Tijdens de nucleaire top in Den Haag bespreken 53 landen hoe ze nucleair terrorisme kunnen voorkomen. ‘Zo’n top is niet overbodig, want eigenlijk is het helemaal niet zo moeilijk om een atoombom te vervaardigen’, aldus Tom Sauer professor Internationale Betrekkingen (UAntwerpen).
De nucleaire top in het World Forum in Den Haag (Nuclear Security Summit, NSS) die vandaag start, heeft als doel nucleaire bedreigingen, zoals terrorisme, te voorkomen. De top is de grootste ooit georganiseerd in Nederland. Naast vertegenwoordigers van de 53 deelnemende landen, zijn ook 5 leiders van internationale organisaties, zoals Ban Ki-moon (VN), aanwezig.
“Tot nu toe hebben we geluk gehad. Er zijn er geen voorbeelden op te sommen van recent nucleair terrorisme”, stelt Tom Sauer professor Internationale Politiek aan de Universiteit van Antwerpen.
Hoe reëel is de kans op nucleair terrorisme?
Tom Sauer: “Tijdens de conferentie wordt enkel de nucleaire dreiging behandeld die uitgaat van individuen of organisaties en niet van staten. Er wordt gezocht naar de best mogelijke beveiliging ten opzichte van opzettelijk handelen door mensen met slechte bedoelingen. Eigenlijk zijn er drie soorten nucleair terrorisme te onderscheiden. Enerzijds een nucleaire ramp met opzet veroorzaakt door de mens (dit in tegenstelling tot een ongeluk). Bijvoorbeeld de sabotage van een nucleaire installatie.”
“De tweede en meest catastrofale vorm, is de rudimentaire atoombom. Het worse case scenario. De dirty bom of vuile bom, is een derde bedreiging. Zo’n bom bevat radiologisch materiaal. In tegenstelling tot een atoombom worden hierbij geen explosieve kernreactie gebruikt.”
De twee landen die op dit moment de grootse bedreiging vormen zijn Rusland en Pakistan
“Hoewel kernwapens voorlopig alleen werden ingezet in 1945 in Hiroshima en Nagasaki, vormt een nucleaire terroristische aanslag, sinds 11 september 2001, een reëel gevaar. Tot nu toe hebben we geluk gehad, want eigenlijk is het van zodra je in het bezit bent van het juiste materiaal, niet eens zo moeilijk om een atoombom te vervaardigen. Een cruciale vraag voor wereldleiders is bijgevolg: hoe goed is het nucleaire materiaal beveiligd. In Rusland, bijvoorbeeld, is een grote hoeveelheid splijtbaar materiaal aanwezig. De kans op een nucleaire aanslag is gering, maar dus niet onbestaand.”
Is de top wel relevant wanneer landen als Noord-Korea en Iran niet deelnemen?
Sauer: “De conferentie is tot stand gekomen op initiatief van de Amerikaanse president Barack Obama. En dus bepaalt de VS wie aanwezig is. Van de 25 landen die nucleair materiaal bezitten, zijn er toch 22 aanwezig. Enkel Noord-Korea, Wit-Rusland en Iran, wonen de top niet bij. Maar de twee landen die volgens mij op dit moment de grootste dreiging vormen zijn wel aanwezig, namelijk Pakistan en Rusland.”
Wanneer is de top geslaagd?
Sauer: ” Het eigenlijke doel van de top is om het thema onder de aandacht te brengen. In dat opzicht is de top dus sowieso al geslaagd. Meer dan 50 regeringsleiders komen samen en werken concrete voorstellen uit. Daarnaast kunnen de verschillende landen ervaringen uitwisselen en via peerreview van elkaar leren. De politieke agenda rond nucleair terrorisme wordt tijdens deze twee dagen bepaald. Het zou bovendien een verdienste zijn, moest er één duidelijke conventie naar voren worden geschoven. Want voorlopig beperken afspraken zich tot een lappendeken van overeenkomsten, waardoor een deel van de daadkracht verloren gaat.”
“Wat echter onbesproken blijft in Den Haag en volgens mij een groot mankement is het nucleair materiaal dat onder militaire controle staat. Het gaat om zo’n 85 procent van het wereldwijde splijtmateriaal. Ook dat materiaal moet dringend beter beveiligd worden. Op dit moment ‘slingert’ er heel wat nucleair materiaal rond, wat de veiligheid alles behalve ten goede komt.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier