Het Amerikaanse eiland Guam is momenteel de spil in een escalerend conflict tussen Noord-Korea en de Verenigde Staten. Pyongyang dreigt ermee vier raketten af te vuren richting het eiland. Trump reageerde met harde woorden over de totale vernietiging van Noord-Korea. Maar waarom is het piepkleine eiland zo belangrijk?
Woensdag meldde de Noord-Koreaanse generaal Kim Rak-gyom dat het vier raketten op het eiland Guam heeft gericht. De raketten zouden volgens de Noord-Koreaanse legerleiding ergens midden augustus worden afgevuurd en tot veertig kilometer van Guam in zee belanden, althans als leider Kim-Jong Un het plan goedkeurt.
Volgens het internationaal zeerecht van de Verenigde Naties zou dat betekenen dat de raketten wel degelijk inslaan in de exclusieve economische wateren van de Verenigde Staten. De bedreiging is de zoveelste escalatie in de spanningen tussen Noord-Korea en andere landen.
Strategisch belang
Het eiland Guam ligt in het westen van de Grote Ocean en is om en bij de 543 vierkante kilometer groot. Het telt ongeveer 162.000 inwoners waarvan 37 procent nog tot de originele Chamorrobevolking behoort.
Ondanks haar kleine omvang en geringe populatie is Guam omwille van haar strategische ligging en haar legerbases van enorm belang voor de Verenigde Staten.
Ondanks haar kleine omvang en geringe populatie is Guam omwille van haar strategische ligging en haar legerbases van enorm belang voor de Verenigde Staten in de regio.
Op het eiland zijn er immers 7.000 militairen gestationeerd die zich vooral op de militaire marinehaven Apra en de militaire luchthaven Anderson bevinden. Deze twee militaire bases werden in 2009 samengevoegd onder het commando van de Joint Region Marianas. Samen kunnen ze onder meer rekenen op vier onderzeeërs, tal van straaljagers en enkele B-52 bommenwerpers.
Naast het opstandige Noord-Korea hebben de Verenigde Staten ook een enorm belang bij stabiliteit in de Oost-Chinese Zee, waar Japan en China om de strategisch gelegen Senkaku-eilandengroep wedijveren.
Maar vooral de Zuid-Chinese Zee is voor de Verenigde Staten van enorm belang. China, de Filipijnen, Maleisië, Brunei, Vietnam, Taiwan en Indonesië ruziën al langer over wie de rechtmatige eigenaar is van de eilandengroepen die daar te vinden zijn en de strategisch enorm belangrijke wateren.
Aangezien er via de Zuid-Chinese Zee jaarlijks ongeveer 5,3 biljoen aan handelswaar passeert en er volgens schattingen 5,4 biljoen kubieke meter gas en 11 miljard vaten aan olie te vinden is, houden de Verenigde Staten de situatie nauwgezet in de gaten.
Begin juni stuurden de Verenigde Staten vanuit Guam nog enkele bommenwerpers en een antiraketschip op trainingsmissie in de Zuid-Chinese Zee. Voormalig minister van Defensie Ashton Carter zei in een speech in 2015 dat ‘de regio bepalend wordt voor de toekomst van de Verenigde Staten’. In die context gaf diezelfde Carter al in 2013 aan dat ‘Guam een erg belangrijke strategisch knooppunt is voor het Amerikaans leger in het westen van de stille Oceaan’.
Hoewel er, zoals hierboven vermeld, slechts om en bij de 7.000 militairen gestationeerd zijn op Guam, zal dat aantal in 2022 worden verhoogd met 4.000 militairen die overkomen vanuit de militaire basis van Okinawa.
Hoewel de Verenigde Staten grotere bases hebben in de buurt van beide zeeën, is de basis op Guam de enige in de buurt die effectief op Amerikaans grondgebied ligt.
Anderzijds zou de infrastructuur van Guam wel te verouderd zijn om mogelijk een tweede vliegdekschip in de regio te kunnen ontvangen, zo vertelt Tetsuo Kotani aan Military.com.
Afweer en militaire oefeningen
Noord-Korea is in het bezit van enkele strategische ballistische middellangeafstandsraketten van het type Hwasong 12, die een bereik hebben van 4.500 kilometer. Dat is meer dan voldoende om de afstand van 3.540 kilometer tussen Noord-Korea en Guam te overbruggen.
Bovendien kunnen ook Chinese raketten vanop het vasteland en vanaf het Hainaneiland Guam bereiken. De Verenigde Staten hebben op het eiland sinds 2013 het ingewikkelde THAAD (Terminal High Altitude Defense) antiraketsysteem geïnstalleerd, maar dat is tot nu toe enkel maar getest op raketten die een minder lange afstand kunnen afleggen. De Hwasong 12 kan een hogere hoogte halen en dus met een minder scherpe hoek het territorium binnenvliegen. Daarom biedt THAAD geen sluitende garantie op afdoende bescherming van het eiland.
President van de Verenigde Staten Donald Trump dreigde enkele dagen geleden al met vergelding in de vorm van ‘vuur en furie zoals de wereld nog nooit heeft gezien’ indien Noord-Korea de Verenigde Staten nog verder zou bedreigen.
Zowel de afgevaardigde voor Guam in het Amerikaans congres, Madeleine Bordallo, als de gouverneur van Guam, Eddie Calvo, vragen Washington om sterk leiderschap, al zegt die laatste wel dat hij de bedreigingen van Noord-Korea eerder futiel vindt. In Pyongyang deden ze de woorden van Trump dan weer af als ‘nonsens’.
De afgelopen weken voerden de Verenigde Staten samen met Japan en Zuid-Korea meerdere militaire oefeningen uit boven het Koreaanse schiereiland, zo staat te lezen op de website van de militaire basis van Andersen. Vanuit Guam vertrokken enkele B1B-bommenwerpers die in het Japanse luchtruim gezelschap kregen van twee F-2 straaljagers. In Zuid-Korea kwamer er vervolgens F-15 straaljagers bij alvorens de luchthaven van Osan gepasseerd werd, zo’n tachtig kilometer van de gedemilitariseerde zone tussen Noord- en Zuid-Korea. Vervolgens verlieten de bommenwerpers opnieuw het Zuid-Koreaanse luchtruim om terug te keren naar Guam. Die operatie werd afgelopen maandag herhaald.
Een komisch stukje geschiedenis: Hoe kwam Guam in handen van de Verenigde Staten?
Guam kwam voor het eerst in contact met de Westerse wereld toen de Portugese ontdekkingsreiziger Ferdinand Magellaan in 1521 op een Spaanse missie het eiland bereikte. Een veertigtal jaar later, in 1565, werd het eiland gekoloniseerd en het christendom werd eind zestiende eeuw de officiële religie. Tijdens de Spaans-Amerikaanse oorlog valt Guam in handen van de Verenigde Staten. Het pantserdekschip USS Charleston vuurde op 20 juni 1898 enkele kanonschoten af op het verlaten fort van Santa Cruz. Plots verschenen per boot enkele lokale officieren die dachten dat het schip hen wilde salueren. Ze kwamen uitleggen dat ze niet in staat waren om terug te salueren wegens een gebrek aan buskruit. De Spaanse legerafdeling op het eiland had geen flauw benul dat het in staat van oorlog met de Verenigde Staten verkeerde. De toenmalige kapitein van de USS Charleston moest vervolgens uitleggen dat ze het eiland wel degelijk aan het aanvallen waren en arresteerde de mannen. Uiteindelijk gaven de lokale gouverneur en de zesenvijftig Spaanse militairen zich zonder enig bloedvergieten over. Guam werd zo de tweede overzeese kolonie van de Verenigde Staten.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
