Spanje telt naar schatting 12.000 slachoffers van mensenhandel. Die brengen elke dag 5 miljoen euro op voor criminele bendes, schat de Spaanse politie.
María kwam uit Paraguay naar Spanje om er te werken in een hotel. Maar de belofte van een baan bleek vals, ze kwam in een nachtclub terecht en werd verplicht zich te prostitueren. Dit verhaal is zeker niet uniek. Het verhaal is voor veel andere slachtoffers van mensenhandel gelijklopend.
Volgens de politie zijn de meeste van de naar schatting 12.000 slachtoffers afkomstig uit Brazilië, China, Nigeria, Paraguay en Roemenië. Ze brengen de misdaadnetwerken achter de handel zo’n 5 miljoen euro per dag op.
Geen papieren
De meeste slachtoffers spreken geen Spaans, ze worden bedreigd en hebben schulden, en beseffen vooral niet dat er hulp beschikbaar is. In de meeste gevallen gaat het om immigranten zonder papieren die niet naar de politie durven stappen.
Bovendien beseffen ze vaak niet dat ze een slachtoffer zijn, zegt sociaal werker Paula Mandillo. Hij werkt voor de organisatie Mujer Emancipada die vorig jaar meer dan honderd vrouwen onder haar hoede nam.
Uit onderzoek van de Europese Commissie blijkt dat Spanje het tweede hoogste aantal slachtoffers van mensenhandel telt in de Europese Unie, na Italië. Het Spaanse Netwerk tegen Mensenhandel, een koepelorganisatie van verschillende verenigingen, breekt een lans voor een betere wetgeving die de nadruk legt op mensenrechten.
Maatschappelijk bewustzijn
Tot eind 2010 was mensenhandel niet eens officieel als misdrijf bestempeld in de Spaanse strafwet. Sindsdien is er een gevangenisstraf van vijf tot tien jaar, maar die is nog maar in vier gevallen effectief opgelegd aan tien beschuldigden.
Maar er is ook nood aan meer maatschappelijk bewustzijn en een nadruk op de mensenrechten van de slachtoffers, zeggen organisaties. “Om het bewustzijn in de maatschappij te verbeteren, moet het duidelijk gemaakt worden dat mensenhandel niet hetzelfde is als prostitutie of illegale immigratie, maar dat er mensen zonder papieren zijn die het slachtoffer worden van misdaadnetwerken”, zegt Helena Maleno, deskundige bij de vereniging Colectivo Caminando Fronteras.
Roemenië
Vaak hebben de slachtoffers al een gevaarlijke reis afgelegd om in Spanje te geraken. Vrouwen uit Nigeria bijvoorbeeld heben er in de meeste gevallen al een oversteek van de Sahara opzitten richting Marokko. Daar gaan ze aan boord van zogenaamde “pateras”: kleine, gammele bootjes die migranten van Noord-Afrika naar de Spaanse kust brengen.
Mensenhandel met vrouwen uit Roemenië vormt een “extreem groot probleem”, zegt Maleno, omdat ze legaal in het land mogen komen nu Roemenië een lidstaat van de EU is geworden. Daardoor kunnen ze geen gebruik maken van het normale hulpcircuit voor slachtoffers van mensenhandel. Bovendien, zegt Maleno, worden ze vaak aan snel tempo doorheen Europa verplaatst.
