Na dagenlange onrust in Iran heeft parlementsvoorzitter Ali Larijani van alle relevante autoriteiten een volledig onderzoek geëist over de aanpak van de demonstranten. ‘We willen niet dat de rechten van de mensen geschonden worden enkel maar omdat ze kritiek uiten’, klonk het zondag na een bijzondere zitting van het parlement.
Indien er bij de arrestaties fouten zijn gemaakt, moeten die onmiddellijk hersteld worden. Zondagnamiddag werden verrassend tientallen arrestanten vrijgelaten. De openbaar aanklager van Teheran, Abbas Jafari Dolatabadi, zei dat er nog meer mensen uit hechtenis zullen ontslagen worden. De leiders van de onlusten en relschoppers blijven echter in de cel, aldus de magistraat.
Officiële cijfers over het aantal arrestaties waren er ook zondag niet. Er is sprake van 1.000 tot 1.800 opgepakte mensen, onder wie bijna 100 studenten. Volgens de politie vielen er 18 doden. Bovendien kwam een man en zijn zoon tijdens de protesten om bij een ongeval.
‘De regering moet de eisen van de demonstranten op haar agenda zetten en grondig nagaan’, aldus woordvoerder van de parlementsvoorzitter Behrus Nemati. Politie en inlichtingendiensten moeten de parlementaire veiligheidscommissie onmiddellijk een uitvoerig rapport over de rellen en de arrestaties bezorgen, zei de woordvoerder op televisie.
Rechtsbijstand opgepakte demonstranten
Op de agenda van het parlementair debat stond de eis van de fractie van hervormers om de opgepakte demonstranten, vooral dan de studenten, een adequate rechtsbijstand te garanderen. Aan de spoedzitting achter gesloten deuren namen volgens de media ook de minister van Binnenlandse Zaken, verschillende commandanten van de politie en de Revolutionaire Garde, de intendant van de staatstelevisie en de secretaris van de veiligheidsraad deel.
Volgens Nemati is het voor parlementsvoorzitter Larijani van bijzonder belang dat de protesten de nationale eenheid niet in gevaar brengen. Daarom moeten bijkomende spanningen vermeden worden. De hervormers in het land vrezen dat de hardliners de onlusten als voorwendsel kunnen gebruiken om stemming te maken tegen de gematigde koers van de regering. In die kringen is steeds te horen dat de hoge inflatie de oorzaak van de onlusten is.
De kritiek van de mensen is daarom volgens hen voornamelijk tegen het economisch beleid van de regering van president Hassan Rohani gericht. De hervormingsgezinde president erkent wel tekortkomingen, maar wees economische problemen als reden voor de protesten nadrukkelijk van de hand. Volgens hem en de hervormers waren de protesten ook gericht tegen de hardliners. Die blokkeren de uitvoering van de hervormingen.
‘Vijanden willen interne machtsstrijd’
Procureur Dolatabadi waarschuwde voor een interne politieke machtsstrijd. ‘Dat is juist de bedoeling van onze vijanden’, zei hij. Die willen provocaties uitlokken en daarmee een ‘klimaat van wantrouwen’ creëren. ‘Iedereen in Iran moet eraan werken, dat dit niet bewerkstelligd wordt’, aldus Dolatabadi.
Een parlementslid zei dat de onlusten het imago van Iran op internationaal vlak hebben beschadigd. ‘Maar het systeem kon dat verbergen’, citeerde het persbureau ISNA Aziz Akbarian. Vele analisten vergelijken de protesten met een bokskamp. Het regime is dan wel niet omvergevallen, maar wel duidelijk aangeslagen.
Zaterdagnacht waren er geen berichten over nieuwe protesten. Eerder waren er in heel het land opnieuw door de staat georganiseerde demonstraties van gezagsgetrouwe aanhangers. Volgens de staatstelevisie veroordeelden honderdduizenden manifestanten de ‘buitenlandse samenzwering’ en uitten ze hun solidariteit met het islamitische bestuur van het land. Daarbij waren spandoeken tegen de hervormingsgezinde regering te zien en werden slogans tegen Rohani geroepen.
