Het wereldwijde kernwapenarsenaal is afgenomen tot 13.400 kernkoppen sinds begin dit jaar, of 465 kernkoppen minder dan begin 2019. De negen kernmachten blijven wel hun wapenarsenalen moderniseren. Dat zegt het Zweedse onderzoeksinstituut SIPRI (Stockholm International Peace Research Institute).
Het algemene cijfer dat SIPRI geeft, is een schatting van de kernkoppen die actief zijn, opgeslagen worden of klaar zijn om ontmanteld te worden.
De afname komt vooral door de ontmanteling van kernwapens door Rusland en de Verenigde Staten. Die twee landen bezitten samen ongeveer 90 procent van alle kernwapens ter wereld. SIPRI schat dat de VS 5.800 kernkoppen hebben, terwijl Rusland er 6.275 zou hebben.
Groot-Brittannië, Frankrijk, China, India, Pakistan, Israël en Noord-Korea zijn de andere landen die erkenden kernwapens in hun bezit te hebben. Volgens SIPRI telt Groot-Brittannië zowat 215 kernkoppen, Frankrijk 290, China 320, India 150, Pakistan 160 en Israël 90. Noord-Korea zou er 30 tot 40 tellen, maar die zitten niet in de algemene schatting van het onderzoeksinstituut.
Ongeveer 1.800 kernwapens worden in een hoge staat van paraatheid gehouden, aldus nog SIPRI.
Intussen moderniseren de kernmachten hun arsenalen, of ontwikkelen ze nieuwe systemen. Daarbij gaat het onder meer om draagsystemen via raketten of vliegtuigen, maar ook productie-infrastructuur voor kernwapens. ‘Alle negen staten met kernwapens lijken hun arsenalen te bewaren voor de onbepaalde toekomst’, aldus SIPRI-onderzoeker Shannon Kile.
Volgens de onderzoeker worden kernwapens nog steeds beschouwd als een afschrikkingsmiddel, maar zijn er ook signalen dat ze een ‘nieuwe of uitgebreide’ rol krijgen in militaire plannen, vooral dan in de VS en Rusland. Dat is volgens Kile een belangrijke verandering in de trend van graduele afbouw na de Koude Oorlog. ‘Ik denk dat dit misschien de meest verontrustende ontwikkeling is’, zei hij.
Het rapport van SIPRI is gebaseerd op publieke bronnen. Volgens het onderzoeksinstituut is het gebrek aan transparantie van de kernmachten een uitdaging. De Verenigde Staten, Groot-Brittannië en Frankrijk verstrekken een beetje informatie. India en Pakistan geven verklaringen over sommige van hun rakettesten, maar bieden voorts weinig informatie over de omvang van hun arsenalen. Noord-Korea deelt geen informatie over de kernwapencapaciteiten, maar erkende tests te hebben uitgevoerd met kernwapens en -raketten. Israël geeft dan weer geen commentaar over het kernwapenarsenaal.
Rusland en de Verenigde Staten delen wel informatie onder het bilateraal verdrag New START uit 2010, voor de nucleaire ontwapening. ‘Het verdrag is een belangrijke transparantiemaatregel’, aldus Kile. Dankzij dat verdrag kunnen Rusland en de Verenigde Staten bijvoorbeeld ter plaatse inspecties uitvoeren.
Later deze maand zullen gezanten uit Rusland en de VS elkaar ontmoeten in Wenen, voor gesprekken over het bilaterale verdrag. New START loopt immers af in februari 2021. Washington wil China betrekken bij toekomstige gesprekken over nucleaire ontwapening, uit bezorgdheid over de uitbreiding van het Chinese nucleaire arsenaal en de ontwikkeling van nucleair bewapende troepen, aldus Kile.
