Er zijn minstens drie redenen waarom het protest tegen de deelname van Israël aan het songfestival schril klinkt, zeker op Instagram. En toch is het van belang.
Ze staat op de vierde plaats bij de bookmakers. De Israëlische zangeres Yuval Raphael zal deze week op het songfestival een nummer brengen over ‘doorgaan na een tegenslag’, en dat zal niet onopgemerkt voorbijgaan. Israël is een slachtoffer, dat is de boodschap, ook anderhalf jaar na het begin van de oorlog in Gaza. En dat ondanks de 50.000 dode Palestijnen die het Israëlisch leger ondertussen op zijn naam heeft staan.
Expliciete politieke boodschappen worden niet toegelaten, maar het lied van Raphael gaat uiteraard over de inwoners van Israël die na de verschrikkelijke aanval van Hamas op 7 oktober 2023 verder moesten met hun leven. En dat zal ook zo begrepen worden.
De truc van Israël is simpel. Stop de boodschap niet in de tekst, maar in de keuze van de artiest. Raphael is een overlevende van die aanval, die aan 1200 mensen het leven kostte. Ze leeft nog omdat ze deed alsof ze dood was, onder een hoop vermoorde lichamen. Die gruwel is onvoorstelbaar, het engagement voor haar land begrijpelijk.
Boegeroep
Dat houdt activisten, critici en een deel van de bredere publieke opinie niet tegen. Net als vorig jaar, toen Israël de zangeres Eden Golan afvaardigde, zal er in het anders zo neutrale Zwitserland boegeroep van activisten zijn, véél boegeroep. Hun strijdpunt is helder: de oorlog in Gaza moet stoppen.
De Israëlische premier Benjamin Netanyahu moet worden veroordeeld als een oorlogscrimineel. En de Palestijnen hebben recht op een eigen staat op een deel van het grondgebied. Aan die zogenaamde ‘tweestatenoplossing’ wordt in het hele Westen veel lippendienst bewezen, maar dat haalt bitter weinig uit.
Wie een beetje inbeeldingsvermogen heeft kan nu al de bittere nasmaak proeven van de mediagenieke acties bij het optreden van Yuval Raphael. De kans dat Netanyahu na het songfestival plots zijn etnische zuivering in Gaza terugdraait is zo klein dat het idee belachelijk klinkt. Europa, laat staan België, kan weinig beginnen zolang de Verenigde Staten niet mee willen. En dat land wil niet mee.
De pro-Palestijnse activisten mogen zich dan soms overschreeuwen, het is te hopen dat ze luider klinken dan de Israëlische inzending.
Gaza is geen prioriteit
Als het protest tegen Netanyahu’s Israël in dit land dikwijls schril klinkt, dan zijn daar verschillende redenen voor. Ten eerste: veel actievoerders overschatten hun macht, en de macht van Europa. De waarheid is dat Netanyahu gewoonweg niet naar ons luistert, en we hebben amper middelen om hem onder druk te zetten.
Ten tweede: het binnenlandse protest schat de bredere sentimenten in ons land verkeerd in. België staat bekend als een land dat veel sympathie heeft voor het lot van de Palestijnen, maar in het licht van, bijvoorbeeld, de dreiging vanuit Rusland, ziet de gemiddelde Belg Gaza niet als een prioriteit.
Dat beperkte politieke draagvlak is meteen ook een deel van de reden waarom de hefbomen die we wél hebben – samenwerkingen met Israël stopzetten, bijvoorbeeld, of economische sancties opleggen – amper ingezet worden.
Ten derde: de meeste Belgische activisten beperken zich tot het uitsturen van boodschappen via sociale media of klassiekere kanalen, zonder zelf al te veel op het spel te zetten. Een uitzondering waren de bezettingen op de universitaire campussen van vorig jaar, onder meer in Gent en Leuven. Niet toevallig waren het die acties die ook het meeste zichtbaar waren én enig resultaat hebben behaald. ‘Skin in the game’ is finaal het enige wat de publieke opinie echt overtuigt, maar hoeveel actievoerders riskeren hun vel?
Parttime activist
En toch. Met protest tegen Netanyahu is het zoals met elke strijd voor een ideaal: alle beetjes helpen. Niemand zal betwisten dat de pro-Palestijnse digitale parttime activist minder in de weegschaal legt dan de Belg die, bijvoorbeeld, Palestijnse vluchtelingen helpt op te vangen. Maar zelfs een futloze Instagrampost kan de strijd tegen het geweld van Israël verder helpen. De pro-Palestijnse activisten mogen zich dan soms overschreeuwen, het is te hopen dat ze luider klinken dan de Israëlische inzending.
Jean Philip De Tender, de Belg die de organisatie van het songfestival in goede banen leidt, zei begin deze week dat Israël uitsluiten ‘een politieke boodschap’ zou zijn. Hij vergat erbij te zeggen dat Israël dit jaar laten deelnemen ook een joekel van een politieke boodschap is. En vooral: het is de verkeerde boodschap.
