Ja, de sms’jes van Mark Rutte aan Donald Trump zijn ronduit tenenkrullend. Maar het is wel waarom we hem NAVO-baas hebben gemaakt.
Het was niet Donald Trumps beste dag. Israël en Iran hadden zonet het prille staakt-het-vuren geschonden dat Amerika mee had onderhandeld. De frustratie ontlokte de Amerikaanse president zelfs enige schuttingtaal voor de camera.
Gelukkig kon Trump toch één meevaller aan zijn naar succes hongerende achterban meegeven. Geheel ingaand tegen elk diplomatiek protocol slingerde Trump een privé-sms’je van Mark Rutte online. Daarin vertelt de secretaris-generaal van de NAVO hem enthousiast – bestaat er überhaupt een Mark Rutte die niet enthousiast is? – dat Trumps eisen zijn ingewilligd.
De voormalige Nederlandse premier kreeg kritiek voor de wel héél vleierige toon die hij aansloeg. Het verwijt dat Rutte de slippendrager van Trump is, zong rond op – jawel – de sociale media.
De berichtjes van Mark Rutte aan Donald Trump:
Meneer de president, beste Donald,
Gefeliciteerd en bedankt voor jouw doortastende actie in Iran, dat was werkelijk buitengewoon en iets wat niemand anders durfde te doen. Het maakt ons allen veiliger.
Je vliegt vanavond naar Den Haag voor opnieuw een groot succes. Het was niet gemakkelijk, maar we hebben ze allemaal zover gekregen om voor die 5 procent te tekenen!
Donald, jij hebt ons gebracht tot een echt, echt belangrijk moment voor Amerika en Europa en de wereld. Je zult iets bereiken wat GEEN Amerikaanse president in decennia voor elkaar kreeg.
Europa gaat FORS betalen, zoals ze moeten, en dat zal jouw overwinning zijn.
Goede reis en tot straks op het diner bij Zijne Majesteit!
– Mark Rutte
Persoonlijke noot van de auteur: Mark Rutte verdient op geen enkele manier het aura van betrouwbare bestuurder dat hij om onduidelijke redenen schijnt uit te stralen – vooral buiten Nederland. Zijn bestuursperiode is een aaneenschakeling van schandalen, waarbij de grenzen van de rechtsstaat steevast werden overschreden. Hij klungelt zich een weg door de uitdagingen die dit ondermaanse hem voor de voeten werpt. Mark Rutte is een sjacheraar, een konkelaar, een koffiedrinker, een achterkamertijger. Om het even helder te zeggen: een doortrapte leugenaar.
En dat is het hele punt.
We kunnen kritisch zijn over het Engels van Mark Rutte – flying into another big success klinkt alsof Trump ergens tegenaan gaat vliegen. Maar het valt niet te ontkennen: Mark Rutte spreekt uitstekend Trumps.
Slijmerige sms’jes zijn exact de reden waarom wij – en wij, dat zijn de regeringen van de NAVO-lidstaten – Mark Rutte als secretaris-generaal hebben gekozen. Mark Rutte is sec-gen geworden om gênante berichtjes naar Donald Trump te sturen. Rutte buigt tot in het oneindige mee. Wanneer die vleierij openbaar wordt, haalt hij glimlachend de schouders op.
Mark Rutte is secretaris-generaal gemaakt met de missie om de NAVO minstens formeel te behouden. De schade aan het bondgenootschap is al groot. Er is geen reden om aan te nemen dat Amerika een NAVO-bondgenoot nog te hulp komt als die wordt aangevallen. De door Amerika gevestigde orde, met zijn veiligheidsparaplu boven Europa, loopt ten einde. De deal sinds de Tweede Wereldoorlog – Amerika beschermt, en krijgt in ruil daarvoor min of meer vrij spel in Europa – is niet meer in voorraad. Zelfs als na Trump opnieuw een goedlachse, eurofiele president aan de macht komt, komt dat aanbod niet meer terug.
Uiteraard is dit geen pleidooi om Trump naar de mond te praten. Integendeel: leiders die fors en beslagen aan de onderhandelingstafel komen, slagen er doorgaans beter in hun belangen te verdedigen. Maar laat de baas van de NAVO nu net niet in een positie zijn om de lijn in het zand te trekken. Mark Rutte moet – net zoals hij in elk kabinet dat hij leidde deed – de boel bij elkaar proberen te houden. En dat lukt voorlopig wonderwel.
Aan het begin van zijn presidentschap leek Trump bovendien klaar om alle militaire steun aan Oekraïne per direct stop te zetten. Zeker na de desastreuze ontmoeting met president Volodymyr Zelensky in het Witte Huis hing die steun aan een zijden draadje. Dat rampscenario lijkt nu te zijn vermeden, al zal Oekraïne naar alle waarschijnlijkheid geen nieuw militair steunpakket krijgen. Dat Zelensky tijdens deze NAVO-top opnieuw een ontmoeting met Trump krijgt, is zeker ook de verdienste van Mark Rutte.
Uiteraard kunnen we kritisch zijn voor het feit dat de secretaris-generaal van de NAVO de Amerikaanse aanval op Iran – een evidente schending van het internationaal recht – toejuicht. Dat hij dat ook in het openbaar doet, doet de tenen krullen. Maar tegelijk kan geen secretaris-generaal zo gek zijn om net voor een cruciale NAVO-top Amerika níét te volgen. Tegelijk sluit Rutte op die manier subtiel de deur voor de eventuele Amerikaanse vraag of de NAVO-landen misschien niet even kunnen meehelpen. Het succes in Iran is immers behaald, impliceert Rutte.
Het idee dat Mark Rutte als een strenge rentmeester zal toezien dat elke NAVO-lidstaat nu strikt vijf procent van het bbp zal uitgeven aan defensie, is natuurlijk komisch. Donald Trump zelf gaf afgelopen week al min of meer een vrijbrief aan terughoudende lidstaten, toen hij aangaf dat Amerika volgens hem niet hoefde te voldoen. Spanje kreeg van Rutte al min of meer een uitzondering toegezegd.
Nee, die 5 procentnorm wordt geen pretje. De uitdagingen voor Defensie worden enorm. Maar Rutte heeft minstens enige tijd gewonnen. Dat is, zowel in de internationale politiek als in oorlog, een al te zeldzaam goed.
Portret van Mark Rutte: wat is het geheim van de NAVO-baas?
