Obama verzekert moeilijke start Trump

Obama tijdens een persconferentie in het Witte Huis, 14 november 2016 © Reuters
Jelle Dehaen
Jelle Dehaen Medewerker Knack, historicus, filosoof, auteur

Enkele dagen voor zijn aftreden heeft de Amerikaanse president een wet goedgekeurd die de inlichtingendienst NSA meer bevoegdheden geeft. Daarmee wil hij, vreemd genoeg, verhinderen dat zijn opvolger de dienst nog meer macht geeft.

Hoewel Barack Obama binnen enkele dagen het Witte Huis moet verlaten, heeft hij de afgelopen tijd allerminst stilgezeten.

Om het leven van zijn opvolger Donald Trump zo moeilijk mogelijk te maken, heeft hij nog snel allerlei nieuwe maatregelen goedgekeurd. Zo heeft hij een verbod uitgevaardigd op olieboringen in de Noordpool, iets waar Trump een voorstander van is. Daarnaast heeft Obama de financiële steun voor Planned Parenthood, een organisatie die vrouwen in nood helpt een abortus te krijgen, verzekerd.

Volgens experts wil Obama de beweegruimte van Trump beperken.

Geen van die maatregelen zijn onomkeerbaar, maar ze maken het voor Trump en de conservatieven wel complexer om hun eigen beleidskeuzes op die vlakken te maken.

Nu heeft Obama de macht van de inlichtingendiensten vergroot, in de hoop daarmee te verhinderen dat Trump dat nog meer zal doen.

De Amerikaanse inlichtingendienst NSA vergaart informatie over potentiële bedreigingen voor de Verenigde Staten en doorzoekt daarvoor wereldwijd e-mails en telefoongesprekken. Dankzij de nieuwe regels kunnen de gegevens van de NSA veel eenvoudiger gedeeld worden met andere inlichtingendiensten.

Vroeger moest de NSA zorgvuldig met haar gegevens omspringen. Pas wanneer na een uitgebreide screening bleek dat bepaalde informatie belangrijk was voor een andere dienst, mocht de NSA die delen met de FBI of de CIA. Bovendien werd die informatie strikt gelimiteerd. Irrelevante persoonlijke details werden weggefilterd, net als de namen van onschuldigen die niets met de onderzochte zaak te maken hadden.

Vanaf nu zullen de zestien andere inlichtingendiensten van de VS de ongefilterde data van de NSA veel eenvoudiger kunnen doorzoeken. De nieuwe wet wil vermijden dat de NSA belangrijke aanwijzingen over het hoofd ziet en die niet doorspeelt. Maar daardoor wordt de privacy van de Amerikanen veel kwetsbaarder.

Zo zullen veel meer mensen toegang krijgen tot gevoelige informatie, waardoor de kans op misbruik groeit. Daarnaast kunnen de FBI en andere binnenlandse politiediensten met minder moeite bewijs vervalsen. Politiediensten moeten voor een rechtbank kunnen verantwoorden waarom ze een onderzoek naar iemand gevoerd hebben. Dankzij de nieuwe wet wordt het veel makkelijker voor de FBI om eerst iemand te onderzoeken en vervolgens in de gegevens van de NSA naar aanleidingen te zoeken om dat speurwerk te rechtvaardigen. Dat is geen onrealistisch scenario. Enkele jaren geleden al werden de inlichtingendiensten veroordeeld door een Amerikaanse rechter omdat ze op die manier onderzoek vervalst hadden.

Tot slot, zo zeggen privacyactivisten, bevat de nieuwe wet zoveel onduidelijkheden dat ze in de toekomst tot allerlei onvoorziene misbruiken kan leiden.

Het Obamakamp maakt zich grote zorgen dat Donald Trump misbruik zal maken van zijn macht als president.

Het Obamakamp maakt zich grote zorgen dat Donald Trump misbruik zal maken van zijn macht als president. Trump en zijn team hebben al herhaaldelijk verkondigd dat ze, in het licht van de terrorismedreiging, de inlichtingendiensten meer bevoegdheden willen geven en dat ze bereid zijn daarvoor bepaalde burgerlijke vrijheden op te offeren.

Bovendien vreest het Obamakamp dat Trump de inlichtingendienst zal gebruiken om af te rekenen met persoonlijke en politieke tegenstanders. Waarom heeft Obama dan deze nieuwe wet goedgekeurd?

Volgens experts wil Obama de beweegruimte van Trump beperken. Aan de nieuwe richtlijn is jaren voorbereidingswerk vooraf gegaan. Als Trump die zelf had mogen implementeren had hij de richtlijn nog ingrijpend kunnen aanpassen. Nu zullen er echter jaren van juridische voorbereidingen en politiek getrouwtrek nodig zijn om de nieuwe regels te veranderen.

Privacyactivisten hebben echter forse kritiek op Obama. Ze vinden dat hij met de nieuwe regels een verkeerd signaal geeft. Bovendien, zo merken ze op, heeft Obama zelf te weinig heeft gedaan om de privacy van de Amerikanen te beschermen en de macht van de inlichtingendiensten in te perken.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content