‘Geen deal is geen probleem’, zegt Nigel Farage over de op til staande boedelscheiding. Twee jaar na het referendum ziet de architect van de brexit een politieke klasse die weigert naar het volk te luisteren. ‘Waarschijnlijk wil nu ongeveer twee derde van de Britten een brexit.’
‘De plannen van Theresa May zijn een ramp. Er is helemaal geen sprake van een brexit: ze zijn brexit in name only. Onze handelsregelgeving zou nog steeds in lijn liggen met de Europese wetgeving. We zouden met andere woorden een kolonie van de EU worden.’ Aan het woord is Nigel Farage, ooit door de Financial Times beschreven als ‘Engelands meest effectieve Brussel-basher.’ En dat was nog voor de voormalige UKIP-voorzitter het grootste konijn uit zijn hoed toverde: het vertrek van de Britten uit de Europese Unie.
Twee jaar na het brexitreferendum zitten de onderhandelingen muurvast, en zijn de wateren tussen het Verenigd Koninkrijk en het Europese vasteland alleen maar dieper geworden. Met zijn kenmerkende, flamboyante parler-vrai en het zelfvertrouwen van iemand die zijn overwinning nog steeds kan proeven, snauwde Farage zijn collega’s in het Europese parlement onlangs nog toe dat ze weigeren de nodig lessen te leren. Welke lessen waren dat precies?
Nigel Farage: Dat er te veel macht in het centrum zit, dat er te veel zeggenschap was voor buitenlandse rechtbanken en bureaucraten, en dat we te weinig controle hadden over onze eigen wetten. Na het referendum had Europa kunnen luisteren en beslissen om een stuk macht terug over te hevelen naar de lidstaten en van Europa een lossere, meer coöperatieve structuur te maken. In plaats daarvan hebben ze de Unie nog meer gecentraliseerd.
De brexitgesprekken van de Britse regering blijven intussen zonder echte voortgang aanmodderen.
Farage: Natuurlijk. We hebben een premier van het Remain-kamp die alleen maar probeert om tegelijk de Remainers en de Leavers in haar partij te pamperen, terwijl ze een kant zou moeten kiezen en daar resoluut voor moet gaan.
Viel het niet op voorhand te verwachten dat de gesprekken niet erg vlot zouden verlopen?
Farage: Neen. Kijk, dit was de grootste democratische oefening in de geschiedenis van het Verenigd Koninkrijk, en er was een duidelijke marge van twee miljoen stemmen.
Wel, eigenlijk één komma …
Farage: (onderbreekt) Goed, 1,89 miljoen – twee miljoen om af te ronden. Dat is in veel opzichten erg doorslaggevend. Ik geloofde op dat moment dat de Britse regering dat resultaat zou honoreren, maar ze lopen op kousenvoeten en komen niet tot besluiten. (Leave won de brexitcampagne uiteindelijk met 1,27 miljoen, nvdr.)
Voelt u zich verantwoordelijk voor de evolutie van de brexitgesprekken?
Farage: Helemaal niet. Ik heb vanaf dag één aangeboden om te helpen, maar ze wilden me niet. Dat is hun beslissing, toch? Maar het Chequers-plan van Theresa May is duidelijk een ramp. Het werkt niet.
Boris Johnson heeft ontslag genomen als minister van Buitenlandse Zaken. U bent wel terug verschenen op het toneel van de nationale politiek, met Leave Means Leave, een campagne om de brexit kracht bij te zetten.
Farage: De ontslagen van Boris Johnson en David Davis (die de brexitonderhandelingen leidde voor Groot-Brittannië, nvdr.) waren duidelijke tekenen dat de eerste minister niet luistert naar het volk. Ik ben dus blij dat ze opgestapt zijn.
Ik ben zelf weer op campagne, dat klopt. Vorige week hadden we ons eerste groot evenement. De bedoeling is om het volk te overtuigen om aan hun politici te zeggen wat ze denken, want het volk wordt genegeerd. De publieke opinie is immers niet veranderd. Maar we hebben een parlement en regering die hun verdomde best doen de wil van het volk niet uit te voeren.
U bent er zeker van dat de publieke opinie niet veranderd is?
Farage: Misschien toch: waarschijnlijk wil nu ongeveer twee derde van de Britten een brexit.
Meent u dat?
Farage: Twee derde van het volk wil een brexit, absoluut. Veel mensen uit het Remain-kamp beseffen nu dat ze aan de verkeerde kant van de lijn stonden, maar zien in dat een democratische beslissing gerespecteerd moet worden. Ten tweede: de arrogantie en de pesterijen van mensen als Donald Tusk hebben bij veel gewone Britten de ogen geopend.
Europa was niet degene die een brexit wou. Je kan Tusk niet verwijten dat hij voor Europa opkomt.
Farage: Als je politici macht geeft zonder aansprakelijkheid, kan je inderdaad verwachten dat ze schurken en pestkoppen zijn, dat klopt. Want dat is exact wat ze zijn. Ze zijn losgeslagen, ze hebben niet eens de fundamentele, beleefde manieren die normale mensen hebben.
Als je politici macht geeft zonder aansprakelijkheid, kan je verwachten dat ze schurken en pestkoppen zijn
Er gaan stemmen op om een tweede referendum te houden. Daar loopt u vast niet warm voor.
Farage: Dat zou een schande zijn. We zijn nog niet eens uit de EU vertrokken, hoe kan je dan een nieuwe stemming houden?
U zou weliswaar twee derde van de stemmen halen, zegt u?
Farage: Geen 66 procent, maar ik denk wel dat we dichter bij 60 dan bij 50 procent zouden zitten. Een tweede referendum zou een gigantisch tijdverlies zijn, en zou het vertrouwen in ons democratisch systeem totaal devalueren. Voor mij is dat de belangrijkste bedenking. Na al wat er gebeurd is, nadat de regering gezegd heeft het resultaat te zullen honoreren, kan je de kar niet meer keren. Miljoenen mensen zouden zich afvragen waarom ze ooit nog zouden gaan stemmen.
De Britten hebben na twee jaar brexitgesprekken wel meer informatie om hun beslissing op te baseren.
Farage: We zijn 44 jaar lid geweest van de EU – hoeveel informatie heb je eigenlijk nodig?
De brexit zorgt voor economische kopzorgen aan beide kanten van het Kanaal. Het Britse bbp ligt naar schatting 2 procent lager dan wanneer er geen brexit geweest zou zijn. De inflatie ligt 1,5 procent hoger dan verwacht mocht worden zonder brexit.
Farage: Dat is wat de Bank of England je diets wil maken. But hey, I’d be a little careful about that. (lacht) We hebben jarenlang zo goed als geen inflatie gehad, dus ik ben blij dat die terug is. De inflatie ligt op 2,7 procent, niets om je erg over op te winden.
Lagere groei, hogere inflatie: dat zijn ponden die je niet terugziet.
Farage: De export ligt op recordhoogte, de werkloosheid zit op het laagste peil in 42 jaar, en de buitenlandse investeringen lopen vlot binnen. Maar we hebben inderdaad een probleem met groei en productiviteit, omdat de massa-immigratie en de invoer van ongeschoolde werkkrachten onze economie minder productief hebben gemaakt. Er zijn weeffouten in het Britse systeem waar we iets aan moeten doen, maar de brexit hoort daar niet bij.
Zal de export het ook zo goed doen als er een brexit komt zonder scheidingsakkoord?
Farage: De eurozone is minuscuul, niet? Ze vertegenwoordigt 15 procent van de wereldeconomie, wat betekent dat 85 procent ervan buiten de eurozone plaatsvindt. Ik kijk ver vooruit in de toekomst: niet naar volgende woensdag, maar naar wat er gebeurt over drie of vier jaar. Wanneer Groot-Brittannië buiten de eurozone vrij is om haar plaats op het wereldtoneel weer op te nemen, zal het land het veel beter doen.
Of ik dan wel de onheisprofeten gelijk hebben, is niet echt het punt. De brexit gaat niet om economische vooruitzichten of de staat van het BBP. Het gaat erom een vrij, onafhankelijk land te zijn dat haar eigen wetten maakt. Dat deel van de balans staat buiten kijf.
Theresa May blijft intussen herhalen: geen deal is beter dan een slechte deal.
Farage: Ik wou dat ze het meende – ik heb die uitdrukking gemunt, weet je wel? Als ik je op straat tegenhield en je een slechte deal aanbood, wat zou jij zeggen? (bulderlacht)
Dat is niet hetzelfde, want hoe dan ook krijg je een brexit. Is een scheiding zonder akkoord ook beter dan uitstel van de brexit?
Farage: Geen deal is geen probleem. Kom maar eens kijken naar de 20.000 containers die in Southampton aankomen vanuit China en Amerika: allemaal verhandeld binnen de regels van de Wereldhandelsorganisatie, zoals overal in de wereld.
Is het mijn ideale scenario om geen akkoord te bereiken? Neen. Ik heb 25 jaar campagne gevoerd voor een zinnig vrijhandelsakkoord met onze Europese buren. Ik ben er nog steeds van overtuigd dat dat de beste oplossing is, en Europese exporteurs zien dat in toenemende mate ook zo. Het is het antwoord van het gezond verstand.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
