Nu het Turkse leger een offensief is begonnen tegen de Koerden in de Syrische grensstreek Afrin, staan de complexe internationale verhoudingen opnieuw op scherp.
Toen de Amerikanen onlangs aankondigden dat ze een speciale bewakingsdienst wilden aanstellen van 30.000 voornamelijk Koerdische strijders aan de noordgrens van Syrië, schoot de Turkse president Erdogan uit zijn slof. ‘Turkije zou dit terreurleger wurgen’, klonk het. Vorige week voegde hij de daad bij het woord. Hij startte Operatie Olijftak, een lucht- en grondoffensief in Afrin, de Koerdische enclave aan de Syrisch-Turkse grens.
Erdogan dreigt er al langer mee dat hij de Syrisch-Koerdische militie YPG uit het grensgebied zal verjagen, omdat hij de groepering beschuldigt van banden met de door Ankara zo gevreesde Koerdische Arbeiderspartij (PKK). Turkije beschouwt het Amerikaanse plan als steun aan het terrorisme. Inmiddels zouden er volgens het Syrische Observatorium voor de Mensenrechten al zeker 7 doden zijn gevallen.
De vraag is of het Turkse leger verder naar het oosten zal doorstoten om heel Rojava – het Koerdische gebied in Noord-Syrië – klein te krijgen. ‘De meeste Koerden vrezen van wel’, zegt Derwich Ferho van het Koerdisch Instituut in Brussel. ‘Erdogan wil de plannen van de Koerden voor een autonome regio in Rojava dwarsbomen. Het zal niet bij Afrin blijven, de Turken zullen ook de andere Koerdische kantons aanvallen als ze de kans krijgen.’ Tegen de militairen op de grond is de YPG bestand, weet Ferho. Maar de bombardementen van de Turkse gevechtsvliegtuigen maken het de militie bijzonder moeilijk.
Intussen worden de internationale verhoudingen in de Syrische oorlog opnieuw dooreengeschud. De Amerikanen steunen de Koerden weliswaar in de strijd tegen de IS, maar ze zeggen ook begrip te hebben voor de Turkse bezorgdheid om de veiligheid. ‘De operatie mag niet te lang duren en moet begrensd blijven’, liet Washington weten. ‘Maar wat is “begrensd”, en wat bedoelen ze met “niet te lang”?’ vraagt Ferho zich af. ‘Er vallen doden onder de burgers. Het moet nú stoppen.’
De Syrische president Assad veroordeelt de Turkse aanval. De Koerden en het regime hebben elkaar tijdens de burgeroorlog vooral gedoogd, hoewel er ook periodes waren dat beide partijen elkaar bestreden. Maar Assad is veel beduchter voor de Turken, zeker nu de rebellen van het Vrije Syrische Leger hun steun aan Ankara hebben uitgesproken.
De rol van de Russen is ingewikkelder. Rusland is bondgenoot van president Assad, maar heeft ook een goede verstandhouding met Turkije. ‘De houding van Moskou is hypocriet’, stelt Ferho. ‘Rusland heeft blijkbaar zijn goedkeuring gegeven voor het Turkse offensief. Nochtans had Moskou al enkele malen laten weten dat het gesprekken wilde om de vrede tussen de Koerden en het Syrische regime te bewerkstelligen.’
Rusland heeft het Turkse offensief tegen de Koerden blijkbaar goedgekeurd
De Russen zien de situatie onder meer als aanleiding om de spanningen tussen NAVO-bondgenoot Turkije en de Verenigde Staten nog wat verder aan te wakkeren, veronderstelt Ferho.
De Turkse aanval in Afrin kan ook gevolgen in eigen land hebben. ‘Ik denk én hoop niet dat er aanslagen worden gepleegd op Turkse burgerdoelwitten’, zegt Ferho. ‘Maar er gaan intussen wel burgers dood in Afrin door Turkse bombardementen. Dat lokt heel wat reacties uit, ook bij de Turkse Koerden, en dan bedoel ik niet alleen de PKK of de HDP (de pro-Koerdische oppositiepartij, nvdr.). Het kan alle kanten uitgaan.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
