‘We mogen kinderen niet afschermen voor de realiteit, we moeten hen ermee om leren gaan’

‘Er is geen grotere bijdrage die volwassenen aan de samenleving kunnen leveren dan geëngageerde, kritische en goed opgevoede kinderen’, meent Jonathan Holslag (VUB).

Heel veel mensen zijn bang. Bang voor de bom, bang voor een energiecrisis, bang zelfs dat onze eigen samenleving kopje-onder gaat, bang voor de toekomst van hun kinderen. Angst is een natuurlijk verdedigingsmechanisme en dat het vandaag in werking treedt, is niet meer dan normaal. We hebben wel degelijk redenen om bang te zijn, maar we mogen er niet door verlamd raken. De angst zegt ons vooral: ‘Word wakker!’

De grote fout die we nu vooral niet mogen maken is wegkijken, het gevoel van bezorgdheid onderdrukken, nieuwsuitzendingen mijden en in plaats van bijvoorbeeld dit stukje van ondergetekende te lezen, meteen de lifestylebijlage nemen en wegdromen in nieuwe vakantieplannen. Het blijft in tijden van crisis bijzonder belangrijk dat we ons informeren en er bovenal over praten met collega’s, met vrienden, met het gezin, met kinderen – die ook vaak met grote vragen zitten. Conversaties nemen de problemen niet weg, maar ze zijn een opstap naar de samenhorigheid die vitaal zal zijn om deze crisis door te komen.

Daarnaast zullen we moeten aanvaarden dat de crisis niet weggaat. Hoe akelig veel er soms ook samenkomt – oorlog, financiële onzekerheid, migratie, klimaatopwarming – we zullen ermee om moeten. En net zoals een patiënt zichzelf soms overstijgt wanneer hij getroffen wordt door een ziekte, zoals nieuwe concurrenten een onderneming aanmanen om zich heruit te vinden, zo dwingt een tegenslag ons om de gelederen te sluiten. In elke crisis schuilt een kans en die moeten we grijpen. Enkele weken geleden deed ik op deze pagina een aanzet waartoe dit zou moeten leiden: een beter veiligheidsbeleid bijvoorbeeld, meer energieonafhankelijkheid en duurzame industrialisering.

Welnu, laten we de regerende partijen in dit land nog twee jaar geven om daar effectief werk van te maken. We zullen bij de verkiezingen in 2024 de balans opmaken, hen belonen bij succes of wegstemmen als ze geen vooruitgang hebben geboekt of als hun maatregelen verder bijdroegen tot een schuldenput die niet meer te dempen valt. En vanzelfsprekend leidt dat laatste tot een politieke impasse. Maar soms is een impasse op korte termijn nodig om op lange termijn verandering mogelijk te maken, nieuwe leiders kansen te bieden. En laten we wel wezen: de prijs die we nu betalen voor het behoud van politieke stabiliteit is onhoudbaar. De voorwaarde blijft wél dat we ons als burgers informeren en de politieke stemmingmakerij doorzien.

Ondertussen kunnen we zelf ook veel doen. Ik blijf erbij dat we de komende tijd meer moeten investeren in onze veerkracht. Dit is het moment voor ouders om te praten met hun kinderen over de wereld en over de rol die zij kunnen spelen. Er is geen grotere bijdrage die volwassenen aan de samenleving kunnen leveren dan geëngageerde, kritische en goed opgevoede kinderen. We mogen kinderen niet afschermen voor de realiteit, we moeten hen ermee om leren gaan. In het gezin kun je dan samen nadenken over hoe je aan de slag gaat. Want hoewel de overheid een grote verantwoordelijkheid heeft, is het zinvol om ook op dat niveau na te denken en te praten over zaken als energie, mobiliteit en de spullen die je koopt. Elk gezin zou zijn eigen New Deal moeten uitrollen.

Tot slot blijft het belangrijk om ook in tijden van onzekerheid te genieten, tijd te maken voor elkaar. En daar hoef je niet steeds het vliegtuig voor te nemen. Onze steden hebben best wat te bieden en ondanks het nog steeds oprukkende beton, blijft de natuur in dit seizoen wondermooi. Zoek vrienden op, ontdek de mensen in je buurt en vind geluk in de ontwikkeling van je kinderen: het zijn levende kunstwerken. Hoe minder materialistisch we geluk en schoonheid definiëren, hoe meer kansen we zullen vinden om ervan te genieten en hoe minder zij getroffen kunnen worden door de chaos om ons heen.