zijn deze verkiezingen zo interessant. Ze zullen laten zien hoe diep Europa’s nieuwe autoritaire stemming tot de huurwoning in Downing Street is doorgedrongen. Als May op 9 juni wakker wordt met de meerderheid die de polls haar geven (of zelfs de helft ervan), is ze een van de machtigste regeringsleiders van Europa. Een Britse premier heeft überhaupt veel meer zeggenschap dan een Belgische. De lijntjes van Downing Street naar parlement en kabinet zijn losser en langer. De regels vager, de zeggenschap van kamerleden geringer.

Met de voorspelde verkiezingsoverwinning zal May de Labourpartij (bijna) met de grond gelijk gemaakt hebben en verzet in haar eigen partij hebben verstomd. Het lagerhuis (tweede kamer) durft zich sinds het Brexitreferendum niet te roeren. Het hogerhuis (eerste kamer) blijft een vergulde kooi van oudgedienden, tassendragers en financiele steunpilaren van de gevestigde orde die een voor een benoemd zijn door de eerste minister. Terwijl Groot-Brittannie zich losscheurt van de EU en het opbreken van het land zelf ter discussie staat, neemt het Verenigd Koninkrijk de meest extreme vormen aan van de een-partij democratie die het in wezen is. Tegen de tijd dat een effectieve oppositie zich aandient en May is uitgeregeerd (pakweg 2027) heeft het VK, concludeerde de Financial Times, wellicht de gewoonte van oppositie voeren verloren

Ik betwijfel of mijn zonen zich over de gevolgen van de verkiezingen van juni bekommerd hebben. Zoals ik het ook onwaarschijnlijk acht dat ze later vandaag in de stemming zullen zijn om hiet een goed gesprek over te hebben.