Nederland is aansprakelijk voor de deportatie van 300 moslims na de val van de Bosnische enclave Srebrenica in 1995. Dat heeft de rechtbank in Den Haag besloten.
De rechtbank in Den Haag heeft geoordeeld dat de Nederlandse staat aansprakelijk is voor de deportatie van ruim 300 moslimmannen na de val van de Bosnische enclave Srebrenica in 1995.
De rechtbank beklemtoont dat de blauwhelmen van Dutchbat de mannen had moeten beschermen. Dutchbat was het Nederlandse bataljon dat deel uitmaakte van de VN-vredesmacht UNPROFOR in Bosnië-Herzegovina.
De mannen werden op 13 juli 1995 door de Bosnische Serviërs weggevoerd van de basis van Dutchbat. De rechtbank stelt dat Dutchbat had moeten weten dat de mannen gevaar liepen. Nederlandse militairen hadden op het moment van wegvoeren losse identiteitspapieren van andere mannen gevonden, een signaal dat er sprake was van moordpartijen.
Niet mogen meewerken aan deportatie
Omdat Dutchbat de volledige zeggenschap had over de omheinde compound hadden de Nederlandse VN’ers niet mogen meewerken aan de deportatie van de mannen. De rechtbank vindt de Nederlandse staat niet verantwoordelijk voor de val van de enclave zelf.
De Moeders van Srebrenica, nabestaanden van de omgekomen mannen, hadden de zaak aangespannen. Volgens hen kregen de Nederlandse militairen opdracht van Nederland om vooral zelf geen risico te nemen. Nederland zou daarbij voorbij zijn gegaan aan VN-mandaten. ‘Dutchbat moet getuige geweest zijn van de massamoord’, stellen de advocaten van de Moeders van Srebrenica. Ze menen dat de slachtoffers valse hoop geboden is: ze waanden zich veilig, maar werden aan hun lot overgelaten.
Geen rechtsvervolging VN
Volgens Nederland konden de militairen niet anders dan meehelpen aan de evacuatie van de bevolking. De Nederlanders hadden een genocide niet kunnen voorzien. De Nederlandse militairen moesten bovendien luisteren naar de Verenigde Naties, en niet naar de Nederlandse regering. Die draagt daarom, volgens de advocaten van de staat, geen enkele verantwoordelijkheid.
Eerder dit jaar wees het Europese Hof voor de Rechten van de Mens een klacht van de Moeders van Srebrenica tegen Nederland in een andere rechtszaak af. Evenals de Hoge Raad in Nederland concludeerde het hof dat de VN niet vervolgd kan worden voor het drama omdat de volkerenorganisatie immuun is voor rechtsvervolging in Nederland.
Srebrenica viel op 11 juli 1995. Nederlandse VN-militairen van Dutchbat hadden de opdracht de VN-enclave te beschermen, maar konden de tweeduizend zwaar bewapende Serviërs geen tegenstand bieden. Zeven- tot achtduizend mannen werden uit de enclave weggevoerd en vermoord. (Belga/WB)
