In Bonn vindt van 6 tot 17 november de COP23 plaats, de VN-klimaattop over de implementatie van de afspraken die zijn gemaakt in Parijs. Daar maakte Amerikaans president Trump al snel komaf mee. Maar landen die uit het Parijse akkoord willen stappen, dienen een procedure van 4 jaar te doorlopen. Toch zal Trump op nationaal niveau zware milieuschade aanrichten.
Zo bracht het executief bevel van Donald Trump op 28 maart 2017 al zes van de belangrijkste klimaatregulaties van de regering van Barack Obama aan het wankelen, waaronder het Clean Power Plan, een nationaal regulatiemechanisme dat de grote vervuilers in de VS verplicht om hun uitstoot te reduceren.
Met het Clean Power Plan en andere regulaties dienen de VS als tweede grootste vervuiler wereldwijd (na China) hun uitstoot te verminderen met een kwart tot een derde tegen 2025 (t.o.v. 2005), zoals afgesproken in het akoord van Parijs. Met de afbraak van deze nationale regulaties worden de nationale klimaatdoelstellingen van de VS effectief onmogelijk en levert het land op het internationale toneel, zoals bijvoorbeeld de komende twee weken in Bonn, niet meer dan een schertsvertoning.
Desondanks zien de andere lidstaten van het VN-Klimaatverdrag de sterke reactie van regeringen wereldwijd om zich te verbinden de klimaatafspraken wél volledig te implementeren, als een positieve ontwikkeling. Onlangs heeft het Europees parlement bijvoorbeeld ook zijn aanbevelingen voor de klimaattop in Bonn uiteengezet en de EU-leiders aangespoord om de klimaatdoelstellingen van de EU voor 2030 te versterken en om met een strategie voor nul-emissie voor 2050 te komen. De bedoeling is dat de EU deze strategie op COP24 in het Poolse Katowice volgend jaar heeft klaarliggen.
Bovendien willen de Europarlementsleden dat staten in de EU en internationaal zich verbinden om aanvullende financiering te verlenen. Leningen en investeringen zouden op niveau moeten zijn om de doelstelling ‘onder 2 graden Celsius-temperatuurstijging’ te halen. Over de vervolgstappen van de VS bestaat de nodige onduidelijkheid.
Wat wel duidelijk is, is dat de VS zich niet terugtrekken uit de VN-Raamwerkconventie inzake klimaatverandering (UNFCCC), het overkoepelende verdrag waar de Overeenkomst van Parijs onder valt. Dit betekent dat de VS na de mogelijke terugtrekking uit de Overeenkomst wel verplichtingen behouden die vóór Parijs zijn overeengekomen, zoals rapporteren over de CO2-uitstoot en het geven van financiële steun aan ontwikkelingslanden bij het nemen van klimaatactie.
De door de VS aangekondigde terugtrekking uit de Overeenkomst van Parijs kan formeel niet eerder effectief zijn dan op 4 november 2020, dat wil zeggen op de dag na de volgende presidentsverkiezingen. De komende drie jaar zullen de VS dan ook aan tafel zitten bij de onderhandelingen over de uitwerking van de regels voor implementatie van de Overeenkomst van Parijs.
