Volgens sommige Republikeinen klaart de chaos binnen de partij uit. De 45-jarige Paul Ryan, een gewezen kandidaat vicepresident, maakt een goede kans om de volgende speaker van het Huis van Afgevaardigden te worden.
Vorige maand nam de huidige speaker, John Boehner, onverwacht ontslag. De speaker, de leider van het Huis van Afgevaardigden, en in termen van politieke macht de derde machtigste man in de VS, was het beu om voortdurend met ‘oenen’ in zijn eigen partij te moeten onderhandelen. Op het moment van zijn ontslag hing Boehner een vertrouwensstemming boven het hoofd.
Goed twee weken later verklaarde de gedoodverfde opvolger van Boehner, Kevin McCarthy, na een besloten vergadering met Republikeinse volksvertegenwoordigers, dat hij geen zin meer had in de baan. McCarthy had tijdens een interview met Fox News geopperd dat de Benghazicommissie er vooral op gericht was de Democratische presidentskandidaat Hillary Clinton politieke schade toe te brengen. Dat viel al slecht binnen zijn partij – hij had Hillary een knuppel overhandigd om terug te slaan. Een volksvertegenwoordiger had tijdens de besloten vergadering de vraag opgeworpen of McCarthy wel voldeed aan de ethische normen die de baan van speaker vereiste – een niet zo subtiele verwijzing naar diens vermeende buitenechtelijke verhouding met een andere volksvertegenwoordiger – een affaire die de twee betrokkenen in alle toonaarden ontkennen. Wat voor McCarthy de doorslag gaf, is niet duidelijk, maar er worden doorgaans drie elementen aangehaald waarom hij de baan van speaker ineens niet meer ambieerde. Zijn eigen blunder over Benghazi, het feit dat mede-Republikeinen de geruchtenmolen opstookten rond de zogezegde affaire, en het feit dat de conservatieve vleugel van de partij, de Tea Party-vleugel, niet van hem wilde weten.
‘De maagd die niet wilde’
Sindsdien gaat alles zijn slakkengangetje. Boehner heeft aangekondigd dat de partij volgende week woensdag een kandidaat moet kiezen die dan een dag later aan het voltallige Huis wordt voorgelegd.
Sedert McCarthy het voor bekeken hield, wordt Paul Ryan als meest waarschijnlijke kandidaat gezien. Ryan was in 2012 door Mitt Romney als kandidaat vicepresident uitgekozen.
Het enige probleem was dat Ryan bij hoog en bij laag volhield dat hij geen kandidaat speaker was. Hij heeft een jonge familie en hij wil bij zijn kinderen zijn.
Na het débâble rond McCarthy had Boehner langdurig op Ryan ingepraat, maar zonder gevolg. Ryan, zo zei een commentator op CNN, was de maagd die niet wilde.
Dinsdag veranderde hij zijn verhaal. Hij wil nu wel speaker worden (voor het goed van het land en van de partij, zei hij erbij), maar op voorwaarde dat alle geledingen van de partij achter hem staan, dat hij de regels kan veranderen zodat een speaker niet langer bij simpele meerderheid kan worden afgezet, en dat hij volop familietijd mag vrijmaken. “Ik hoop dat dit niet voorwaardelijk lijkt”, zei hij, volgens een verslag in The Washington Post, “maar dat is het wel”.
Freedom Caucus
Die familietijd wil men hem nog wel gunnen, maar punt 1, en ermee verbonden, punt 2, zijn moeilijker te realiseren.
Wat betekent dat: dat alle geledingen van de partij achter hem staan? Betekent het een meerderheid van parlementsleden in alle geledingen, of een officiële ondersteuning door de vleugels binnen de partij?
De conservatieve groep Freedom Caucus, die 40 Republikeinse parlementsleden groepeert, kondigde woensdag na een bijeenkomst met Ryan aan dat ze in aanzienlijke meerderheid zijn kandidatuur ondersteunt, maar dat ze hem niet officieel als groep kan ondersteunen – daarvoor heeft ze 32 leden nodig die hun steun aan Ryan geven, en dat aantal wordt niet gehaald.
Bovendien hebben de leden die Ryan wel ondersteunen last met regel 2, waarbij het moeilijker wordt om een speaker af te zetten. De conservatieve Republikeinen hanteren het dreigement met het afzetten van de speaker als drukkingsmiddel. Dat middel willen ze niet verliezen. De steun van de Freedom Caucus lijkt aan evenveel voorwaarden gebonden, als de kandidatuur van Ryan.
Nog een probleem: de (ultra)conservatieve groep heeft haar eigen kandidaat speaker, Daniel Webster, die volgens The Washington Post niet zinnens is terug te treden. In dat geval moeten leden kiezen tussen hun eigen kandidaat en Ryan.
Urge https://t.co/WPBwf81ULU Vote Bonus Vote Daniel Webster Speaker Won’t Back Down For Ryan https://t.co/WkzglKK9nb pic.twitter.com/jvpC6CSvKI
— Kevin (@bankre) October 21, 2015
Ryan, die in 2012 door Romney was opgepikt omdat hij goed lag bij conservatieve Republikeinen, is nu niet langer unaniem geliefd bij die conservatieven. Zijn standpunt inzake migratie wordt als te soft beschouwd. Hij was ooit voor de mogelijkheid van een gastarbeiderstatus voor illegalen terwijl de conservatieven, in navolging van Donald Trump, voor uitzetting zijn.
Ryan beschouwt zichzelf als een volgeling van de libertair conservatieve schrijfster Ayn Rand (met uitzondering van haar atheïsme). Hij is voor belastingverlagingen en de privatisering van sociale zekerheid.
Mathematisch staat Ryan er goed voor. Het Huis van Afgevaardigden telt 435 volksvertegenwoordigers. De speaker heeft 218 stemmen nodig om verkozen te worden. De Republikeinen hebben 247 zetels, en eigenlijk zijn alleen de 40 ultraconservatieve stemmen in twijfel.
Vrijdag beslist Ryan formeel of hij zijn kandidatuur stelt. Volgende week wordt dan een belangrijke week voor de Republikeinen, met behalve de speakerverkiezing ook het derde debat tussen presidentskandidaten.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier