Het NAVO-aankoopagentschap NSPA, dat in het oog van de storm staat in verschillende corruptieonderzoeken, kampt ook met interne onrust. Dat blijkt uit een onderzoek van Knack in samenwerking met Le Soir, Follow The Money en La Lettre. De hr-directeur van het NSPA beschuldigde haar eigen directeur-generaal van onregelmatigheden. En er is ook bezorgdheid over het toezicht op het agentschap dat miljardencontracten uitvoert.
In een tijd waarin de defensie-uitgaven explosief stijgen, is het NAVO-aankoopagentschap in Luxemburg van cruciaal belang. Via het NATO Support and Procurement Agency (NSPA) kunnen NAVO-lidstaten gezamenlijk materieel en diensten aankopen. België doet dat bijvoorbeeld voor draagbare antidronesystemen en de uitrusting van zijn nieuwe MQ-9B-drones. Ook munitie, de nieuwe H145M-helikopters, en in het verleden de Raven- en Puma-drones van onze landmacht zijn via het NSPA aangekocht.
Maar het NSPA staat nu in het oog van de storm, en niet alleen door de verschillende corruptieonderzoeken waarover we maandag hebben bericht . Ook intern lijkt er een flinke haar in de boter. Op 30 april besliste de NAVO immers om een onderzoek te openen naar beschuldigingen tegen Stacy Cummings, de Amerikaanse directeur-generaal van het aankoopagentschap in Luxemburg, en haar entourage.
Wederzijdse beschuldigingen
Het initiatief voor dat onderzoek komt van de Agency Supervisory Board (ASB) van de NATO Support and Procurement Organisation (NSPO) , waarin alle 32 lidstaten van het bondgenootschap vertegenwoordigd zijn. Die NSPO en haar board controleren het NAVO-aankoopagentschap.
Aanleiding voor het onderzoek tegen Cummings & co. is een klachtenbrief die de Canadese Geneviève Machin – de toenmalige hr-directeur van het NSPA – eind februari naar de board had gestuurd. Daarin maakte ze haar beklag over Cummings en andere leidinggevenden, zoals onze mediapartner La Lettre al onthulde. De brief had ze ook aan NAVO-secretaris-generaal Mark Rutte afgegeven.
De hr-directeur hekelde onder meer dat er ‘schijnbare gevallen van corruptie’ zouden zijn ‘waarbij aanzienlijke bedragen gemoeid zijn en waarin steeds dezelfde namen van medewerkers opduiken, maar de [interne NSPA-]onderzoekers hebben te horen gekregen dat ze geen onderzoek mogen doen.’
Volgens een woordvoerster van de NAVO zou er wel geen verband zijn tussen die aantijgingen en de arrestaties midden mei in het kader van corruptieonderzoeken door parketten.
‘De NAVO tolereert geen fraude of corruptie.’
‘Ongefundeerd’
NSPA-topvrouw Cummings reageerde met een brief aan het personeel waarin ze de aantijgingen ‘ongefundeerd’ noemt, en schrijft dat haar hr-directeur de procedures niet had gerespecteerd.
Volgens onze info werd hr-directeur Machin eerst geschorst en werd vervolgens haar contract niet verlengd. Maar er is dus wel een onafhankelijk bureau aangesteld om de hele kwestie uit te klaren. Op de resultaten daarvan is het vijf maanden later nog altijd wachten.
‘Het is het beleid van de NAVO om geen commentaar te geven op details van interne personeelszaken’, reageert NAVO-woordvoerster Allison Hart. ‘Het onderzoek naar eventuele beschuldigingen van wangedrag op de werkplek door de algemeen directeur van de NSPA, dat moet worden onderscheiden van de onderzoeken naar vermeende fraude en corruptie bij het agentschap, valt onder de verantwoordelijkheid van de Agency Supervisory Board, die is samengesteld uit alle NAVO-bondgenoten.’
Lidstaten vrezen verzwakt toezicht
Maar ook over die externe controle op het NAVO-aankoopagentschap is er bezorgdheid. Einde mei kondigde NAVO-secretaris-generaal Mark Rutte aan dat het secretariaat van de NSPO van Luxemburg verhuist naar de internationale staf van de NAVO op het hoofdkwartier in Brussel.
Volgens onze informatie vrezen verschillende NAVO-lidstaten dat op die manier hun toezicht op de werking van het NSPA verzwakt zou kunnen worden.
‘In april 2025 heeft de secretaris-generaal een hervorming van de structuren en processen van het NAVO-hoofdkwartier doorgevoerd’, reageert woordvoerster Hart. ‘Doel is om de focus op prioriteiten te waarborgen, de bureaucratie te verminderen en het bestuur, het beleid en de uitvoering binnen de hele NAVO te verbeteren. Met inbegrip van een effectiever gebruik van de NAVO-agentschappen.’
Volgens de woordvoerster zou de overdracht van het secretariaat eind 2025 worden afgerond.
‘Het is het beleid van de NAVO om geen commentaar te geven op details van interne personeelszaken.’
Druk op interne audit
‘De NAVO tolereert geen fraude of corruptie’, zegt Hart. ‘De secretaris-generaal en de algemeen directeur van het NSPA hebben een gezamenlijke investigative task force opgericht tussen het NAVO-hoofdkwartier en het NSPA-personeel om de onderzoekscapaciteit te vergroten en elk potentieel geval van fraude en corruptie door personeel van het agentschap of door aannemers die zaken doen met het agentschap grondig te onderzoeken.’
Die taskforce komt boven op de bestaande interne auditmechanismen bij het NSPA. En ook daar leeft er bezorgdheid, vernamen we uit goede bronnen. Volgens onze info toont het hoofd interne audit van het NSPA, de Italiaan Gerardo Bellantone, zich verontrust over zijn onafhankelijkheid en over druk die hij zou ervaren.
‘Alle NAVO-organen worden onderworpen aan robuuste interne en externe auditregels en -procedures’, reageert NAVO-woordvoerster Hart. ‘Met inbegrip van een onafhankelijke externe audit door de International Board of Auditors, die rechtstreeks aan de Noord-Atlantische Raad rapporteert.’
Topvrouw Stacy Cummings, die in 2023 wel een nieuwe interne onderzoekscel binnen het NSPA had opgericht, reageerde niet op onze vragen in het kader van wederhoor.