Nu de winter eraan komt, probeert Rusland de Oekraïense energie-infrastructuur te verlammen. Verschillende regio’s kunnen lange tijd zonder stroom en gas komen te zitten.
Deze maand viel het metronetwerk van Kiev voor het eerst sinds het begin van de grootschalige invasie van Oekraïne stil. Russische raketten en drones legden de watervoorziening van de Oekraïense hoofdstad plat en delen van de oostelijke regio’s Soemy en Tsjernihiv zaten dagenlang zonder stroom. Nu de koude maanden naderen, viseert Poetin het elektriciteitsnet en de verwarmings- en gasinfrastructuur van het land.
Waar het Kremlin de voorbije jaren dure en onnauwkeurige raketten gebruikte voor lukrake aanvallen verspreid over het hele land, richt het zich nu op specifieke regio’s en gebruikt het de meest geavanceerde Shahed-drones. Die goedkope drones vliegen inmiddels meer dan de 300 kilometer per uur en gebruiken artificiële intelligentie om de Oekraïense verdediging te omzeilen.
Ze zijn bovendien met veel meer. Een jaar geleden gold 150 drones per nacht als een zware aanval, nu krijgt Oekraïne geregeld te maken met 600 of 700 toestellen. Ook al heeft het land zijn luchtverdediging spectaculair verbeterd, is het onmogelijk om alle doelwitten tegelijk te beschermen.
Oekraïne moest voor liefst 1,9 miljard dollar aan gas invoeren.
Ongeveer 60 procent van de Oekraïense elektriciteit is afkomstig van kerncentrales, de rest hoofdzakelijk van waterkracht-, steenkool- of gascentrales. In drie weken tijd legde Moskou meerdere steenkool- en gascentrales stil en schakelde het een aanzienlijk deel van Oekraïnes gasproductie uit, waardoor het land voor liefst 1,9 miljard dollar gas moest invoeren.
Rusland lijkt Oekraïne in tweeën te willen snijden en de energietransmissie van het westen naar het industriële oosten te doen stokken. Op papier waren de belangrijkste knooppunten beschermd met gewapend beton en stalen netten. Maar in de praktijk bleek dat niet het geval, of niet voldoende.
Dat valt deels te verklaren door een gebrek aan middelen, maar interne politieke chaos ondermijnt de verdediging en bescherming van de infrastructuur. Zo werden in 2024 twee sleutelfiguren die verantwoordelijk waren voor de versterking van het net aan de kant gezet: Oleksandr Kubrakov, toenmalig vicepremier, en Volodymyr Kudrytskyi, toen hoofd van netbeheerder Ukrenergo.
Oekraïne heeft al vaker zware klappen opgevangen. Het land beschikt over enkele reserve-transformatoren voor herstelwerk en bouwt in snel tempo zijn luchtafweer verder uit. Toch belooft deze winter zwaarder te worden dan alle vorige.
Hoe bereiden we ons voor op de droneoorlog? ‘Met dure, hoogtechnologische drones ben je in Oekraïne niets’
