Een nieuwe wet in Texas verbiedt abortus vanaf zes weken na de conceptie, voor veel vrouwen weten dat ze zwanger zijn. Vijf vragen.
Een nieuwe wet in de Amerikaanse staat Texas maakt het laten uitvoeren van een abortus voortaan nagenoeg onmogelijk. ‘Vanaf vandaag zal elk ongeboren kind met een hartslag beschermd zijn tegen de verwoesting van abortus’, zei de Texaanse gouverneur Greg Abbott afgelopen week. De kwestie lag nog bij het Hooggerechtshof ter beoordeling maar woensdag werd bekend dat een meerderheid van de rechters de nieuwe wet niet zou tegenhouden.
Is abortus nu volledig verboden in Texas?
Abortus is in het conservatieve Texas voortaan verboden na zes weken zwangerschap, het moment dat bij de embryo een hartslag begint hoorbaar te worden, hoewel het hart nog gevormd moet worden. Veel vrouwen weten dan nog niet dat ze zwanger zijn. Daarom wordt geschat dat 85 procent van de abortussen nu illegaal zijn.
De wet voorziet geen uitzonderingen indien de ongewenste zwangerschap het gevolg is van incest of van een verkrachting. Enkel wanneer het leven van de moeder in groot gevaar is, is een beëindiging toegelaten. Maar zorgverleners zullen allicht voorzichtig zijn in hun interpretatie daarvan.
Was abortus dan geen grondwettelijk recht in de VS?
De Texaanse wet staat inderdaad haaks op een uitspraak van het Hooggerechtshof uit 1973. In de zaak Roe v. Wade is vastgelegd dat vrouwen het recht hebben te beslissen over hun eigen lichaam. Abortus is daardoor toegestaan zolang de foetus niet levensvatbaar is, ofwel tot ongeveer de 24ste zwangerschapsweek.
Texas omzeilt die jurisprudentie door het verbod op abortus niet zelf af te dwingen. Eerder laat de wet toe dat burgers klacht indienen tegen eenieder die een zwangerschapsbeëindiging vergemakkelijkt – zij het de dokter, de chauffeur die een vrouw naar een abortuskliniek brengt of nog de persoon die de behandeling betaalt. Een aangifte kan de verklikker een premie van 10.000 dollar opleveren.
In het Hooggerechtshof zetelt een meerderheid conservatieve rechters, onder wie drie die door de Republikeinse oud-president Donald Trump werden benoemd. Rechter Amy Coney Barrett heeft er nooit een geheim van gemaakt dat ze abortus wilde verbieden.
Waarom wil Texas abortus in de ban?
‘Onze Schepper heeft ons het recht op leven geschonken en toch verliezen miljoenen kinderen elk jaar door abortus hun recht op leven’, zei Greg Abbott bij de ondertekening van de strenge abortuswet in mei. De Texaanse gouverneur is oerconservatief. Als minister van Justitie van de staat ijverde hij ervoor de tien geboden in het parlementsgebouw weer te geven. Ook trachtte hij een oud verbod op seksspeeltjes te handhaven en verzette hij zich tegen het homohuwelijk.
Tegenstanders van abortus noemen zichzelf ‘pro life.’ Kristan Hawkins, voorzitster van activistengroep Students for Life, noemt de wet in een opiniestuk voor de krant USA Today ‘een overwinning voor kinderen.’ Ze schat dat al 62 miljoen kinderen ‘omkwamen’ sinds de legalisering van abortus en hoopt dat de toekomst ‘anti-abortus’ is.
Hoe wordt op de wet gereageerd?
President Joe Biden reageerde fel. Hij noemde de wet ‘een ongekende aanval’ op de grondrechten van vrouwen en zei dat zijn regering zou nagaan welke stappen nodig zijn om vrouwen in Texas toch toegang te verlenen tot ‘veilige en legale abortussen.’
Grote bedrijven met aanwezigheid in Texas blijven voorlopig stil over de nieuwe wet, merken kranten zoals The Washington Posten The New York Times op. Eerder sprak de bedrijfswereld zich uit tegen beperkende kieswetten en discriminatie, nu geven ze liever geen commentaar, klinkt het. Met uitzondering van taxibedrijven Uber en Lyft, die beloven chauffeurs bij te staan mochten ze aangeklaagd worden omwille van hun hulp aan een zwangerschapsbeëindiging.
In een interview met CNBC verzekerde Abbott dat Elon Musk, oprichter van autobouwer Tesla en de rijkste mens ter wereld, aan zijn kant staat en om die reden naar de Texaanse stad Austin verhuisd is. Later reageerde Musk – nogal indirect – dat de overheid burgers haar wil niet mag opleggen maar dat hij zich liever niet inlaat met politiek.
Volgen andere staten het voorbeeld van Texas?
Onder andere Georgia, Mississippi, Kentucky en Ohio trachten gelijkaardige ‘hartslag’-wetten in te voeren, maar botsen tot dusver op rechters die ze ongrondwettelijk hebben genoemd. Texas omzeilt de grondwet door het verbod niet zelf af te dwingen en dat aan burgers over te laten. Het ziet ernaar uit dat wetgevers die aanpak zouden kunnen kopiëren. Het Hooggerechtshof heeft zich alvast niet over de Texaanse truc willen uitspreken omdat hij ‘complexe en nieuwe procedurele kwesties’ met zich meebrengt.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
