De overwinning van Abigail Spanberger in Virginia is voor de Democratische Partij misschien wel belangrijker dan die van Zohran Mamdani in New York. Portret van een voormalig CIA-agente die haar dochters achter de veren zit.
Tijdens haar overwinningsspeech richtte Abigail Spanberger zich tot haar jongste dochter. ‘Catherine, je hebt je kamer vandaag niet opgeruimd zoals je beloof had.’
Dat geestige momentje illustreert perfect het opmerkelijk imago dat de nieuwe gouverneur van Virginia tijdens haar campagne probeerde neer te zetten. Spanberger (46) presenteerde zich de voorbije maanden als de typische suburb mom die koekjes bakt voor de lokale jeugdbeweging, gezelschapspelletjes speelt en haar drie dochters achter de veren zit. Tegelijk is Spanberger een voormalige CIA-agente, die jacht maakte op terroristen en internationale misdaadorganisaties.
Streng voor woke
Spanberger is een product van Donald Trumps eerste presidentschap. In 2018 ging ze in de politiek, als reactie op Trumps verkiezing twee jaar eerder. Ze won als eerste Democrate ooit haar kiesdistrict in Virginia. Deze keer versloeg ze Winsome Earle-Sears, een in Jamaica geboren Trumpaanhanger die vooral de trom van de cultuuroorlog roffelde. Spanbergers campagne speelde handig in op de chaos die DOGE veroorzaakte, de grillige en zeer korte poging van Elon Musk om miljarden uit de Amerikaanse overheid weg te snijden, waardoor veel Virginians getroffen werden. Ook de government shutdown, waardoor ambtenaren sinds 1 oktober thuis zitten, speelde haar handig in de kaart.
Het contrast met Zohran Mamdani, de jonge Democratische socialist die binnenkort mag aantreden als burgemeester van New York, kan niet groter zijn. In tegenstelling tot Mamdami vaart Spanberger een ‘klassieke’ Democratische koers. Haar campagne focuste vooral op economische onzekerheid, goedkopere ziekteverzekeringen, meer geld voor onderwijs en kinderopvang. Vragen over genderneutrale toiletten wimpelde Spanberger af.
Spanberger vaart een ‘klassieke’ Democratische koers. Ze focuste op goedkopere ziekteverzekeringen, meer geld voor onderwijs en kinderopvang.
In het verleden spaarde Spanberger haar kritiek op de eigen partij niet. In 2020 was ze – ondanks de overwinning van Biden – streng voor de uitslagen van de Democratische Partij in het Congres. Ze was kritisch voor Democratische leiders die meegingen met Defund the Police-slogans (‘Haal het geld weg bij de politie’) en die openlijk het woord ‘socialisme’ gebruikten. Ze was ook kritisch voor de grootse infrastructuurplannen die Joe Biden tijdens zijn presidentschap najaagde, alsof hij in zichzelf een tweede Franklin Roosevelt zag. ‘Niemand heeft hem gekozen om de F.D.R. uit te hangen’, stelde Spanberger in 2021. ‘Ze hebben hem gekozen om normaal te zijn en de chaos te stoppen.’
Trump spreidt zijn tentakels: ‘Dit is de grootste politieke crisis sinds de Amerikaanse Burgeroorlog’
Gedroomde vijandbeeld
In de nasleep van Trumps overwinning van vorig jaar is de Democratische Partij in opperste staat van verwarring. Zeer linkse kandidaten als Zohran Mamdani, die jaren geleden nog opriep om de politie financieel droog te leggen, houden hun partijgenoten voor dat ze gerust linkser mogen zijn.
Die aanpak heeft zijn risico’s. Ondanks zijn ontegensprekelijke charisma lijkt Mamdani in de eerste plaats een streekproduct, waarmee Democraten buiten New York geen kans maken op electoraal succes. Voor Trump is het beeld van een islamitische burgemeester die campagne voert in het Arabisch, meer geld wil voor geslachtsoperaties bij minderjarigen en een ‘bureau voor LGBTQIA+-aangelegenheden’ wil oprichten het gedroomde vijandsbeeld. Dat beeld dreigt ook af te stralen op de meer gematigde Democratische kandidaten in staten met een minder linkse bevolking dan New York. Die zijn voor de Democraten nochtans cruciaal, als de linkerzijde opnieuw een meerderheid in het Huis van Afgevaardigden en de Senaat wil.
Trump als übermarketeer: ‘Hij slaagt er beter dan wie ook in om de grondstromen in de samenleving te benutten’
Moeders en veiligheid
Democratische kandidaten krijgen al te vaak het verwijt dat ze ‘weak, woke en whiny’ zijn: zwak, woke en zeurderig. Spanberger is een van de vele Democratische kandidaten die daarop een antwoord proberen te formuleren.
De voorbije jaren pakte de Democratische Partij met verschillende kandidaten uit die ervaring hebben bij een veiligheidsdepartement. In New Jersey won gisteren bijvoorbeeld Mikie Sherril, een voormalige heliktoperpilote bij de marine, de gouverneursverkiezingen. Chrissie Houlahan, Congreslid voor Pennsylvania sinds 2024, werkte voorheen als ingenieur voor de luchtmacht. Ook Elissa Slotkin, senator voor Michigan, is een voormalig CIA-agente. De opkomst van de Nationale Veiligheidsmoeder, kopte The New York Times.
Haar overwinning toont aan dat een gematigde strategie wel degelijk kan werken in staten met een groot aantal Republikeinse kiezers.
Voor de Democratische Partij is de overwinning van Spanberger misschien wel belangrijker dan die van Mamdani. Haar overwinning toont aan dat een gematigde strategie wel degelijk kan werken in staten met een groot aantal Republikeinse kiezers. Het is dan ook niet toevallig dat Alexandria Ocasio-Cortez, het boegbeeld van de Democratische linkerflank, expliciet opriep om Spanbergers campagne financieel te steunen – ondanks de eerdere onmin tussen beiden. ‘AOC’ lijkt donders goed te snappen dat de Democratische Partij de komende jaren meer Spanbergers zal nodig hebben.
Van Zohran Mamdani tot Mikie Sherrill en Abigail Spanberger: zijn de Democraten in de VS terug van weggeweest?
