Wat brengt de nieuwe Italiaanse regering? ‘Aanvaringen in eigen land en met Europa lijken onvermijdelijk’

Luigi Di Maio en Matteo Salvini © REUTERS
Frank Vandecaveye
Frank Vandecaveye Freelancejournalist

Wat brengt de nieuwe Italiaanse regering voor de economie en migratie? ‘Het falende Europese vluchtelingen- en asielbeleid was samen met zijn strenge bezuinigingsbeleid een vruchtbare voedingsbodem voor het succes van de Italiaanse anti-Europese stemmingmakerij.’

In de eerste ‘populistische’ regering van Europa trekken Luigi Di Maio en Matteo Salvini aan de touwtjes.

De eerste beheert de portefeuilles van Economische ontwikkeling, Werk en Sociale Zaken. In Napels, waar hij vandaan komt, is Di Maio een halve volksheld. Hij zal erover waken dat het decennialang verwaarloosde Zuid-Italië, dat zo massaal voor M5S gestemd heeft, zijn reddito di Cittadinanza krijgt en dat er ontwikkelingsfondsen naar de Mezzogiorno gaan. De reddito is een bijpassing in het gezinsinkomen voor elke werkzoekende tot 780 euro per maand, tenminste zolang die geen jobaanbiedingen weigert. Deze vorm van leefloon kost de schatkist zowat 17 miljard euro en moet de ergste nood lenigen in miljoenen verpauperde gezinnen. Het was de belangrijkste verkiezingsbeloft van M5S.

De radicaal-rechtse Salvini scoorde vooral in het Noorden met zijn plan om 500.000 illegale migranten het land uit te zetten die nu vooral in de periferie van de Italiaanse steden leven. Als minister van Binnenlandse Zaken krijgt hij daarvoor vrij spel. De vraag is natuurlijk waar hij ze naartoe zal brengen en hoe humanitair zijn operaties zullen verlopen. Hij wil alvast beginnen met ze te verzamelen in een soort regionale ‘opvangcentra’. Salvini pleit -zoals alle Italiaanse partijen overigens – ook voor verplichte quota voor de opvang van asielzoekers in alle EU-lidstaten. De Europese Unie (EU) lijkt echter steeds minder te voelen voor deze piste.

Het geldverslindende regeringsprogramma van 100 miljard en meer, zal de regering dwingen tot keuzes

Bovendien staat Salvini hiermee recht tegenover de andere soevereinisten zoals Hongarije en Polen, die van geen quota willen horen. Net zoals de vorige regering zal hij pleiten voor de afschaffing van de Dublin-regels, die migratiediensten in andere lidstaten toelaten om asielzoekers terug te sturen naar Italië, omdat ze daar voet op Europese bodem hebben gezet. En ook dat horen lidstaten met een streng immigratiebeleid niet graag, die alleen voor eigen deur vegen en gretig van de Dublinregels gebruik maken. Het falende Europese vluchtelingen- en asielbeleid was samen met zijn strenge bezuinigingsbeleid als antwoord op de eurocrisis een vruchtbare voedingsbodem voor het succes van de Lega en zijn anti-Europese stemmingmakerij. Wil men voorkomen dat het anti-Europese sentiment in Italië verder woekert, dan zullen de regeringsleiders op de Europese top in Brussel van 28 en 29 juni absoluut vooruitgang moeten boeken.

Het laat zich aanzien dat het geldverslindende regeringsprogramma van 100 miljard en meer, dat niet eens is gefinancierd, de regering zal dwingen tot keuzes. De nieuwe regering zegt te kiezen voor deficit spending, maar met een programma dat ongeveer 5 procent van het bbp kost zal de Italiaanse begroting het land op ramkoers zetten met de Europese begrotingswaakhond.

Over het terugschroeven van de pensioenhervormingen en de geplande BTW-verhoging zitten de Lega en M5S min of meer op dezelfde lijn, maar de Lega zal zijn vlaktaks verdedigen (kostprijs : ongeveer 50 miljard euro) en M5S zijn reddito (leefloon). Niet alleen met Europa, maar ook intern lijken aanvaringen daarom onvermijdelijk. Bij afwezigheid van een sterke eersteminister die boven de partijen staat, is hun beider afkeer van het politieke establishment en Europa onvoldoende om de samenhang te verzekeren. En dat is een hypotheek op de levensduur van deze regering.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content